TKBB Danışma Kurulu Kefalet Standardı’nı Yayımladı!

Bilindiği üzere 5411 sayılı Bankacılık Kanunu madde 77/3’te “Katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarınca faizsiz yöntemlerle gerçekleştirilebilecek faaliyetlere ilişkin usul ve esasları belirlemeye Kurul yetkilidir.” hükmü, Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik (Yönetmelik) madde 19’da detaylandırılarak her bir finansman yöntemine ilişkin standartların Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun uygun görüşü alınmak suretiyle Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) tarafından belirleneceği yönünde düzenlenmiştir. Katılım bankalarının Yönetmelikte geçen fon kullandırma yöntem ve türlerine hafızamızı tazelemek açısından aşağıda yer verilmiştir:

Bilindiği üzere Türkiye Katılım Bankaları Birliği bünyesinde faaliyet gösteren Danışma Kurulu, TKBB Yönetim Kurulu’nun 27.06.2018 tarih ve 260/2 sayılı Kararı ile kabul edilen TKBB Danışma Kurulu’nun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında İç Yönerge’yi esas alarak idari ve ilmi faaliyetlerini yürütmektedir. TKBB’nin yayımladığı 2021-2025 dönemini kapsayan Katılım Bankacılığı Strateji Güncelleme Raporu’na göre TKBB Danışma Kurulu’nun yıllık faaliyetleri; sektörün ihtiyaçlarına yönelik tasarlanan karar ve standartları, akademiyi ve sektör paydaşlarını bir araya getiren çalıştayları ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği içinde yürütülen çalışmaları kapsamaktadır. Bu doğrultuda TKBB Danışma Kurulu faaliyete başladığı 2018’den bu yana faizsiz finans sektörüne yönelik kapsayıcı standartlar geliştirmekte ve sektörün ihtiyaçlarına yönelik kararlar almaktadır. Bu bakımdan mevzuat ışığında ilgili kurum ve kuruluşların görüş ve uygunlukları alınarak bu zamana kadar yayımlanmış standartlara aşağıda yer verilmektedir:

Tabloda da görüleceği üzere Danışma Kurulu’nun internet sitesinde ilan ettiği standartlar arasında yer alan Kefalet Standardı 17 Aralık 2021 tarihinde yayımlanarak uygulamaya alınmıştır. Kefalet Standardı; katılım bankaları ile Yönetmelik madde 19/10 kapsamında finansman sağlayan kalkınma ve yatırım bankaları için de bağlayıcı niteliktedir.

Standarda kısaca değinecek olursak, faizsiz bankacılık kapsamında kefalet işleminin mahiyetini, işlem esnasında gözetilmesi gereken fıkhî hükümleri ve bu hükümlerin gerekçelerini içermektedir. Birer gayrı nakdî finansman ve teminat yöntemi olarak değerlendirilen teminat mektubu, garanti sözleşmesi ve aval gibi modern teminat yöntemleri müstakil standart konusu yapılacağından bu standartta yer almayacağı düzenlenmiştir. Bakıldığında ülkemize özgü kefalet standardının oluşturularak işleyişinin belirli bir kural setine bağlanması mühim bir kazanım denilebilecektir. Her ne kadar Danışma Kurulu’nun kuruluş amacı katılım bankacılığı meslek ilke ve standartlarının belirlenmesi olmakla birlikte standartta sadece katılım bankalarının muhatap görüldüğü bir yazım dilinin tercih edilmesi; kalkınma ve yatırım bankalarını kapsayıcılığı açısından eleştirel bir yoruma açıktır. Bu durum standardın önemine tabii ki gölge düşürmemekle beraber ileriki revizyonlarında bu yönden de bir gözden geçirmeyi gerektirdiği dile getirilebilecektir. Benzer nitelikte bir görüşü murabaha standardına ilişkin 13.05.2021 tarihli  yazımızda da belirtmiştik.

Devletin 23.03.2021 tarihli Ekonomi Reformları Eylem Planı‘nda 31.12.2021 tarihinde tamamlanmak üzere müstakil bir Katılım Finans Kanunu hazırlanarak çeşitli kanunlar altında düzenlenen katılım finans sektörünün tek bir çatı altında toplanması ve katılım finans altında yer alan tüm sektörlere yönelik uluslararası standartlarda Merkezi Danışma Kurulu’nun hayata geçirilmesi eylemleri belirlenmiştir. Yaklaşan takvimi dikkate aldığımızda ülkemizde katılım finansın gelişmesi, büyümesinin sürdürülebilir kılınması için söz konusu eylemlere yönelik yürütülen çalışmaların da yakın dönemde hayata geçirileceği söylenebilecektir. Bu süreçte TKBB Danışma Kurulu’nca 17.12.2021’de yayımlanan Kefalet Standardı gibi milli, tarihi ve entelektüel arka planımızı yansıtan Türkiye’ye özgü standartların birer birer uygulamaya alınmasının da önem kesbettiğini belirtebiliriz.

Saygılarımızla,

Vahdet Deniz AKÇAOĞLU

“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”

Vahdet Deniz AKÇAOĞLU

Makalenin yazarı Vahdet Deniz AKÇAOĞLU, 2007 – 2009 yılları arasında özel bir bankanın İç Kontrol Merkezi Başkanlığı’nda Denetçi olarak, 2009 yılından 2018 yılına kadar aynı bankanın Uyum Başkanlığı’nda Ürün ve Hizmetler Uyum Kontrol Yöneticisi olarak görev yaptı. 2019 yılından itibaren de İç Kontrol ve Uyum Başkanlığı’nda Etik ve Mevzuat Takip Yöneticisi olarak görev yapmaktadır. Bankacılık ve sermaye piyasası mevzuatı ile kurumsal yönetim, etik, iç sistemler konuları başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.

 

TKBB Kefalet Standardı:

Loading...

Taking too long?

Reload document

| Open in new tab

İndir (Download) [267.98 KB]