Bankacılık Kanunu ve Banka ve Kredi Kartları Kanunu’ndaki İdari Para Cezalarına ilişkin Yapılan Değişiklikler
Malumunuz 7222 sayılı Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“7222 Sayılı Değişiklik Kanunu”), 25 Şubat 2020 tarih ve 31050 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu yazımızda 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu ile 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu kapsamındaki güncellenen idari para cezası tutarlarını değişiklik öncesi ve sonrası olmak üzere tablo şeklinde veriyoruz.
- Bankacılık Kanunu’nun 146.Maddesi Kapsamında Kuruluşlara Verilebilecek İdari Para Cezaları:
|
Sayı |
İdari Para Cezasına Konu Fiil | Değişiklik Öncesi |
Değişiklik Sonrası |
|
1 |
Kanuna aykırı şube veya temsilcilik açılması (Madde 13, 14) | 15.000.TL- 50.000.TL | 100.000.TL- 200.000.TL |
|
2 |
Pay edinim ve devirlerine ilişkin kurallara uyulmaması (Madde 18) |
5.000.TL- 15.000.TL |
100.000.TL- 200.000.TL |
| 3 | Kanuna aykırı şekilde Genel Müdür / Genel Müdür Yardımcısı atanması veya belirtilen kişilerin yasaklanan görevlerde çalıştırılması (Madde 25, 26) | 10.000.TL- 40.000.TL
(cezanın tebliğ tarihinden itibaren 10 iş günü içinde aykırılığın giderilmemesi hâlinde, bu sürenin bitiminden itibaren geçen her gün için verilmiş olan cezanın %10’u tutarına kadar) |
100.000.TL- 500.000.TL |
| 4 |
Karar Defteri ile ilgili hükümlere uyulmaması (Madde 28) |
5.000.TL- 15.000.TL |
50.000.TL- 100.000.TL |
| 5 |
Bağımsız Denetim, Değerleme ve Derecelendirme Kuruluşlarına ilişkin hükümlere uyulmaması (Madde 33, 34) |
10.000.TL- 25.000.TL |
50.000.TL- 100.000.TL |
| 6 |
Muhasebe ve finansal raporlama sistemi ile belgelerin saklanmasına ilişkin hükümlere uyulmaması (Madde 37, 38, 39, 42) |
10.000.TL- 25.000.TL |
50.000.TL- 100.000.TL |
| 7 |
Koruyucu düzenlemeler kapsamında bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi (Madde 43) |
5.000.TL- 15.000.TL |
50.000.TL- 100.000.TL |
| 8 |
Kredi yasaklarına uyulmaması |
5.000.TL’den az olmamak üzere verilen kredinin %5’i tutarına kadar |
50.000.TL’den az olmamak üzere verilen kredinin %5’i tutarına kadar |
| 9 |
Kredilerin izlenmesine ilişkin yükümlülüklere uyulmaması (Madde 52) |
5.000.TL- 10.000.TL |
50.000.TL- 100.000.TL |
| 10 |
Karşılıkların ayrılmaması |
5.000.TL’den az olmamak üzere, ayrılması gereken karşılık tutarının binde ikisine kadar; 3 aydan az olmamak üzere BDDK’ca verilecek süre içinde aykırılığın giderilmemesi halinde ise, tesis edilmeyen karşılığın %3’ü tutarında |
500.000.TL’den az olmamak üzere ayrılması gereken karşılık tutarının %5’ine kadar |
| 11 |
Kredi sınırlarına uyulmaması (Madde 54) |
50.000.TL’den az olmamak üzere aykırılık oluşturan tutarın%1’ine kadar |
500.000.TL’den az olmamak üzere aykırılık oluşturan tutarın %5’ine kadar |
| 12 |
Ortaklık paylarına ilişkin sınırlama ve yasaklara uyulmaması (Madde 56) |
20.000.TL’den az olmamak üzere, aykırılık teşkil eden tutarın yüzde 5’ne kadar ve cezanın tebliğ tarihinden itibaren 1 yıl içinde aykırılığın giderilmemesi halinde ise bu sürenin bitiminden itibaren aykırılığın giderildiği tarihe kadar geçen her gün için verilen cezanın yüzde 1’i tutarında |
500.000.TL’den az olmamak üzere aykırılık oluşturan tutarın %5’ine kadar |
| 13 |
