Tasarruf Mevduatı Sigortası Tutarı ve İlan Yükümlülüğüne Yönelik Değişiklikler
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF / Fon) tarafından 16 Aralık 2021 tarihli ve 31691 sayılı Resmi Gazete’de Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik (Yönetmelik) yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin tasarruf mevduatı / katılım fonu sigortası tutarının belirlenmesine ilişkin hükmü ise 1 Ocak 2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.
Anılan Yönetmelik ışığında getirilen yenilik ve değişikliklere özetle aşağıda yer verilmiştir:
- Tasarruf mevduatı / gerçek kişi katılım fonu sigorta tutarı her yıl ilan edilen yeniden değerleme oranında artırıma konu olacaktır.
Bilindiği üzere 5411 sayılı Bankacılık Kanunu çerçevesinde tasarruf mevduatı ve katılım fonu sigortası, mevduat ve katılım fonu toplamaya yetkili mevduat ve katılım bankalarının (kredi kuruluşlarının) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından faaliyet izinlerinin kaldırılması durumunda, mevduat ve katılım fonu hak sahiplerinin maruz kalacağı kayıpların kısmen ya da tamamen ödenmesinin garanti edilmesidir. Türkiye’de mevduatın ve katılım fonlarının sigortalanması yetki ve görevi kamu tüzel kişiliğini haiz TMSF’ye aittir. Mevduat sigortacılığı faaliyetleri kapsamında; mevduat sigortacılığına ilişkin politikaların belirlenmesi ve gerekli düzenlemelerin yapılması, risklerin ölçülmesi ve yönetilmesi, sektör ve banka riskinin izlenmesi ve Bankacılık Kanunu’nun 130. maddesinde belirtilen gelirlerin tahsil edilmesine yönelik işlemleri yürütmektedir.
Ülkemizde faaliyet gösteren bir kredi kuruluşunun yurt içi şubelerinde gerçek kişiler adına açılmış olan ve münhasıran çek keşide edilmesi dışında ticari işlemlere konu olmayan Türk Lirası, döviz ve kıymetli maden cinsinden tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarının anapara ve ferîlerinin her bir gerçek kişi için 150 bin TL’ye (Yüz elli bin TL’ye) kadar olan kısmı sigorta kapsamındadır.
Benzer şekilde 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde yatırım kuruluşlarının, yatırım hizmet ve faaliyetinden kaynaklanan nakit ödeme veya sermaye piyasası araçları teslim yükümlülüklerini yerine getirememeleri hâlinde belli bir tutara kadar tazmin garantisi için de kamu tüzel kişiliğini haiz Yatırımcı Tazmin Merkezi faaliyet yürütmektedir. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun tazminin kapsamı başlıklı 84.maddesinde “Hak sahibi her bir yatırımcıya ödenecek azami tazmin tutarı yüz bin Türk Lirasıdır. Bu tutar her yıl ilan edilen yeniden değerleme katsayısı oranında artırılır.” denilmekte olup; yıllar itibariyle azami tazmin tutarlarına aşağıda yer verilmiştir:
| YIL | AZAMİ TAZMİN TUTARI (TL) |
| 2014 | 103.930 |
| 2015 | 114.437 |
| 2016 | 120.823 |
| 2017 | 125.451 |
| 2018 | 143.604 |
| 2019 | 177.681 |
| 2020 | 217.801 |
| 2021 | 237.643 |
Bakıldığında Yönetmelik’te yapılan değişiklikle 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren 150 bin TL’ye kadar sigorta kapsamında olan tutar, yatırımcı tazmin tutarı uygulamasında olduğu gibi her yıl ilan edilen yeniden değerleme oranı dikkate alınarak takvim yılı başından geçerli olmak üzere Fon Kurulu tarafından artırılacağı hüküm altına alınmıştır.
Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298.maddesinin (B) fıkrasına göre, yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dâhil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Türkiye İstatistik Kurumu’nun yurt içi üretici fiyat endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranı olup, bu oran Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca Resmî Gazete ile ilan edilmektedir. Bu doğrultuda 27 Kasım 2021 tarihli ve 31672 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 533 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ uyarınca yeniden değerleme oranı (YDO), 2021 yılı için % 36,20 (otuz altı virgül yirmi) olarak açıklanmıştır. Bakıldığında pek çok vergi kalemi, harç ve damga vergisi ile para cezaları, değerli kağıt bedelleri artışında YDO tatbik edilmektedir. Bu açıdan 2022 yılı için artışlarda ölçüt olarak uygulanacak diyebileceğimiz YDO %36,20 olarak belirlenmiştir.
