Türkiye’nin FATCA Takviminde Son Durum

ABD Maliye Bakanlığı tarafından 2010 yılında yayımlanan FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act) düzenlemeleri ABD vatandaşlarının gelirlerini kayıt altına almayı ve vergi kaçakçılığını azaltmayı hedeflemektedir. Bu çerçevede, ABD dışındaki finansal kuruluşlar (Yabancı Finansal Kuruluşlar) müşterileri arasındaki ABD vergi mükelleflerinin varlıklarını ABD Gelir İdaresi’ne bildirmekle yükümlü kılınmışlardır.

Bu bildirimin yapılabilmesi için ABD Gelir İdaresi (IRS – Internal Revenue Service) tarafından iki model oluşturulmuştur:

– MODEL 1, ABD ve diğer ülkeler arasında imzalanacak ikili anlaşmalar çerçevesinde, hükümetlerarası bilgi değişimine dayanmaktadır. MODEL 1A, ABD’nin de bilgi paylaşımını zorunlu kılarken MODEL 1B sadece diğer ülkenin ABD’ye tek taraflı bilgi paylaşımına imkan vermektedir.

– MODEL 2, ABD ve Yabancı Finansal Kuruluşlar arasında imzalanacak ikili anlaşmalar çerçevesinde, IRS ve Yabancı Finansal Kuruluş arasında doğrudan bilgi paylaşımına dayanmaktadır. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 73 üncü maddesi müşteri rızası olmadan müşteri bilgilerinin, bankalardan bilgi alma yetkisi bulunmayan üçüncü kişilerle paylaşılmasına izin vermediği için Türkiye’deki bankaların MODEL 2 çerçevesinde ABD Gelir İdaresi ile bilgi paylaşımı mümkün görülmemektedir. Her ne kadar müşteri sırrı niteliğindeki bilgilerin müşterinin onayı alınarak üçüncü kişilerle paylaşımı mümkün olsa da ABD’ye yapılacak raporlama çerçevesinde raporlamaya giren tüm müşterilerin bilgi paylaşımı için rızalarının temin edilmesinin pratikte pek mümkün olamayacağı açıktır.

Bu sebeple, Türkiye FATCA uyumu için MODEL 1 çerçevesinde ilerleme kaydetmiş ve Türkiye Cumhuriyeti hükümeti ile ABD hükümeti arasında ABD tarafından kabul edilen Yabancı Hesaplar Vergi Uyumu Yasası (FATCA) ile ilgili olarak karşılıklı otomatik bilgi değişimi yapılmasını öngören MODEL 1A çerçevesinde müzakere edilen anlaşma metni üzerinde 3 Haziran 2014 tarihinde mutabakat sağlanmıştır. Söz konusu mutabakat üzerine Türkiye, ABD Hazinesinin http://www.treasury.gov/resource-center/tax-policy/treaties/Pages/FATCA-Archive.aspx web adresinde özde anlaşma sağlanan ülkeler listesine girmiştir.

Özde anlaşma sağlanmış olmasına bağlı olarak; 31 Aralık 2014 tarihine kadar anlaşmanın imzalanması koşuluyla, Türk Finansal Kuruluşları FATCA’ya uyumlu olarak kabul edilmekte idi. Ancak, ABD’nin süre uzatımı düzenlemesiyle 31.12.2014 tarihi esnetilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’nın FATCA hakkında Türkiye Bankalar Birliği (TBB)’ne gönderdiği 06.03.2015 tarihli yazıda, FATCA kapsamında bildirim tarihlerinin ancak anlaşmanın imza ve yürürlük süreciyle birlikte netlik kazanacağı, bildirim ve verilerin saklanması / transferi gibi teknik konularda GİB bünyesindeki çalışmaların devam ettiği bildirilmiştir. Aynı yazıda, anlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip bildirimlerin taraf devletler arasında her yıl en geç 30 Eylül gününde gerçekleştirileceği, genel olarak bildirim yapan Türk Finansal Kuruluşları için Türk Maliyesine gerekli bildirimlerin yapılacağı son günün ilgili yılların Haziran ayının son günü olmasının planlandığı belirtilmiştir.

