Ülkemiz Finansal Ekosistemi Açısından Orta Vadeli Program (2023-2025)
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nca hazırlanan Orta Vadeli Program (2023-2025), 04.09.2022 tarihli ve 31943 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de 6003 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yayımlanmıştır. Önümüzdeki dönemlerde finansal ekosistemde yaşanacak gelişmeler ve istikamet seyrinin iyi okunabilmesi açısından açıklanan program öneme haiz diyebiliriz. Bununla birlikte söz konusu program çerçevesinde ülkemiz ekonomisinin değişik sahaları ile ilgili güncel bilgilerin yer aldığı 05.09.2022 tarihli Ekonomi Sunumu’da Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın internet sitesinde yayımlanmıştır.
Anılan Program’da “Finansal İstikrar”a ilişkin öngörülen politika ve tedbirlere bilgi mahiyetinde aşağıda yer veriyoruz:
- Finansal aracılık işlemlerinin Türk lirasının cazibesinin artırılmasına yönelik politikalarla uyumlu şekilde gerçekleşmesi sağlanacaktır.
- Türk lirası cinsinden mevduatın toplam içerisindeki payının yükseltilmesini teminen teşvik mekanizmaları uygulamaya konacaktır.
- Ödemeler alanında Açık Bankacılık ve Kamu Ödeme Geçidi projeleri 2023 yılında devreye alınacak ve FAST ile TR Karekodlu Ödemelerin yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yürütülecektir.
- Kartlı ödemelerde yerli ve milli kart şeması TROY’un kullanımının yaygınlığı artırılacaktır.
- Dijital Lira Araştırma Geliştirme Projesinin birinci ve ikinci faz pilot bulguları doğrultusunda, ödemeler için Dijital Türk Lirasının kullanım testlerine başlanacaktır.
- Yastık altı altınlarının ekonomiye kazandırılmasına yönelik FATSİ (Altın Cinsi Fiziki Varlıkların Finansal Sisteme Kazandırılması) uygulaması geliştirilerek yaygınlaştırılacaktır.
- Ülke ekonomisine kaynak sağlayan YUVAM hesabı uygulaması geliştirilerek yaygınlaştırılacaktır.
- Finansal sektörün boyutuna, karmaşıklığına ve gelişimine uygun denetleyici teknolojiler odaklı yeni denetim uygulama ve yöntemleri hayata geçirilecektir.
- Basel Komitesi’nin 2023 yılı başında uygulamaya koymayı planladığı Basel III Final düzenlemesine uyum sağlanması için bankacılık mevzuatında gerekli değişiklikler yapılacak ve AB’ye paralel olarak 2025 yılında tam uygulamaya geçilecektir.
- Katılım finans sisteminin standartlar, derecelendirme, lisanslama ve uyuşmazlıkların çözümüne yönelik alanlarda kurumsallaşması güçlendirilecek ve güçlü bir mevzuat altyapısına sahip olması sağlanacaktır.
- Sermaye piyasaları ve yatırımcı tabanı genişletilerek katılım finans sektöründeki gelişimi de destekleyen yeni ürün, hizmet ve piyasalar geliştirilecektir.
- Borsa İstanbul bünyesinde kira sertifikaları, katılım esaslı pay senetleri ve katılım esaslı diğer menkul kıymetler gibi katılım sermaye piyasası ürünlerinden münhasıran endeksler oluşturulacaktır.
- Finansal teknoloji alanında uzun vadeli strateji açıklanacak, yurtiçi ve yurtdışı yatırımcılar ile girişimciler için Türkiye Fintek Rehberi hazırlanacaktır.
- Finans sektörünün hızla dijitalleşmesiyle açığa çıkan bilgi güvenliği, kişisel verilerin korunması ve finansal tüketicilerin bilinçlendirilmesi ihtiyacına yönelik çalışmalar desteklenecek, kurumsal kapasite güçlendirilecek ve siber dolandırıcılıkla etkin mücadele edilmesine devam edilecektir.
- Finansal alanda kullanılan teknoloji ekosisteminin gelişiminin desteklenmesi ve finans sektöründe dijitalleşmede öncü ülkeler arasında olma hedefine uygun olarak bilgi sistemlerine ilişkin mevzuat güncellenmeye devam edilecektir.
- Finans ekosistemine destek hizmeti veren kritik finansal teknoloji firmaları da denetim ve yaptırım kapsamına alınacaktır.
- Kripto varlık alım satım platformları düzenleme kapsamına alınacaktır.
- Avrupa Yeşil Mutabakatına uyum kapsamında yeşil bankacılık uygulamalarının geliştirilmesi için strateji oluşturma, kurumsal yapılanma, risk yönetimi, raporlama ve kamuoyuna açıklama alanlarında rehberler hazırlanacaktır.
- Sürdürülebilirlik raporlama ilkelerinin uluslararası gelişmelere uyumlu olarak güncellenmesi, kurumsal yatırımcıların sorumlu yatırım yaklaşımlarıyla sürdürülebilirlik danışmanlığı veren şirketlerin düzenlenmesi ve iklim risklerinin tanımlanarak gözetim uygulamalarına entegre edilmesine yönelik strateji geliştirme ve düzenleme çalışmaları yürütülecektir.
- Doğal afetlerden kaynaklanabilecek mağduriyetlere karşı vatandaşlarımızı korumak ve kamu yükünü hafifletmek için bütüncül bir afet sigortası ürünü olarak tasarlanan Zorunlu Afet Sigortası konut sahiplerine sunulmaya başlanacaktır.
- Finansal ürün ve hizmetler konusundaki farkındalığın artırılması, finansal piyasalardaki risklerin anlaşılması amacıyla halen yürütülmekte olan finansal eğitim faaliyetleri yaygınlaştırılacak ve finansal okuryazarlık seviyesi artırılacaktır.
- Ülkemizde sigortalılık oranının ve katılımcı sayısının yeterli düzeye ulaşması, sigortacılık ve özel emeklilik sektörünün derinleşmesi ve tabana yayılması amacıyla bireysel sigorta ve özel emeklilik branşlarında ürün çeşitliliğinin artmasını destekleyen uygulamalar geliştirilecektir.
- Otomatik katılım sistemi diğer emeklilik sistemleri ile birlikte bütüncül bir şekilde değerlendirilerek çalışanlar için uzun dönemli ve tamamlayıcı bir tasarruf ve özel emeklilik sistemine dönüştürülecektir.
Programda dijital dönüşüm, teknolojik gelişmeler ve pandemi sürecinin iş mevzuatında ortaya çıkardığı ihtiyaçlara yönelik düzenlemelerin yapılması gibi öne çıkan ilgi çekici politika ve tedbirlerde yer almaktadır. Finansal sektör için belirlenen yukarıdaki politika ve tedbirler; ülkemiz finansal mimarisini kuşatan düzenleyici çerçeveye yönelik 2023 – 2025 program döneminde önemli sayılabilecek gelişmelerin yaşanacağına işaret etmektedir.
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
Orta Vadeli Program (2023-2025):