SPK’dan Yatırım Fonları Tebliği ve Rehberinde Önemli Değişiklikler
I- GİRİŞ
Bilindiği üzere, kolektif yatırım kuruluşlarının sözleşme esasına dayanan türünü teşkil eden ve tüzel kişiliği bulunmayan mal varlıkları olan Yatırım Fonları; 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bakıldığında Avrupa Birliği’nin Kolektif Yatırım Kuruluşlarına İlişkin Direktifi (UCITs Direktifi) ile düzenlenen yapıya benzer biçimde yatırım fonlarının sadece portföy yönetim şirketleri tarafından kurulması öngörülmüştür. Öne çıkan önemli gelişmelerden biri de UCITs Direktifi kapsamında fon ile yatırım ortaklığı modelinin bir bileşimi olan “Değişken Sermayeli Yatırım Ortaklığı” adı altında ülkemiz hukuku için yeni olan bir şirket türünün de ihdas edilmiş olmasıdır.
Borsa yatırım fonları, gayrimenkul yatırım fonları ve girişim sermayesi yatırım fonları hariç olmak üzere yatırım fonlarının kuruluşlarına, faaliyet ilke ve kurallarına, katılma payları ile bunların ihracına ve kamunun aydınlatılmasına ilişkin esaslar III-52.1 sayılı Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği’nde (Tebliğ) düzenlenmiştir. Söz konusu Tebliğ, 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 52. ve 54. maddelerine dayanılarak tanzim edilmiştir. Bunun yanında Tebliğ’in uygulama esaslarına açıklık kazandırmak üzere Sermaye Piyasası Kurulu’nun i-SPK.52.4 (20.06.2014 tarih ve 19/614 s.k.) sayılı İlke Kararı ile “Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber” (Rehber) yürürlüğe konulmuştur.
12.03.2019 tarih ve 30712 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “III-52.1 sayılı Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (III-52.1.c)” ve eş zamanlı olarak Sermaye Piyasası Kurumu web sitesinde yayımlanarak kamuya duyurulan 12.03.2019 tarihli 2019/14 numaralı bülten ile Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber’de yatırım fonları ve portföy yönetim şirketleri açısından önemli değişiklikler getirilmiştir.
II- DÜZENLEMELERİN GETİRDİKLERİ
Yapılan önemli değişiklikleri aşağıda şekilde özetlemeye çalıştık:
1- Türkiye Varlık Fonu’nca (TVF) ihraç edilecek para ve sermaye piyasası araçları yatırım fonlarına ilişkin yoğunlaşma ve ihraççı sınırlamalarından muaf tutulmuştur.
Bilindiği üzere, Tebliğ’in fon portföyüne alınacak varlıklar ve ihraççılarına ilişkin sınırlamalar başlıklı 17 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan ihraççı ve yoğunlaşma sınırları (%10 ihraççı sınırı, %5’i geçen ihraççıların toplamının %40’ı geçememesi gibi); Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Hazine ve Maliye Bakanlığı ile ipotek finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen para ve sermaye piyasası araçları için hâlihazırda uygulanmamaktaydı.
Tebliğ’de yapılan değişiklikle birlikte Türkiye Varlık Fonu’nca (TVF) tarafından ihraç edilecek olan para ve sermaye piyasası araçları da TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile ipotek finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen araçlar gibi yoğunlaşma ve ihraççı sınırlamalarından muaf tutulmuştur. Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Türkiye Varlık Fonu Yönetimi A.Ş. tarafından yönetilen TVF’nin, sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinliğine katkı sağlayacağının öngörüldüğü anlaşılmaktadır. Bireysel emeklilik otomatik katılım sisteminde sunulan standart fon portföyüne dahil edilen TVF tarafından ihraç edilecek sermaye piyasası araçları için herhangi bir yoğunlaşma sınırı uygulanmayarak söz konusu fonların TVF tarafından ihraç edilecek sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmasının teşvik edildiği görülmektedir.
Diğer taraftan, anılan bentte yer alan “Ancak bu bent kapsamında tek bir varlığa yapılan yatırım, fon toplam değerinin %35’ini aşamaz.” ifadesi ile TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığı, ipotek finansmanı kuruluşları ve TVF tarafından ihraç edilen para ve sermaye piyasası araçlarına yapılan yatırımın araç bazında (ISIN bazında) fon toplam değerinin %35’ini geçemeyeceği hükmü korunarak, araç bazında yoğunlaşma riskine karşı sınırlamaya tabi tutulmuştur.
2- Katılma paylarının alımı-satımında değişikliğe gidilmiştir.
Yapılan değişiklikle Tebliğ’in 3 üncü maddesinde “Kurucu” olarak tanımlanan portföy yönetim şirketlerine %20’lik sınır ve %20’lik sınırı aşmak için bir yıl süreli bir seçenek olarak düzenlenen fona avans olarak tahsis edilen tutarın kullanılmasına ilişkin hükümler kaldırılmıştır. Böylelikle portföy yönetim şirketlerine fonun katılma paylarını kendi portföylerine serbestçe dahil edebilme imkanı tanınmıştır. Bunun yanında katılma paylarının satışına başlanmadan önce kurucu ve/veya yönetici tarafından fona avans tahsis edilebileceği düzenlenmiştir.
