Sistemik Önemli Bankalar Hakkında Yönetmelik Yayımlandı

Sistemik önemli bankalar, kısaca; büyüklükleri, finansal sistem içindeki ilişkilerinin yüksek olması, bilanço yapılarının ve faaliyetlerinin karmaşıklığı ve verdikleri hizmetlerden biri veya bir kaçının diğer kuruluşlarca ikame edilmesinin zor olması gibi özellikleri nedeniyle, mali sıkıntı yaşamaları durumunda, ekonominin geneline yansıyacak çapta olumsuzluklar oluşturabilecek bankalar olarak tanımlanabilir.

2008 yılında yaşanan küresel finansal kriz, sistemik önemli bankaların sorun yaşamaları durumunda kurtarılmalarına yönelik olarak alınan tedbirlerin kamu kaynakları üzerinde yarattığı ciddi maliyet nedeniyle (“too big to fail” – “kurtarılamayacak kadar büyük”), bu kuruluşların yakından takip edilmelerinin gerekliliğini gösterdi.

Bu kapsamda, Basel Bankacılık Denetim Komitesi (BCBS) tarafından Kasım 2011 tarihinde yayımlanan çalışmada küresel bazda faaliyet gösteren sistemik önemli bankaların belirlenmesine ve bu kuruluşlara ek sermaye yükümlülüğü getirilmesine ilişkin ilkeler belirlendi ve bu ilkeler kapsamında belirlenen küresel bazda faaliyet gösteren sistemik önemli bankalar listesi kamuoyu ile paylaşıldı (bu liste her yıl güncellenmektedir).

Bu çerçevede, ülkemiz bankacılık sektöründe de sistemik önemli bankaların belirlenmesine ilişkin BDDK tarafından hazırlanan “Sistemik Önemli Bankalar Hakkında Yönetmelik” 23.02.2016 tarihli ve 29633 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik temel olarak ülkemiz özelinde sistemik önemli bankaların belirlenmesine ve bu bankaların bulundurmaları gereken ilave çekirdek sermaye ile tabi olacakları diğer yükümlülüklere ilişkin esasları belirliyor.

Yönetmelik’te, Yönetmelik ekindeki tablodaki verilerin doldurulması suretiyle bankaların büyüklük, bağlantılılık, karmaşıklık ve ikame edilemezlik kriterleri ile bu kriterlere ait göstergeler ve alt göstergeler dikkate alınarak bir banka genel skoru hesaplanması ve bu banka genel skoru üzerinden sistemik önemlilik eşik skorunun üzerinde yer alan bankaların sistemik önemli banka olarak kabul edilmesi öngörülüyor. Bankalar bu hesaplamaya esas teşkil edecek raporlamalarını yıllık bazda BDDK’ya yapacaklar. Yönetmelik’te sistemik önemli bankalar genel skorlarına göre sistemik önem derecelerini temsil eden üç gruba ayrılıyor. Hemen belirtelim ki sistemik önemli bankaların belirlenmesi ve gruplanmasına esas teşkil edecek eşik skorlar ve grup skor aralıkları BDDK’ca belirlenecek. Bu çerçevede, şu an bankaların bilanço verileri üzerinden hangi bankaların sistemik önemli banka olacağını tayin etmek BDDK tarafından eşik skorları ve skor aralıklarını belirleyen bir Kurul Kararı yayımlanana kadar mümkün olmayacak.

Sistemik önemli bankalar her yıl, bir önceki yılın Aralık ayı konsolide verileri kullanılarak BDDK tarafından belirlenecek ve gruplanacak. Sistemik önemli banka statüsü belirlemenin yapıldığı yıldan sonraki yıl için geçerli olacak. İlk yıl için bu belirleme BDDK tarafından 2014 yılı Aralık ayına ait konsolide veriler dikkate alınarak yapılacak ve bu belirleme sonucu sistemik önemli olarak belirlenen bankalar, bu Yönetmelik kapsamında belirlenen ilave sermaye yükümlülüklerini 31.03.2016 tarihi itibarıyla yerine getirmek zorunda olacaklar.

Sistemik önemliliğin belirlenmesinde banka için hesaplanan genel skor esas olmakla birlikte; Yönetmelik’te BDDK’ya, sistemik önemliliğe etki edebilecek sair hususları da değerlendirerek, sistemik önemli bankalara ait gruplamayı değiştirme ve bir bankayı sistemik önemli banka gruplarına dahil etme veya bu gruplardan çıkarma yetkisi de verilmiş.

Bankaların sistemik önemliliklerinin belirlenmesinde kullanılan yöntem ile eşik skorlar ve grup skor aralıkları yeni yaklaşımların ve sektörel gelişmelerin dikkate alınması amacıyla BDDK tarafından uygun görülen hallerde güncellenebilecek, ancak, yöntem, eşik skorlar ve grup skor aralıkları, sistemik önemli bankaların ilk kez belirlendiği tarihten itibaren üç yıl boyunca değiştirilemeyecek.

Peki bir banka yukarıdaki çerçevede, sistemik önemli banka olarak sınıflanırsa bunun ilgili bankaya etkisi ne olacak? Bu bankanın en önemli yükümlülüğü belirlemenin yapıldığı yıldan sonraki yıl için sistemik banka tamponu bulundurulması yükümlülüğü olacak. Sistemik önemli bankalar, Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen ve konsolide bazda hesaplanacak olan ilave çekirdek sermaye gereksinimine ek olarak, bankanın bulunduğu gruba karşılık gelen ve aşağıdaki tabloda yer alan sistemik önemli banka tamponu oranının konsolide RAVT ile çarpımı sonucu bulunacak bir tutarda sermayeyi ilave çekirdek sermaye olarak tutacak.

Ancak, Yönetmeliğin 12 nci maddesi ile sistemik önemli bankalara bir geçiş süreci verildiği için, sistemik önemli banka tamponu oranı, 01.01.2019 tarihine kadar her yıl için yukarıdaki tablo yerine aşağıdaki tabloda yer verilen oranlarda uygulanacak.

Yukarıda belirttiğimiz gibi sistemik önemli bankalar için ilk belirleme BDDK tarafından 2014 yılı Aralık ayına ait konsolide veriler dikkate alınarak yapılacak ve bu belirleme sonucu sistemik önemli olarak belirlenen bankalar, bu Yönetmelik kapsamında belirlenen ilave sermaye yükümlülüklerini 31.03.2016 tarihi itibarıyla yerine getirmek zorunda olacaklar.

31.03.2016 tarihi itibarıyla BDDK’nın BASEL III kapsamındaki diğer sermaye yeterliliği düzenlemelerinin de yürürlüğe gireceğini dikkate alır isek Türk bankalarının sermaye yükümlülüklerinde Mart 2016 sonu itibarıyla önemli artışlar olabileceğini ve bunun da bu bankaların kredi genişlemesi üzerinde negatif etkilerinin olabileceğinin beklenmesini belirtmek isteriz.

Saygılarımızla,

ProCompliance

Loading...

Taking too long?

Reload document

| Open in new tab

İndir (Download)