TL Cinsinden Nakdi Ticari Kredilerin Amacına Uygun Kullandırılmasına Yönelik Sınırlamalara Dair 24.06.2022 Tarihli BDDK Kararı
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun TL cinsinden nakdi ticari kredilerin amacına uygun kullandırılmasına yönelik sınırlamalara ilişkin 24.06.2022 tarihli ve 10250 sayılı Kararı (“Karar”), BDDK internet sitesinde kamuya açıklanmıştır. Anılan Karar ile 15 milyon TL üzerinde döviz varlığı bulunan ve yabancı para (YP) nakdi varlıklarının TL karşılığı aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının %10’unu aşan bağımsız denetime tabi reel sektör şirketlerinin; TL cinsinden yeni nakdi ticari krediye erişimleri sınırlandırılmıştır.
Herhangi bir şirketin Karar kapsamına girebilmesi için;
- 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili düzenlemeler uyarınca bağımsız denetime tabi bir şirket olması,
- Şirketin YP nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduatın) TL karşılığının 15 milyon TL’nin üzerinde olması,
- Şirketin YP nakdi varlıkların TL karşılığının; aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşması
şartlarının bir arada bulunması gerekmektedir. Bir başka deyişle herhangi bir şirketin bu Karar kapsamına girebilmesi için sayılan her 3 şartı birden sağlaması gerekmektedir. Diğer taraftan, söz konusu Karar kapsamına gerçek kişiler ile gerçek kişi şirket ortakları da girmemektedir. Bununla birlikte Karar uyarınca; şirketlerin, yurt dışı yerleşiklerce YP cinsinden ihraç edilmiş menkul kıymetler ve hisse senetleri ile yurt dışı yerleşiklerle yapılan ters repo gibi diğer parasal varlıkları da Karar kapsamındaki YP nakdi varlık tutarının hesaplamasına dahil edilecektir. YP nakdi varlıkların TL karşılığının hesaplanmasında hesaplama tarihine ait Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) döviz alış kuru kullanılacaktır.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, söz konusu kredi kullanım yasağının kaynakların daha verimli ve üretken alanlarda kullanılarak kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını ve kredilerin amacına matuf bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla gerekli görülen bir makro ihtiyati tedbir olduğunu ve böylelikle döviz borcu veya yükümlülüğü olmadığı halde döviz pozisyonu tutmak üzere TL kredi kullanılarak döviz alımı gerçekleştiren şirketlerin bu eylemlerinin önüne geçilmesinin hedeflendiğini açıklamıştır. Aynı zamanda kredi kullandırımları ile ilgili anılan Kararın uygulanmasına ilişkin yaşanabilecek tereddütlerin giderilmesi bakımından BDDK tarafından internet sitesinde 26.06.2022’de detaylı olarak basın açıklaması da yayımlanmıştır. Uygulamaya ilişkin akışı gösteren şemaya da basın açıklamasında yer verilmiştir.
Karar uyarınca, yukarıdaki 3 şartın birden sağlanması nedeniyle kredi kullandırım sınırlaması kapsamına giren ancak Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ve ilgili mevzuat uyarınca YP cinsinden kredi kullanması da mümkün olmayan şirketlerin, krediye başvurduğu tarihten itibaren 3 aylık dönem içinde yabancı para net pozisyon açığının bulunduğunu bağımsız denetim kuruluşunca onaylanmış şekilde tespit ettirerek bankaya sunmaları halinde; yalnızca başvuru tarihini izleyen 3 aylık dönemdeki pozisyon açığı ile sınırlı olmak kaydıyla bu şirketlerin de TL cinsinden nakdi ticari kredi kullanabilmeleri mümkündür. Bu istisnadan yararlanacak Şirketler için bakılacak kriter, yabancı para pozisyon açığının bulunması yani önümüzdeki herhangi bir 3 aylık dönemde yapancı para borçlarının (yükümlülüklerinin) yabancı para varlıklarından fazla olması durumudur.
Bir Şirketin Karar kapsamında olup olmadığı, bu Şirketin YP nakdi varlık toplamı ile bağımsız denetimden geçmiş en güncel finansal tabloları uyarınca aktif toplamı ve son 1 yıllık net satış hasılatının bağımsız denetim kuruluşu tarafından onaylanarak belgelendirilmesi suretiyle belirlenecektir. YP nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşmayan Şirketler Karar kapsamındaki kredi sınırlamasına dahil olmayacaktır. Ancak, bu şirketlerin kredi başvuru tarihi itibarıyla,
- Mevcut YP nakdi varlıkları ile en güncel finansal tablolarına göre aktif toplamını ve son 1 yıllık net satış hasılatını bağımsız denetim kuruluşuna tespit ettirmeleri,
- Kullanacakları kredinin vadesi boyunca YP nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını ya da aşsa bile aktif toplamından ya da son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde onunu geçmeyeceğini beyan ve taahhüt etmeleri,
- Söz konusu beyan ve taahhüdün banka tarafından kontrolünün sağlanmasını teminen Şirketlerin her ayın ilk 10 iş günü içinde bir önceki ay sonu bilançosuna göre YP nakdi varlıklarının, aktif toplamının ve bir önceki ay sonu itibarıyla son 12 aylık net satış hasılatının güncel değerini bankaya iletmeleri gerekmektedir.
Karar’da ve yukarıda belirtilen her 3 şartı da sağlayan şirketler için, Karar tarihinden sonra kullandırılacak, TL cinsinden her türlü nakdi ticari kredi sınırlama kapsamına girmektedir.
Rotatif, kredili mevduat hesabı veya kurumsal kredi kartları gibi kredi işlemleri yoluyla, Karar tarihinden itibaren gerçekleşecek nakdi ticari TL kredi kullandırımları için her ay sonunda yapılacak bakiye artışı hesaplaması yeni kullandırım olarak kabul edilecek ve her ay sonundaki hesaplama tarihinden önceki ay sonuna göre bakiye artışı olması durumunda, ay sonu itibariyle yapılacak bu hesaplamaya kadar ilgili ticari kredi müşterisinin Kararda belirtilen bağımsız denetim kuruluşu onaylı belgeleri bankaya tevsik etmesi gerekecektir.
Karar tarihinden önce müşterilere tahsis edilmiş limitler doğrultusunda kullandırılacak rotatif nitelikli krediler ile KMH, kurumsal kredi kartları ve gecelik krediler için uygulama yukarıda belirtildiği şekilde yapılacaktır. Dolayısıyla 27.06.2022 tarihiyle başlayan hafta içinde vadesi dolacak, yenilenecek bu tür krediler için ilgili müşterilerin gerekli belgeleri bu ay sonunda yapılacak hesaplamaya kadar ve yalnızca önceki ay sonuna göre bakiye artışı gerçekleşmiş ise tamamlaması gerekmektedir.
Doğrudan borçlandırma sistemi gibi gayri nakdi krediler, nakdi krediye dönüşmediği sürece Karar kapsamında değildir.
Kararın etrafından dolanılması veya etkisiz hale getirilmesine yönelik bu şekildeki yanıltıcı ve muvazaalı işlemler gerçekleştirmek suretiyle bankalarca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlayanlar hakkında gerekli yasal işlemler yapılabilecektir.
Saygılarımızla,
“UYARI: Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
24.06.2022 tarihli ve 10250 sayılı Kararı:
10250 sayılı Kararın Uygulanmasına Dair 26.06.2022 Tarihli BDDK Basın Açıklaması: