SPK’dan Yatırım Fonları Tebliği ve Rehberinde Önemli Değişiklikler
Kolektif yatırım kuruluşları (KYK) olarak adlandırılan yatırım fonu ve yatırım ortaklığı, sermaye piyasasının gelişiminde etkin rol oynamaktadır. Bilindiği üzere KYK’lar, hukuki yapılarına göre ayrı ve bağımsız bir tüzel kişilik olarak kurulduklarında yatırım ortaklığı, başka bir tüzel kişilik tarafından bir sözleşme çerçevesinde kurulduklarında ise yatırım fonu olarak adlandırılmaktadır. KYK’ların sözleşme esasına dayanan türünü teşkil eden ve tüzel kişiliği bulunmayan mal varlıkları olan Yatırım Fonları; 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bakıldığında Avrupa Birliği’nin Kolektif Yatırım Kuruluşlarına İlişkin Direktifi (UCITs Direktifi) ile düzenlenen yapıya benzer biçimde yatırım fonlarının sadece portföy yönetim şirketleri tarafından kurulması öngörülmüştür. Borsa yatırım fonları, gayrimenkul yatırım fonları ve girişim sermayesi yatırım fonları hariç olmak üzere yatırım fonlarının kuruluşlarına, faaliyet ilke ve kurallarına, katılma payları ile bunların ihracına ve kamunun aydınlatılmasına ilişkin esaslar III-52.1 sayılı Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği’nde (Tebliğ) düzenlenmiştir. Söz konusu Tebliğ, 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 52. ve 54. maddelerine dayanılarak tanzim edilmiştir.
Bu kısa girizgâhtan sonra son günlerde yatırım fonlarına ilişkin düzenlemelerde önemli gelişmeler yaşandığını belirtmemiz gerekir. Zira Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından hazırlanan Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği (III-52.1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (III-52.1.e) 01.03.2024 tarihli ve 32476 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve eş zamanlı olarak SPK web sitesinde ilan edilen basın duyurusu ile de değişikliklere dair açıklama yapılmıştır.
Buna göre, serbest fonların, sadece nitelikli yatırımcılara satılabilmesi ve mevzuatta yer alan yoğunlaşma kuralları ile risk limitlerine tabi olmadan yönetilebilmesi nedenleriyle katılma payları halka satılan konvansiyonel fonlardan farklılaştığı dikkate alınarak, serbest fon başvuru süreçlerinin sadeleştirilmesi ve daha etkin şekilde yürütülebilmesi amaçlarıyla III-52.1 sayılı Tebliğ’in muhtelif maddelerinde değişiklik yapılmıştır.
Yapılan değişiklikler kapsamında;
- Diğer fon türlerinden farklı olarak, serbest fonların izahnamesinde, Tebliğ’in 2 no.lu ekinde yer verilen izahnamede bulunması gereken asgari unsurlardan sadece fonun unvanı, türü, süresi, kurucunun, yöneticinin ve portföy saklayıcısının unvanı ve adresleri ile fon malvarlığından yapılabilecek harcamalara ilişkin esaslara yer verilmesi,
- Diğer unsurlar ile fon yönetim ücreti oranına ilişkin bilgilerin fonun Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) sayfasında ilan edilmesi,
- KAP’ta ilan edilen bilgilere ilişkin fon kurucusunun sorumluluğu,
- KAP’ta ilan edilmekle birlikte yatırımcı kararını etkileyebilecek nitelikte olan bilgilerde değişiklik yapılmasına ilişkin esaslar düzenlenmiştir.
Bu doğrultuda, Tebliğ’in 11’inci maddesinin üçüncü fıkrası, 25’inci maddesinin birinci, ikinci, yedinci, sekizinci ve on birinci fıkraları değiştirilmiş ve aynı maddeye on dördüncü, on beşinci ve on altıncı fıkralar eklenmiştir.
Tebliğ’e eklenen Geçici Madde 4 ile Tebliğ değişikliklerinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla izahnamesi onaylanmış serbest fonların söz konusu değişikliklere uyumuna açıklık getirmek üzere bu fonların yeni izahname standardına uyum sağlamasının ihtiyari olduğu, uyum sağlayacak olanlar tarafından ise gerekli değişikliklerin SPK onayı aranmaksızın yapılarak fonun KAP sayfasında ve kurucunun resmi internet sitesinde duyurulması ve konuya ilişkin olarak SPK’ya bilgi verilmesi gerektiği düzenlenmiştir.
