Varlık Barışına İlişkin Kanun Maddesi Yürürlüğe Girdi, Uygulamanın Önceki Düzenlemelerden Farkları Neler?
19.08.2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun”un “Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması” başlıklı 7 nci maddesinde yapılan düzenleme ile kamuoyunda “Varlık Barışı” olarak bilinen uygulama yürürlüğe girdi. En son varlık barışı uygulaması 29.05.2013 tarihinde yayımlanan 6486 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun‘un 13 üncü maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen geçici madde ile yapılmıştı. Bu Kanun’dan önce de 5811 ve 6111 sayılı Kanunlarla Varlık Barışı uygulamaları yapılmıştı.
En son 2013 yılında 6486 sayılı Kanun ile yapılan Varlık Barışı uygulamasını baz alırsak yeni düzenleme önceki Varlık Barışı uygulamalarına göre önemli farklılıklar içeriyor. Bu farklılıkları kısaca özetlersek;
1- Yeni Kanun’da beyan edilen ve bildirilen varlıklara ilişkin herhangi bir vergi ödeme yükümlülüğü öngörülmüyor.
2- Varlık Barışı’na konu edilecek varlıklara belirli bir tarih itibarıyla sahip olma ve bunu tevsik etme şartı aranmıyor.
3- Yurt dışında bulunan taşınmazlar uygulama kapsamı dışında tutuldu. Buna karşın bir önceki Varlık Barışı ile karşılaştırıldığında yurt içinde bulunan kıymetler de kapsama alındı.
4- Kanun’un 7/6 fıkrasındaki “başkaca bir neden ile gerekli olması hali saklı kalmak üzere sırf bu işlemin yapılmış olmasından dolayı” ifadesi yoruma açık olsa da yeni Varlık Barışı uygulaması, varlık barışından yararlananları ve bunların kanuni temsilcilerini vergi incelemesi veya vergi tarhiyatı yanında herhangi bir inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılmasından ve vergi cezası ve idari para cezaları kesilmesinden istisna tutarak varlık barışından faydalananlara önceki düzenlemelere göre daha fazla koruma sağlıyor. Önceki Varlık Barışı düzenlemeleri uygulamalardan faydalananları sadece vergi incelemesi ve vergi tarhiyatından istisna tuttuğu için bu uygulamadan faydalananların başka incelemelere (örneğin 5549 sayılı Kanun kapsamında karapara aklanmasının önlenmesi incelemeleri) konu edilebileceği kabul ediliyordu. Ancak, 6736 sayılı Kanun’un 7/6 fıkrasındaki varlık barışından yararlananlar ve bunların kanuni temsilcileri hakkında, “başkaca bir neden ile gerekli olması hali saklı kalmak üzere sırf bu işlemin yapılmış olmasından dolayı ve bu işlemden hareket edilerek hiçbir şekilde vergi incelemesi veya vergi tarhiyatı ile herhangi bir inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılamaz, vergi cezası ve idari para cezaları kesilemez” hükmü, Varlık Barışı’ndan faydalananlara sağlanan korumayı önceki düzenlemelere göre genişletmiş gözüküyor. 6736 sayılı Kanun’da Varlık Barışı’na ilişkin yer alan düzenlemeleri aşağıdaki şekilde özetlemeye çalıştık.
YURT DIŞINDA BULUNAN VARLIKLARIN VARLIK BARIŞINA KONU EDİLMESİ
6736 sayılı Kanun’un 7 nci maddesine göre yurtdışında bulunan,
a) para,
b) altın,
c) döviz,
d) menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını
31.12.2016 tarihine kadar Türkiye’ye getiren gerçek ve tüzel kişiler söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecekler. Yukarıda belirttiğimiz gibi Kanun maddesi bu haliyle varlık barışına konu varlıklar içerisine yurtdışında bulunan taşınmaz varlıkları katmaması açısından önceki varlık barışı düzenlemesinden farklılaşıyor (yurtiçinde bulunan ancak kanuni defterlerde kayıtlı olmayan taşınmazlar ise gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından varlık barışına konu edilebilecek).
