Varlık Barışına İlişkin Kanun Maddesi Yayımlandı

18.05.2018 tarihli ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun”un “Diğer hükümler” başlıklı 10 uncu maddesinin 13 üncü fıkrasında yapılan düzenleme ile kamuoyunda “Varlık Barışı” olarak bilinen uygulama yayımlandığı tarih itibarıyla yürürlüğe girdi.

En son Varlık Barışı uygulaması 19.08.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun”un “Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması” başlıklı 7 nci maddesi ile yapılmış ve 30.06.2017 tarihinde sona ermişti. Bu Kanun’dan önce de 5811, 6111 ve 6486 sayılı Kanunlarla Varlık Barışı uygulamaları yapılmıştı.

En son 6736 sayılı Kanun ile yapılan Varlık Barışı uygulaması baz alındığında (Bu uygulamaya ilişkin bilgiler için bkz. 22.08.2016 tarihli yazımız) yeni düzenlemenin bir önceki uygulama ile çok büyük oranda benzer olduğu görülüyor. Farklılık olarak ne var diye incelendiğinde ise Yeni Kanun’da bir önceki uygulamadan farklı olarak beyan edilen varlıklara ilişkin %2 oranında bir vergi ödeme yükümlülüğünün getirildiği, ancak, 31.07.2018 tarihine kadar beyan edilen ve Türkiye’ye getirilen varlıklarda bu vergi ödeme yükümlülüğünün de ortadan kalktığı göze çarpıyor.

7143 sayılı Kanun‘un 10 uncu maddesinin 13 üncü fıkrasında yer alan Varlık Barışı’na ilişkin düzenlemeleri aşağıdaki şekilde özetlemeye çalıştık:

VARLIK BARIŞINA KONU EDİLEBİLECEK VARLIKLAR

1) Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile,

2) Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar,

3) Tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kurumların yurt dışında elde ettikleri bazı kazançları varlık barışına konu edilebilecek.

VARLIK BARIŞI KAPSAMINDAKİ VARLIKLARIN BİLDİRİMİ

1) 18.05.2018 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren Varlık Barışı uygulamasından yararlanmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin, yurt dışında bulunan,

– para,

– altın,

– döviz,

– menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını,

30.11.2018 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildirmeleri gerekiyor.

18.05.2018 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının; yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile 18.05.2018 tarihinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avanslar defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla Varlık Barışı uygulamasından yararlandırılabiliyor.

2) Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar da, 30.11.2018 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmek suretiyle Varlık Barışı uygulaması kapsamına alınabiliyor. Beyan edilen söz konusu varlıkların, 30.11.2018 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilmesi imkanı bulunuyor.

BANKA VE ARACI KURUMLARA BİLDİRİLEN VARLIKLARIN TÜRKİYE’YE GETİRİLME ŞARTI

Yurt dışında bulunan ve Türkiye’deki banka ve aracı kurumlara bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekiyor (md. 10-13-ğ). Bu şartın yerine getirilmemesi halinde ilgili varlıklar için Kanun’un “bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılamaz” hükmünden faydalanılamıyor.

TÜRKİYE’YE GETİRİLME ŞARTINA TANINAN İSTİSNA

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 30.11.2018 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişilerin, bu varlıkları; yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 18.05.2018 tarihi itibarıyla kanuni defterlerinde kayıtlı olan kredilerin en geç 30.11.2018 tarihine kadar kapatılmasında kullanma imkanları bulunuyor. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan bu varlıklar için, Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın Varlık Barışı uygulamasından yararlanma imkanı mevcut (md. 10-13-c).

VARLIK BARIŞI UYGULAMASININ SAĞLADIĞI AVANTAJLAR

İlgili Varlıkların Serbestçe Tasarruf Edilmesi

1- Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 30.11.2018 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebiliyor (md. 10-13-a).

İlgili Varlıkların İlave Vergi Ödenmeden İşletmeden Çekilebilmesi

2- 213 sayılı Kanun uyarınca defter tutan mükellefler, yukarıdaki kapsamda Türkiye’ye getirilen varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dâhil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebilme hakları bulunuyor (md. 10-13-d).

3- Gelir veya Kurumlar Vergisi mükellefleri sahip oldukları ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazları, 30.11.2018 tarihine kadar vergi dairelerine beyan etmeleri halinde bu varlıkları, 30.11.2018 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlerine kaydedebiliyorlar. Bu takdirde, söz konusu varlıkların vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilmesi mümkün.

