Pandemi Döneminde Alınan Kararlara İlişkin 8 Aralık 2020 Tarihli BDDK Kararı
2020 yılının ilk çeyreğinden itibaren, koronavirüs salgınının özelde bankacılık sektörü genelde de makroekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmaya yönelik olarak bankalar tarafından yerine getirilmesi gereken bazı yükümlülüklerde ve uluslararası düzenlemelerin uygulanmasında geçici nitelikli bazı düzenlemeler yapılmıştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) internet sitesinden yapılan 8 Aralık 2020 tarihli Basın Açıklaması ile içinde bulunduğumuz süreçte pandeminin olası etkilerinin devam etmesi nedeniyle bazı düzenlemelerin uzatılmasına, bankacılık sektörünün mali bünyesine ilişkin göstergelerin daha şeffaf bir şekilde izlenebilmesi ve olası risklerin daha etkin bir şekilde yönetilebilmesi amacıyla geçici nitelikli olan diğer bazı uygulamaların ise sonlandırılmasına karar verildiği duyurulmuştur.
Detayları BDDK internet sitesinde ilan edilen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (Kurul) 08.12.2020 tarihli ve 9312 sayılı Kararı ile açıklanmış olup; aşağıda yer verilmiştir:
“A. Pandemi nedeniyle küresel piyasalardaki belirsizliklerin ve risklerin yüksek olduğu bir dönemde, reel kesimi, banka müşterilerini ve bankaları desteklemek amacıyla, bankalar tarafından yerine getirilmesi gereken bazı yükümlülüklerde geçici nitelikli bazı düzenlemeler yapan geçmişte alınmış bazı Kurul Kararlarının ve talimatların tekrar değerlendirilmesi sonucunda, pandeminin olası etkilerinin devam ettiği içinde bulunduğumuz süreçte, söz konusu düzenlemelerin aynı amaçlarla uzatılmasının yerinde olacağına ve bu çerçevede 30.06.2021 tarihine kadar,
- Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik uyarınca kredi riskine esas tutar hesaplamasında; parasal varlıklar ile parasal olmayan varlıklardan, tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki kalemler dışında kalanların Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca değerlenmiş tutarları ve ilgili özel karşılık tutarları hesaplanırken, hesaplama tarihinden önceki son 252 iş gününe ait Merkez Bankası döviz alış kurlarının basit aritmetik ortalamasının kullanılabilmesine,
- Bankaların sahip oldukları menkul kıymetlerden, “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Diğer Kapsamlı Gelire Yansıtılan Menkul Değerler” portföyünde yer alanların net değerleme farklarının negatif olması durumunda, bu farkların Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik uyarınca hesaplanacak ve sermaye yeterliliği oranı için kullanılacak özkaynak tutarında dikkate alınmayabilmesine,
- Bankaların sahip oldukları menkul kıymetlerden, 23/3/2020 tarihi itibariyle portföylerinde yer alanların değer düşüş karşılıklarının Yabancı Para Net Genel Pozisyon / Özkaynak Standart Oranın Bankalarca Konsolide ve Konsolide Olmayan Bazda Hesaplanması ve Uygulanması Hakkında Yönetmelik kapsamında yabancı para net genel pozisyonu hesaplamasında dikkate alınmayabilmesine,
- 17.03.2020 tarihli ve 8948 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü ve 5 inci maddeleri kapsamında kredilerin donuk alacak sınıflandırılması için öngörülen 90 gün gecikme süresinin, 180 gün olarak uygulanmasına ve 90 günlük gecikmeye rağmen İkinci Grupta sınıflandırılmaya devam olunan krediler için ayrılacak karşılıkların, bankaların TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zararının hesaplanmasında kullandıkları kendi risk modellerine göre ayırmalarına devam olunmasına,
- 19.03.2020 tarihli ve 8950 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Muhasebe Uygulamaları ile Finansal Tabloları Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde ve aynı maddenin altıncı fıkrasında belirtilen 90 gün gecikme süresinin, TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zararı ayıran şirketler için de geçerli olmak üzere, 180 gün ve finansal kiralama şirketlerince 240 gün olarak uygulanmasına ve 90 günlük gecikmeye rağmen “Tasfiye Olunacak Alacaklar” hesabına aktarılmayan alacaklar için şirketlerce kendi risk modellerine göre karşılık ayrılmasına devam olunmasına,
- 27.03.2020 tarihli ve 8970 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesi kapsamında kredilerin İkinci Grupta sınıflandırılması için öngörülen 30 gün gecikme süresinin, Birinci Grupta izlenen krediler için 90 gün olarak uygulanmasına ve 30 günlük gecikmeye rağmen Birinci Grupta sınıflandırılmaya devam olunan krediler için ayrılacak karşılıkların, bankaların TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zararının hesaplanmasında kullandıkları kendi risk modellerine göre ayrılmasına devam edilmesine,