Bununla birlikte SPK’nın 29.02.2024 tarih ve 13/337 sayılı Kararı ile, i-SPK.4632 s.kn.17.3 (03.03.2016 tarih ve 7/223 s.k.) sayılı İlke Kararı olarak kabul edilen Emeklilik Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber’de değişiklik yapılmış ve 01.03.2024 tarihinde SPK web sitesinde güncellendiği de duyurulmuştur. Buna göre bireysel emeklilik yatırım fonlarının girişim sermayesi yatırımlarının finansmanında daha etkin bir rol oynaması amacıyla anılan rehberde değişiklik yapılmıştır. Böylelikle bireysel emeklilik sistemine giriş aşamasında herhangi bir fon tercihinde bulunmayan katılımcıların birikimlerinin yatırıma yönlendirildiği Standart Fonların, girişim sermayesi yatırım fonlarına yatırım yapabilmelerinin önü açılmış ve portföylerinin asgari yüzde biri oranında yatırım şartı getirilmiştir.
İlaveten 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 1. ve 54. madde hükümleri çerçevesinde ülkemizde iyi uygulama standartlarının oluşturulabilmesini teminen SPK’nın 16.02.2024 tarih ve 11/155 sayılı Kararı ile, portföy yönetim şirketlerinin kurucusu oldukları menkul kıymet yatırım fonlarına yönelik Sorumlu Yönetim İlkeleri düzenlenmiştir. Bahse konu ilkeler Yatırım Fonlarına İlişkin Rehbere de eklenmiştir.
Bu kapsamda;
- Menkul kıymet yatırım fonu mal varlıklarının, ilgili tüm paydaşlar için uzun vadede değer yaratımı ile ekonomi, çevre ve toplum için sürdürülebilir nitelikte fayda sağlanması amaçlarıyla sorumlu şekilde yatırıma yönlendirilmesi, yönetimi ve gözetimine yönelik ilkeler belirlenmiştir.
- İlke seti, “yatırım yapılan şirketlere yönelik izleme faaliyetleri”, “yatırım yapılan şirketler ile etkileşim faaliyetleri”, “ilgili tüm paydaşlar ile işbirliği faaliyetleri”, “yönetilen portföylerdeki varlıklara ait oy haklarının kullanımı” ile “çevresel, sosyal, yönetişim faktörlerinin sorumlu yönetim politikasına dahil edilmesi” konularında düzenlenen toplam 5 ilkeden oluşmaktadır.
- “Uy ya da Açıkla” prensibi çerçevesinde düzenlenen sorumlu yönetim ilkelerine ilişkin olarak portföy yönetim şirketleri tarafından politika oluşturulması zorunlu değildir. Bununla birlikte, en geç 31.12.2024 tarihi itibarıyla, sorumlu yönetim ilkeleri politikasının veya politika oluşturulmaması yönünde alınan karar ile gerekçesinin kamuya açıklanması gerekmektedir.
- Portföy yönetim şirketleri tarafından, sorumlu yönetim ilkeleri politikasında belirlenen esasların ne şekilde uygulandığı her hesap dönemini takip eden 60 gün içerisinde Kurulca standardı belirlenecek yıllık raporlar ile kamuya açıklanacaktır.
Dünyada “stewardship” olarak bilinen sorumlu yönetim ilkelerine dair düzenleme ile yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunması ve yönetim sürecinde şeffaflığın artırılması amaçlanmaktadır. Aynı zamanda bu vb. düzenlemeler ile çevresel, sosyal ve yönetişim faktörleri de dikkate alınarak yatırım yapılan şirketlerin uzun vadede sürdürülebilirliğini sağlamaya yönelik politikalar belirlenmesi teşvik edilmektedir.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.
Makalenin yazarı Vahdet Deniz AKÇAOĞLU, 2007 – 2009 yılları arasında özel bir bankanın İç Kontrol Merkezi Başkanlığı’nda Denetçi olarak, 2009 yılından 2018 yılına kadar aynı bankanın Uyum Başkanlığı’nda Ürün ve Hizmetler Uyum Kontrol Yöneticisi olarak görev yaptı. 2019 yılından itibaren de İç Kontrol ve Uyum Başkanlığı’nda Etik ve Mevzuat Takip Yöneticisi olarak görev yapmaktadır. Bankacılık ve sermaye piyasası mevzuatı ile kurumsal yönetim, etik, iç sistemler konuları başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.
Yatırım Fonları Tebliği Değişikliği – Karşılaştırma Tablosu:
Loading...
Reload document 
Open in new tab Emeklilik Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber:
Loading...
Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber:
Loading...
Sorumlu Yönetim İlkeleri:
Loading...
