Sermaye Yeterliliği Hesaplamasında Kullanılacak KOBİ Ciro ve Kredi Limiti Belirlendi

12 Aralık 2016 tarihinde yayımladığımız yazımızda 09.12.2016 tarihli ve 29913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’’ ile yapılan değişiklikler hakkında bilgi verilmiş ve

1- Mevcut Sermaye Yeterliliği Yönetmeliği’ndeki KOBİ tanımının değiştirilerek KOBİ ayrımının BDDK Kurul Kararı ile belirlenecek ciro sınırına göre yapılmasının öngörüldüğü,

2- Mevcut Yönetmelik’te KOBİ kredilerinin perakende alacak sınıfına dahil edilebilmesi için borçlu müşterinin veya borçlu risk grubunun bankaya ve konsolide edilen finansal kuruluş niteliğindeki bağlı ortaklıklarına olan toplam borç tutarının 2,75 milyon TL’yi geçmemesi şartındaki limitin (perakende kredi limiti) belirlenmesi yetkisinin Kurul’a (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’na) verildiği belirtilmişti.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte yer alan; …

(vv) Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ): Kurulca belirlenecek bir sınırın altında cirosu olan işletmeleri, …

Risklerin Standart Yaklaşım kapsamında sınıflandırılması 

MADDE 6 – …

(2) Maruz kalınan riskin birinci fıkranın (g) bendinde atıf yapılan perakende alacak sınıfına dahil edilebilmesi için, söz konusu riskin aşağıdaki koşullara uygun olması gerekir;

a) Maruz kalınan riskin gerçek kişilerle ya da KOBİ’lerle ilgili olması,

b) Borçlu müşteriden veya borçlu risk grubundan olan kredi riski azaltımı dikkate alınmadan hesaplanan alacak tutarları toplamının EK-1’in elli sekizinci fıkrası hükümleri de dikkate alınarak bulunacak tutarlar hariç perakende alacak sınıfına dahil tüm alacakların binde ikisini aşmaması,

c) Brüt tahsili gecikmiş alacaklar dâhil, EK-1’in kırk üçüncü fıkrası kapsamında risk ağırlığı uygulanan alacaklar hariç olmak üzere borçlu müşterinin veya borçlu risk grubunun bankaya ve konsolide edilen finansal kuruluş niteliğindeki bağlı ortaklıklarına olan toplam borç tutarının bu fıkranın uygulanması amacıyla Kurulca belirlenen perakende kredi limitini geçmemesi gerekir. Bu sınırın hesaplanmasında 5 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen gayrinakdi krediler ile taahhütler, 5 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen oranlar uygulandıktan sonraki tutarları üzerinden; hangi hesapta izlendiğine bakılmaksızın türev işlemler pozitif gerçeğe uygun değerleri üzerinden; hangi hesapta izlendiğine bakılmaksızın repo işlemleri, menkul kıymet veya emtia ödünç verme/alma işlemleri pozitif net alacak tutarları üzerinden dikkate alınır. Bankalarca bu bilgilerin edinilmesi için her türlü tedbir alınır.

Yönetmelik değişikliği ile BDDK’ya verilen yetki çerçevesinde Kurul’un aldığı 12.12.2016 tarihli ve 7127 sayılı karar ile Yönetmelik’te belirtilen,

– Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin tanımına ilişkin sınırın 125.000.000 TL,

– Perakende kredi limitinin 3.725.000 TL olarak belirlenmesine karar verildi.

Buna göre bankalar yasal sermaye yeterliliği ve dolayısıyla kredi riski hesaplamalarında;

– 125.000.000 TL’nin altında cirosu olan işletmeleri küçük ve orta büyüklükte işletme olarak,

– Yönetmeliğin 6 ncı maddesi 2 nci fıkrası (c ) bendinde borçlu müşterinin veya borçlu risk grubunun bankaya ve konsolide edilen finansal kuruluş niteliğindeki bağlı ortaklıklarına olan toplam borç tutarı limiti olarak belirlenen perakende kredi limitini de 3.725.000 TL olarak dikkate alacaklardır.