Gayrimenkul ve emtia üzerine işlemlere ilişkin kurallara uyulmaması (Madde 57) |
20.000.TL’den az olmamak üzere, yasaklama ve sınırlama konusu değerin %10’una kadar ve cezanın tebliğ tarihinden itibaren 1 yıl içinde aykırılığın giderilmemesi durumunda ise, kredi kullandırımından kaynaklanan aykırılık hariç, bu sürenin bitiminden itibaren aykırılığın giderildiği tarihe kadar geçen her gün için verilen cezanın %1’i tutarında |
500.000.TL’den az olmamak üzere yasaklama ve sınırlama konusu değerin %5’ine kadar |
| 14 |
Sandık ve vakıflara kaynak aktarılması yasağına uyulmaması (Madde 58) |
5.000.TL’den az olmamak üzere aktarılan miktar kadar |
500.000.TL’den az olmamak üzere aykırılık tutarı kadar |
| 15 |
Bağış sınırlarına uyulmaması (Madde 59) |
5.000.TL’den az olmamak üzere sınırı aşan miktar kadar |
500.000.TL’den az olmamak üzere aykırılık tutarı kadar |
| 16 |
Yurtdışındaki şube ve ortaklıklar adına evrak düzenlenmesi ve verilmesi yasağına ve mevduat / katılım fonu hesaplarının tasnifi zorunluluğuna uyulmaması (Madde 60) |
15.000.TL- 50.000.TL |
500.000.TL-1.000.000.TL |
| 17 |
Mevduat ve katılım fonunun çekilmesinin engellenmesi(Madde 61) |
5.000.TL- 10.000.TL |
500.000.TL-1.000.000.TL |
| 18
|
Kanun kapsamındaki kuruluşlarca bilgi ve belge verme yükümlülüğüne uyulmaması (Madde 95, 96) |
BDDK tarafından bu Kanun kapsamındaki kuruluşlardan talep edilen bilgilerin gönderilmemesi halinde 5.000.TL.- 15.000.TL | 50.000.TL-500.000.TL |
| Geç gönderilmesi halinde 5.000.TL.-10.000.TL | 50.000.TL-500.000.TL | ||
| Eksik bilgi ile gönderilmesi, kontrol hataları içermesi veya kontrol hatalarının süreklilik arz etmesi halinde 5.000.TL- 15.000.TL |
50.000.TL-500.000.TL |
||
| 19 |
T.C. Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz / kar payı oranları ile ücret, komisyon ve masraflara ilişkin karar ve sınırlamalarına uyulmaması (Madde 144) |
20.000.TL. ayrıca TCMB’ce miktar ya da oranların tespit edildiği durumlarda, söz konusu miktar ve oranlara aykırı şekilde faiz alınması veya verilmesi ya da menfaat sağlanması halinde, sağlanan menfaat tutarı kadar |
500.000.TL ayrıca TCMB’ce miktar ya da oranların tespit edildiği durumlarda, söz konusu miktar ve oranlara aykırılık oluşturan tutarın 10 katına kadar |
2. Bankacılık Kanunu’nun 146.Maddesine Yeni Eklenen İdari Para Cezasına Konu Fiiller:
| Sayı |
İdari Para Cezasına Konu Fiil |
İdari Para Cezası Tutarları |
| 1 | Müşteri hakları ihlali (Madde 76)
(Müşteri bilgi ve belge taleplerinin karşılanmaması, kimlik – vergi numaralarını belgelemeyen müşterilere hesap açılması gibi) |
500.000.TL-1.000.000.TL |
| 2 | Finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler (Madde 76/A) | Bu işlem ve uygulamaları gerçekleştirenlere menfaat sağlanması halinde sağlanan menfaatin 2 katından az olmamak üzere, 1 önceki yılsonu finansal tablolarında yer alan faiz, kar payı gelirleri, alınan ücret ve komisyonlar ile bankacılık hizmet gelirleri toplamının %5’ine kadar |
5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’na yeni eklenen 76/A maddesi kapsamındaki finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler olarak kabul edilen işlem ve uygulamalar idari para cezası yaptırımına tabi kalınmıştır. Bununla birlikte hangi işlemlerin bu kapsamda olacağı BDDK’ca belirlenip, Resmi Gazete’de yayımlanacaktır.