Varlık Barışı’na Konu Varlıklar Üzerinden Vergi İncelemesi ve Vergi Tarhiyatı Yapılmaması Güvencesi

4- Kanun’un 10 uncu maddesinin 13-g bendinde, yukarıdaki kapsamda banka veya aracı kurumlara bildirilen veya vergi dairelerine beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacağı hükmü bulunuyor. Bu hükümden faydalanılabilmesi için bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen %2 oranında verginin vadesinde ödenmesi ve banka ve aracı kurumlara bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şartı bulunuyor.

Gelir ve Kurumlar Vergisinden Müstesna Tutulan Kazançlar

5- Tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kurumların;

(aa) Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlara ilişkin iştirak hisselerinin satışından doğan kazançları,

(bb) Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlardan elde ettikleri iştirak kazançları,

(cc) Yurt dışında bulunan iş yeri ve daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri ticari kazançları,

31.10.2018 tarihine kadar elde edilenler de dahil olmak üzere, 18.05.2018 tarihinden itibaren 31.12.2018 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmesi kaydıyla gelir veya kurumlar vergisinden müstesna tutulacak.

6- Tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kurumların kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumların tasfiyesinden doğan kazançları, 31.12.2018 tarihine kadar Türkiye’ye transfer edilmiş olması kaydıyla gelir ve kurumlar vergisinden müstesna tutulacak.

VARLIK BARIŞINA KONU EDİLEN VARLIKLAR ÜZERİNDEN ÖDENECEK VERGİ

Banka ve aracı kurumların, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak %2 oranında hesapladıkları vergiyi, 31.12.2018 tarihine kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulundukları vergi dairesine beyan etme ve aynı sürede ödeme sorumlulukları bulunuyor.

Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ve vergi dairelerine beyan edilerek kanuni defterlere kaydedilen varlıkların değeri üzerinden de %2 oranında vergi tarh edilerek bu verginin, 31.12.2018 tarihine kadar ödenmesi gerekiyor.

Varlık Barışına Konu Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklı Zararlar Gider Veya İndirim Olarak Kabul Edilmeyecek

Yukarıdaki kapsamda ödenen %2 oranında vergi, hiçbir suretle gider yazılamayacak ve başka bir vergiden mahsup edilemeyecek. Türkiye’ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar da, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecek (md. 10-13-f).

VARLIK BARIŞINDAN 31.07.2018 TARİHİNE KADAR VERGİ ÖDEMEDEN YARARLANMA İMKANI

Kanun’un 10-13-g bendi hükmü uyarınca 31.07.2018 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilerek Türkiye’ye getirilen varlıklar ile vergi dairelerine beyan edilerek kanuni defterlere kaydedilen varlıklara ve yine aynı tarihe kadar yukarıdaki uygulamalar kapsamında işleme tabi tutulan varlıklara ilişkin olarak yukarıda bahsedilen %2 oranında vergi tarh edilmeyecek. Vergi ödenmeden Varlık Barışı uygulamasından yararlanmak için ilgili varlıklara ilişkin beyan ve varsa Türkiye’ye getirilme gibi gerekli işlemlerin 31.07.2018 tarihine kadar tamamlanması gerektiği anlaşılıyor.

VARLIK BARIŞI UYGULAMASINI UZATMAYA BAKANLAR KURULU, UYGULAMA DETAYLARINI BELİRLEMEYE MALİYE BAKANLIĞI YETKİLİ

Kanun’un 13/ı fıkrası ile Bakanlar Kurulu, Varlık Barışı’na ilişkin süreleri, bitim tarihlerinden itibaren 6 aya kadar uzatmaya; Maliye Bakanlığı da, Varlık Barışı kapsamına giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi, bildirim ve beyanı ile işletmeye dâhil edilmelerine ilişkin detay hususları belirlemeye yetkili kılındı. Bu çerçevede, uygulamanın detayları Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanacak düzenlemeler sonrası netleşecek.

Saygılarımızla,

7143 SAYILI VERGI VE DIĞER BAZI ALACAKLARIN YENIDEN YAPILANDIRILMASI ILE BAZI KANUNLARDA DEĞIŞIKLIK YAPILMASINA İLIŞKIN KANUN