Yönetmelik değişiklikleri 09.12.2016 tarihinde yürürlüğe girdiği için bankaların Aralık 2016 ay sonu sermaye yeterliliği hesaplamalarından başlamak üzere cirosu 125.000.000 TL’nin altında olan ve müşteri veya müşterinin risk grubu bazında ilgili banka ve konsolide edilen finansal kuruluş niteliğindeki bağlı ortaklıklarına olan toplam borç tutarı 3.725.000 TL’nin altında olan işletmelerin KOBİ olarak değerlendirilerek düşük risk ağırlığı uygulanması mümkün olabilecektir.

Öte yandan, mevzuatımızda ciroya ilişkin bir tanım bulunmamakla birlikte, cironun günlük kullanımdaki yaygın tanımı, bir ticari işletmenin belirli bir zaman diliminde (1 gün, 1 ay, 1 yıl) yaptığı toplam satış hasılatı şeklindedir. Ciroyu hesaplamak vergi mevzuatımızda için gayrisafi hasılat ve safi hasılat terimleri kullanılmaktadır. Ciroyu, kârdan ayıran unsur, cironun elde edilen hasılattan ürünlerin ve hizmetlerin maliyetlerinin ve masraflarının düşülmeden hesaplanmasıdır.

Cironun yerine geçen gayrisafi hasılat ve safi hasılat terimleri için iki hesaplama yöntemi kullanılmaktadır:

Gayri safi hasılat Brüt Satışlar (600+601+602),

Safi Hasılat Net Satışlar (600+601+602-610-611-612)

BDDK kararında net bir ayrım yapılmadığından ihtiyatlı olmak açısından KOBİ tanımında gayri safi hasılat tutarının alınması uygun olacak gözükmektedir. BDDK Kararı’nda cironun hangi dönem içinde hesaplanacağı belirtilmemekle birlikte işletmelerin yıllık cirosunun kastedildiği düşünülmektedir.

Diğer taraftan, Karşılıklar Yönetmeliği genel karşılık hesaplamasında KOBİ olarak dikkate alınabilecek firmalar için ayrı/ aksi bir tanım yapılmadığından Karşılıklar Yönetmeliği uygulamasında da aynı tanımın esas alınabileceği düşünülmektedir.

Son olarak BDDK tarafından daha önce KOBİ tanımı için atıf yapılan “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik”te KOBİ’ler, “Yasal statüsü ne olursa olsun, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup bir ekonomik faaliyette bulunan birimleri veya girişimler” olarak tanımlanmışken, yeni tanımda bu detaya yer verilmemesi sebebiyle gerçek kişi ticari işletmelerinin KOBİ sınıfına girip girmeyeceği tereddüt oluşturmuştur.

Vergi Usul Kanunu’na göre tüccarlar, defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılmakta ve birinci sınıf tüccarlar bilanço esasına göre; ikinci sınıf tüccarlar da işletme hesabı esasına göre defter tutmaktadırlar (VUK Md 176). Gerçek kişilerin tüccar sınıfı ayrımları alış satış tutarlarına göre yapılmış olup, bankalarda işlem yapan gerçek kişi ticari işletmesi statüsündeki müşterilerin bir çoğu işletme hesabı esasına göre defter tutan müşteri konumundadırlar. Vergi mevzuatında ciro kavramı yerine geçen hasılat terimi işletme hesabına göre defter tutanlar içinde kullanıldığından gerçek kişi ticari işletmelerinin de KOBİ sınıfında değerlendirilebileceği sonucuna varılmaktadır.

Saygılarımızla,

BDDK’NIN KOBİ CİRO KRİTERİ VE PERAKENDE KREDİ LİMİTİ HAKKINDA 12.12.2016 TARİHLİ VE 7127 SAYILI KURUL KARARI

(Bu yazı sadece “BANKACI” kategorisindeki site üyeleri tarafından görüntülenebilir. Bankacı kategorisine banka uzantılı e-posta adresinizle üye olabilirsiniz. Üyelik koşullarını öğrenmek ve üyelik oluşturmak için “Üyelik” sayfasını ziyaret edebilirsiniz)