3- Sermaye Piyasası Kurulu’na muhtelif konularda takdir yetkisi tanınmıştır.
Sermaye Piyasası Kurulu’na fon türü bazında fon portföyüne alınacak varlık ve işlemlere ilişkin olarak Tebliğ’de yer alan oranlardan farklı asgari ve/veya azami oranlar belirleme ve fon türü bazında yönetim ücretinin üst sınırını belirleme konularında takdir yetkisi tanınmıştır.
4- Sermaye Piyasası Kurulu İlke Kararı ile Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber’de düzenlemeye gidilmiştir.
Bilindiği üzere “Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber” ile genel itibariyle fon türleri ve fon unvanının belirlenmesi, fon portföyünü oluşturan varlık ve işlemler, fon katılma paylarının alım-satımı, fonlara ilişkin risk yönetim sistemi, fonlara ilişkin operasyonel işlemler, kamuyu aydınlatma esasları, fon kurucusunun yönetim kurulu tarafından alınması zorunlu olan kararlar, Tebliğ’de yer alan geçici maddelerin uygulama esasları ile geçiş sürecine ilişkin esaslar ile diğer konulara ilişkin esaslar belirlenmiştir.
Bununla birlikte Sermaye Piyasası Kurulu’nca i-SPK.52.4.s (12/03/2019 tarihli ve 16/347 s.k.) sayılı İlke Kararı ile Rehber’in, fon portföyünü oluşturan varlık ve işlemlere ilişkin esaslar başlıklı 4 üncü bölümüne “4.7. Para Piyasası Fonlarına İlişkin Esaslar” maddesi eklenmiş olup; aşağıdaki şekildedir:
i) Para piyasası fonlarının değerinin asgari %50’si mevduat/katılma hesaplarında değerlendirilir. Ancak tek bir bankada değerlendirilebilecek tutar fon toplam değerinin %6’sını aşamaz. Söz konusu fonlar tarafından ters repo işlemlerine ve Takasbank para piyasası ve yurtiçi organize para piyasası işlemlerime yapılan yatırımın toplam tutarı ise fon toplam değerinin %40’ını aşamaz.
ii) Para piyasası fonlarından alınan yönetim ücreti, fon izahname ve yatırımcı bilgi formlarında yer alan mevcut yönetim ücretinin yarısı oranında uygulanır. Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren mevcut yönetim ücreti oranının artırılması amacıyla yapılan başvurular Kurulca değerlendirilmeye alınmaz.
Bununla birlikte 12/03/2019 tarihli ve 16/347 sayılı İlke Kararı ile Rehber’e eklenen 4.7. no.lu maddenin uygulanmasına ilişkin getirilen sınırlamalar kapsamında oluşabilecek fon portföy yapısı değişiklikleri göz önüne alınarak fon karşılaştırma ölçütlerinde/eşik değerlerinde kurucular tarafından gerekli görülmesi durumunda değişiklik yapılabileceği düzenlenmiştir. Bu kapsamda, fon izahname ve yatırımcı bilgi formlarında yapılan karşılaştırma ölçütü/eşik değer değişiklerinin ilgili düzenlemelerde yer alan ilan ve tescil işlemleri yerine getirilerek yürürlüğe konulacağı belirtilmiştir. Para piyasası fonları tarafından Rehber’in 4.7. no.lu maddesi ile getirilen portföy yapısı ve yönetim ücretine ilişkin sınırlamalara 15.03.2019 tarihi itibariyle uyum sağlanması zorunludur.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.
Makalenin yazarı Vahdet Deniz AKÇAOĞLU, 2007 – 2009 yılları arasında özel bir bankanın İç Kontrol Merkezi Başkanlığı’nda Denetçi olarak, 2009 yılından 2018 yılına kadar aynı bankanın Uyum Başkanlığı’nda Ürün ve Hizmetler Uyum Kontrol Yöneticisi olarak görev yaptı. 2019 yılında itibaren de İç Kontrol ve Uyum Başkanlığı’nda Etik ve Mevzuat Takip Yöneticisi olarak görev yapmaktadır. Bankacılık ve sermaye piyasası mevzuatı ile kurumsal yönetim, etik, iç sistemler konuları başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.
Loading...
Reload document 
Open in new tab YATIRIM FONLARINA İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİ (III-52.1) (TEBLİĞ’DE 12.03.2019 TARİHİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN İŞLENDİĞİ HALİ)
Loading...
YATIRIM FONLARINA İLİŞKİN REHBER’DE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KURUL KARAR ORGANI’NIN i-SPK.52.4.s (12/03/2019 tarihli ve 16/347 s.k.) SAYILI İLKE KARARI
Loading...
YATIRIM FONLARINA İLİŞKİN REHBER (12.03.2019 TARİHLİ ve 16/347 SAYILI İLKE KARARI İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİĞİN İŞLENDİĞİ HALİ)
Loading...