Mükellefler bu kapsamda Türkiye’ye getirecekleri varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dahil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebilecekler.
VARLIKLARIN TÜRKİYE’YE GETİRİLME ŞARTINA TANINAN İSTİSNA
Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 19.08.2016 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı bulunan kredilerin en geç 31.12.2016 tarihine kadar kapatılmasında kullanıldığı takdirde borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın varlık barışı hükümlerinden yararlandırılacaklar.
TÜRKİYE’DE BULUNAN VARLIKLARIN VARLIK BARIŞINA KONU EDİLMESİ
Gelir veya Kurumlar Vergisi mükellefleri sahip oldukları, Türkiye’de bulunan ancak kanuni defterlerinde yer almayan,
a) para,
b) altın,
c) döviz,
d) menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ve
e) taşınmazlarını
31.12.2016 tarihine kadar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlerine kaydedebilecekler. Bu takdirde söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecek.
YURTDIŞINDA BULUNAN VARLIKLARIN SERMAYE AVANSLARININ KAPATILMASINDA KULLANILMASI
19.08.2016 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının 19.08.2016 tarihinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avanslar defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla varlık barışı uygulamasından yararlandırılacak.
VARLIK BARIŞINA KONU VARLIKLARIN ELDEN ÇIKARILMASINDAN KAYNAKLI ZARARLAR GİDER VEYA İNDİRİM KABUL EDİLMEYECEK
Varlık barışına konu edilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi bakımından gider veya indirim kabul edilmeyecek.
VARLIK BARIŞINDAN YARARLANANLAR İLE BUNLARIN KANUNİ TEMSİLCİLERİ HAKKINDA VERGİ İNCELEMESİ İLE HERHANGİ BİR ARAŞTIRMA, İNCELEME, SORUŞTURMA YAPILMAYACAK
Kanun’un 7/6 fıkra hükmüne göre varlık barışından yararlananlar ve bunların kanuni temsilcileri hakkında, başkaca bir neden ile gerekli olması hali saklı kalmak üzere sırf bu işlemin yapılmış olmasından dolayı ve bu işlemden hareket edilerek hiçbir şekilde vergi incelemesi veya vergi tarhiyatı ile herhangi bir inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılamayacak, vergi cezası ve idari para cezaları kesilemeyecek. Yukarıda belirttiğimiz gibi “başkaca bir neden ile gerekli olması hali saklı kalmak üzere” ifadesi yoruma açık olsa da Kanun bu haliyle varlık barışından faydalananlara önceki düzenlemelere göre daha fazla koruma sağlıyor.
VARLIK BARIŞI UYGULAMASINI UZATMAYA BAKANLAR KURULU, UYGULAMAYI BELİRLEMEYE MALİYE BAKANLIĞI YETKİLENDİRİLDİ
Kanun’un 7/7 fıkrası ile bakanlar kurulu varlık barışına ilişkin süreleri bitim tarihlerinden itibaren 6 aya kadar uzatmaya, Maliye Bakanlığı da madde kapsamına giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi, bildirim ve beyanı ile işletmeye dahil edilmelerine ilişkin hususları belirlemeye yetkilendirildi. Bu çerçevede, Varlık Barışı uygulamasının Bakanlar Kurulu tarafından alınacak bir karar ile 31.12.2016 tarihinden itibaren 6 ay daha uzatılması mümkün olacakken, uygulamaya ilişkin detaylar Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanacak düzenlemeler sonrası netleşecek.
Saygılarımızla,
2 Cevaplar
[…] Ağustos 2016 tarihinde burada yayımladığımız yazımızda, 19 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Bazı Alacakların Yeniden […]
[…] Ağustos 2016 tarihinde yayımladığımız yazımızda, 19 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Bazı Alacakların Yeniden […]