1 Ocak 2022 tarihinden itibaren tasarruf mevduatı / katılım fonu sigortası tutarı için günün koşullarına uygun olarak artırılması amacıyla her yıl ilan edilen YDO dikkate alınarak belirlenecek diyebiliriz. Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında; tasarruf mevduatı / katılım fonu sigortası tutarı 2022 yılı için – Fon Kurulu tarafından aksi kararlaştırılmadığı takdirde – 204.300 TL (İki̇ Yüz Dört Bin Üç Yüz Türk Lirası) olacaktır.
Not: 30.12.2021 tarihli ve 31705 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Fon Kurulu’nun 24.12.2021 tarihli ve 562 sayılı Kararı ile 2022 takvim yılı başından geçerli olmak üzere, sigorta limitinin 200 bin TL olmasına karar verilmiştir.
- Sigortalanan tutarın dijital ortamda ilan edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmeliğin ilan yükümlülüğü başlıklı 10.maddesinde tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarının sigortalanmasına ilişkin içeriği TMSF tarafından belirlenecek açıklamanın şubelerin görünen bir yerinde “yazılı olarak” asılması zorunluluğu kuralında 2019 yılında yapılan değişiklikle “dijital ekranlarda” da ilan edilebileceği hükmü getirilmişti.
Bilindiği üzere 7 Aralık 2019 tarihli ve 30971 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile “Dijital Ortam” fiziki olarak karşı karşıya gelmeksizin, çevrim içi faaliyetin gerçekleştirildiği her türlü ortam olarak tanımlanmıştı. BDDK tarafından 15 Mart 2020’de yayımlanan Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmeliği uzaktan kimlik tespiti ve 3.tarafa güven başlıklı 43.maddesi ile uzaktan müşteri edinimi (digital onboarding) ilk defa düzenlenmişti. 26 Haziran 2020 tarihinde yayımlanan 7247 Sayılı Kanun ile de finansal kuruluşların müşterileriyle akdettikleri bankacılık işlemleri, kart, sermaye piyasası işlemleri, ödeme hizmetleri, finansal kiralama, faktoring ve finansman sözleşmelerinin elektronik ortamda kurulmasının önü açılmıştı. 1 Mayıs 2021 tarihinde yürürlüğe giren Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik ile de bankalar ile potansiyel müşteriler arasında ilk defa sözleşme ilişkisi tesis edilirken yüz yüze gelme ihtiyacı ortadan kaldırılarak sürecin çevrim içi olarak dijital ortamda başlayıp dijital ortamda sonlanması mümkün hale gelmiştir.
Bu doğrultuda finansal sistemde köklü bir dönüşümün habercisi sayılabilecek bu gelişmelerin TMSF’nin mevduat sigortacılığı faaliyetlerine yansıyan boyutuyla anılan Yönetmelik’te aşağıdaki değişiklikler yapılmış diyebiliriz:
- 7194 sayılı Kanun’da yer alan “dijital ortam” tanımı eklenmiştir.
- Kredi kuruluşlarının şubelerinin görünen bir yerinde tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarının sigortalanmasına ilişkin içeriği TMSF tarafından belirlenecek açıklamanın yazılı veya dijital fark etmeksizin ilan etme zorunluluğu mevcudiyetini korumaktadır.
- Kredi kuruluşlarında müşteri temsilcisi ile kişinin fiziki olarak karşı karşıya gelmeksizin çevrim içi olarak görüntülü görüşmesi ve birbiriyle iletişim kurması ile gerçekleştirilen uzaktan müşteri edinim süreçleri gibi dijital ortamlarda; tasarruf mevduatı ve katılım fonu hesaplarının sigortalanmasına ilişkin içeriği TMSF tarafından belirlenecek açıklamanın uygun bir yöntemle ilan edilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Bu konu özelinde oluşabilecek tereddütleri giderecek nitelikte TMSF tarafından ilerleyen zamanda yapılacak bilgilendirmelerin önem taşıyacağını belirtebiliriz.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
Makalenin yazarı Vahdet Deniz AKÇAOĞLU, 2007 – 2009 yılları arasında özel bir bankanın İç Kontrol Merkezi Başkanlığı’nda Denetçi olarak, 2009 yılından 2018 yılına kadar aynı bankanın Uyum Başkanlığı’nda Ürün ve Hizmetler Uyum Kontrol Yöneticisi olarak görev yaptı. 2019 yılından itibaren de İç Kontrol ve Uyum Başkanlığı’nda Etik ve Mevzuat Takip Yöneticisi olarak görev yapmaktadır. Bankacılık ve sermaye piyasası mevzuatı ile kurumsal yönetim, etik, iç sistemler konuları başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.
Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik Karşılaştırma Tablosu:
Loading...
Reload document 
Open in new tab Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik:
Loading...