Böylece FATCA kapsamındaki ilk bildirim tarihinin anlaşmanın yürürlüğe girmesi  ve karşılıklı olarak altyapı uygunluğuna ilişkin bildirim yapılmasına bağlı olarak 30 Eylül 2015 tarihi olması beklenmektedir. Ancak, bu tarih mutabakat zaptı uyarınca; 30 Eylül 2016 tarihine de ötelenebilecektir. Bildirimin geç başlaması önceki dönemlere ilişkin yükümlülüğü kaldırmayacaktır.

Konu hakkında GİB yetkilileriyle TBB FATCA Çalışma Grubu üyelerinin katılımıyla 09 Mart 2015 tarihinde gerçekleştirilen toplantıda da aşağıdaki başlıkların ön plana çıktığı görülmektedir.

– Hangi ürünlerin raporlama kapsamında olacağı yıldan yıla farklılık gösterecektir. Bu kapsamda, ilk yıl (2014) ve izleyen yıllar bildirilecek olan her bir ABD hesabına ilişkin olarak ilgili takvim yılının veya diğer uygun bildirim döneminin sonu itibarıyla veya hesap yıl içerisinde kapatılmış ise kapatılmadan hemen önceki hesap bakiyesi veya değeri bildirilecektir. Hesaptaki tutarın sıfırlanması hesabın kapatılması olarak değerlendirilmeyecektir. 2015 ve izleyen yıllarda mevduat hesabı bakımından, takvim yılı veya diğer uygun bildirim dönemi boyunca hesaba ödenen veya alacak kaydedilen faizin toplam brüt tutarı bildirilecektir.

2015 ve izleyen yıllarda saklama hesaplarında tutulan varlıklar ile ilgili olarak takvim yılı veya diğer uygun bildirim dönemi boyunca hesaba (veya hesaba ilişkin olarak) her bir olayda ödenen veya alacak kaydedilen faizin toplam brüt tutarı, temettülerin toplam brüt tutarı ile diğer gelirlerin toplam brüt tutarı bildirilecektir. Saklama ve mevduat hesapları dışındaki herhangi bir hesap bakımından, bildirim yapan Türk Finansal Kuruluşunun yükümlüsü veya borçlusu olduğu hesap sahibinin hesabıyla ilgili olarak takvim yılı veya diğer uygun bildirim dönemi boyunca hesap sahibine ödenen veya alacak kaydedilen, takvim yılı veya diğer uygun bildirim dönemi boyunca hesap sahibine yapılan itfa ödemelerinin toplam tutarı dahil toplam brüt tutar bildirilecektir.

2016 ve izleyen yıllarda bildirim Yapan Türk Finansal Kuruluşunun bir saklamacı, simsar, temsilci veya hesap sahibi için başka şekilde bir aracı gibi hareket ettiği hesaba, takvim yılı veya diğer uygun bildirim dönemi boyunca ödenen veya alacak kaydedilen, malvarlığı satışı veya itfasından toplam brüt hasılat bildirilecektir.

– 2015 ve 2016 yıllarının her biri için, Türk Finansal Kuruluşlarının ödeme yaptığı her bir FATCA Katılımcısı Olmayan Finansal Kuruluşun adını ve ödemelerin toplam tutarını Türk Yetkili Makamına yıllık olarak bildirmesi öngörülmektedir.

Bu çerçevede, FATCA kapsamında Türk Finansal Kuruluşlarının yapacağı ilk raporlamanın Haziran 2015 ayında olacağı beklenmekte ise de Türk Gelir İdaresi ile ABD Gelir İdaresi arasındaki anlaşmanın henüz imzalanmamış olması nedeniyle Türkiye’nin FATCA takvimindeki belirsizlik devam etmektedir. Yine, FATCA kapsamındaki Türk Finansal Kuruluşlarının yapacağı raporlamanın kapsam ve formatı konusundaki belirsizlikde nihai anlaşmanın imzalanmamış olmasına bağlı olarak devam etmektedir.

Saygılarımızla

PROCOMPLIANCE