3. Bankacılık Kanunu’nun 147.Maddesi Kapsamında İlgili Kişilere Verilebilecek İdari Para Cezaları:
|
Sayı |
İdari Para Cezasına Konu Fiil |
Değişiklik Öncesi |
Değişiklik Sonrası |
|
1 |
Pay edinim ve devirlerine ilişkin kurallara uyulmaması (Madde 18) | 5.000.TL-15.000.TL | 100.000.TL- 200.000.TL |
| 2 | Sorumluluk sigortası yaptırılmaması (Madde 36) | 5.000.TL-20.000.TL | 100.000.TL-200.000.TL |
| 3 | Konsolide finansal raporlama kapsamındaki kuruluşlarca bilgi ve belge verme yükümlülüğüne uyulmaması (Madde 38) | 5.000.TL-20.000.TL |
50.000.TL- 200.000.TL |
4. Bankacılık Kanunu’nun 148.Maddesi Kapsamında İdari Para Cezaları:
|
Sayı |
İdari Para Cezasına Konu Fiil | Değişiklik Öncesi | Değişiklik Sonrası |
| 1 |
Bankacılık Kanunu ve ikincil düzenlemelerindeki sınırlara uyulmaması (Madde 148 / a) |
10.000.TL’den az olmamak üzere aykırılık oluşturan tutarın binde beşine kadar |
500.000TL’den az olmamak üzere aykırılık oluşturan tutarın %5’ine kadar |
| 2 | BDDK’ca Kanuna dayanılarak alınan kararlara ve verilen talimatlara, çıkarılan yönetmelik ve tebliğlere ve yapılan diğer düzenlemelere uyulmaması (Madde 148 / b) | 5.000.TL- 10.000.TL
(Not: BDDK’ca verilen talimatlar bu kapsama girmemekteydi.) |
50.000.TL- 500.000.TL |
5. Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 35.Maddesi Kapsamında İdari Para Cezaları:
|
Sayı |
İdari Para Cezasına Konu Fiil | Değişiklik Öncesi |
Değişiklik Sonrası |
| 1 | Kart çıkarmaya ilişkin yükümlülüklere uyulmaması (Madde 8) | 2.000.TL- 10.000.TL | 25.000.TL- 50.000.TL |
| 2 | Kredi kartı limitine ilişkin yükümlülüklere uyulmaması (Madde 9) | Kart hamilleri talep etmedikçe kart limitlerini artırması durumunda 2.000.TL- 10.000.TL | 25.000.TL- 50.000.TL |
| 5.000 TL’den az olmamak üzere, aykırılık oluşturan tutarın %1’i tutarına kadar
(Tüm kredi kartları için tanınacak toplam kredi kartları limitinin, ilk yıl için, ilgilinin aylık ortalama net gelirinin 2 katını, 2.yıl için ise, 4 katını aşması durumunda) |
25.000.TL den az olmamak üzere, aykırılık oluşturan tutarın %1 i tutarına kadar | ||
| 3 | Hesap Özeti ve kart şikayeti / itirazlara ilişkin yükümlülüklere uyulmaması (Madde 10,11) | 2.000.TL- 10.000.TL | 25.000.TL- 50.000.TL |
| 4 | Koruyucu hükümlere uyulmaması (Madde 14) | 10.000.TL- 50.000.TL | 50.000.TL- 250.000.TL |
| 5 | Üye işyerlerince sistem güvenliğinin sağlanmasına ilişkin yükümlülüklere uyulmaması (Madde 18) | 2.000.TL- 10.000.TL | 25.000.TL- 50.000.TL |
|
6 |
Sözleşme şartları ve değişikliklerine ilişkin yükümlülüklere uyulmaması (Madde 24, 25) | 2.000.TL- 10.000.TL | 25.000.TL- 50.000.TL |
| 7 | Kanun kapsamındaki faaliyetlerin BDDK denetim ve gözetimine uygun ve hazır hale getirilmemesi (Madde 27) | 10.000.TL- 50.000.TL | 50.000.TL- 250.000.TL |
|
8 |
BDDK’ca Kanuna dayanılarak kartlarla ilgili alınan kararlara, çıkarılan yönetmelik ve tebliğlere ve yapılan diğer düzenlemelere uyulmaması (Madde 35 / h) | 2.000.TL- 10.000.TL veya aykırılık teşkil eden tutarın %1’ i oranına kadar |
25.000.TL- 50.000.TL veya aykırılık teşkil eden tutarın %1 i oranına kadar |
Bilindiği üzere idari para cezaları; kabahatler nedeniyle uygulanan idari yaptırımlar olup, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca her yılı yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanmaktadır.
BDDK, aykırılığın yaptırım kararı verilinceye kadar birden fazla işlenmiş olmasını veya idari para cezasının uygulanmasından itibaren iki yıl içerisinde aynı aykırılığın tekrarlanmasını dikkate alarak cezaları 2 katına kadar artırmaya yetkili kılınmıştır. Değişiklik öncesi düzenlemede birden fazla aykırılık halinde, ceza üst sınırdan verilebilmekte ve iki katına çıkartılmamaktaydı. Sonuç itibariyle 7222 sayılı Değişiklik Kanunu ile birlikte idari para cezalarının caydırıcılığının güçlendirilmesi ve finansal tüketicilerin daha etkin korunması amacıyla idari para cezası tutarları arttırılmış ve ihlalin tekrarı halinde BDDK’ya idari yaptırımı ağırlaştırma yetkisi de verilmiştir.
Not: 7222 sayılı Değişiklik Kanunu ile yapılan;
- 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’ndaki değişikliklere ilişkin yazıya buradan erişebilirsiniz.
- 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’ndaki değişikliklere ilişkin yazıya buradan erişebilirsiniz.
- 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu’nda yapılan değişikliklere ilişkin yazıya buradan erişebilirsiniz.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
UYARI: Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.