- 27.03.2020 tarihli ve 8971 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmeliğin 12/A maddesinin altıncı fıkrası ile Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 11/A maddesinin beşinci fıkrası uyarınca, bankalarca/şirketlerce kullandırılan tüketici ve taşıt kredilerinin anapara ve faiz ödemelerinin müşterilerin talebi üzerine 30.06.2021 tarihine kadar ertelenmesi halinde erteleme süresinin, Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmeliğin 12/A maddesinin üçüncü ve altıncı fıkraları ile Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 11/A maddesinin ikinci ve beşinci fıkraları ile belirlenen vade sınırlarında dikkate alınmamasına,
- 30.03.2020 tarihli ve 8975 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, bankaların kart borçlarını öteledikleri süre boyunca kart hamillerinden asgari tutar da dahil olmak üzere alacaklarını talep etmeyerek ödemesiz dönemler tanımlayabilmelerine,
- 09.07.2020 tarihli ve 9093 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, asgari ödeme tutarı ödenmeyen kredi kartlarının Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmeliğin 22 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca nakit kullanımı veya nakit kullanımı ile mal ve hizmet alımına kapatılmasının, kart çıkaran kuruluşların ihtiyarına bırakılmasına,
- 09.06.2020 tarihli ve 9054 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin(Karşılıklar Yönetmeliği) 16 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer verilen emtia ve gayrimenkullerin edinim tarihinden itibaren 3 yıl içinde elden çıkarılması zorunluluğunun uygulanmamasına,
- 08.11.2019 tarihli ve 8653 sayılı Kurul Kararı’nda belirtildiği üzere,
-
- Geri alım hakkı uygulaması kapsamında teminatı bankaca kredi borcuna karşılık olarak edinilen veya ayni olarak ödeme yapılan kredilerin, Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin dördüncü fıkrası hükmünden istisna tutulmasına,
-
- Yeniden yapılandırılan donuk alacakların, İkinci Grup altında yeniden yapılandırılmış bir alacak olarak sınıflandırılması için sağlanması gereken, Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 7 nci maddesinin beşinci fıkrasının (b) bendinde “bir yıl” olarak belirtilen izleme süresinin “altı ay” olarak uygulanmasına,
- 17.03.2020 tarihli ve 8948 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, Karşılıklar Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin beşinci alt bendinde yer verilen “Yeniden yapılandırılarak canlı alacak olarak sınıflandırılan ve bir yıllık izleme süresi içerisinde anapara ve/veya faiz ödemesi otuz günden fazla geciken veya bu izleme süresi içinde bir kez daha yeniden yapılandırmaya tabi tutulan” kredilerin, 3.grup-Tahsil İmkânı Sınırlı krediler altında sınıflandırılmasını şart koşan hükmünün uygulanmamasına,
B. 31.12.2020 tarihi itibariyle süresi dolacak olan,
- 26.03.2020 tarihli ve 8967 sayılı Kurul Kararında belirtilen, Mevduat ve katılım bankalarına, likidite düzeylerine ilişkin Likidite Karşılama Oranını(LKO), Kalkınma ve yatırım bankalarına ise likidite düzeylerine ilişkin Likidite Yeterlilik Oranını(LYO) sağlamaları konusunda 31.12.2020 tarihine kadar muafiyet tanınmasına,
- 02.04.2020 tarihli ve 8976 sayılı Kurul Kararında belirtilen,
-
- 31.12.2020’ye kadar geçerli olmak üzere, çeşitli yönetmeliklerde bankalar, bağımsız denetim kuruluşları, derecelendirme kuruluşları, varlık yönetim şirketleri, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri için düzenlenmiş muhtelif bildirim ve raporlama sürelerine 60 gün süre ilave edilmesine ve 100 milyon TL ve üzeri kredisi bulunan müşterilerinden mevzuat gereği talep edilen ancak kredi müşterilerinden temin edilmesi gereken bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenmiş en güncel finansal tablolar ve diğer belgelerin 31.12.2020’ye kadar tamamlanabilmesi için süre tanınmasına,
-
- Ayrıca, Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmeliğin 11/A maddesinin (1) numaralı fıkrası hükmü kapsamında alınması gereken ancak kredi müşterilerinden temin edilemeyen belgelerin eksikliğine dair kayıtların tutulması ve eksik bilgi ve belgelerin kredi tahsisini müteakip 6 ay içinde tamamlanmasına ve 11/A maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca mevcut kredi müşterilerinden istenen bilgi ve belgelerden eksik olanların 2020 yıl sonuna kadar tamamlanmasına,
- 16.04.2020 tarihli ve 8998 sayılı Kurul Kararında belirtilen, bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosuna ilişkin olarak, bankaların 31/12/2020 tarihine kadar Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrası hükümlerinden muaf tutulmasına,
- 29.05.2020 tarihli ve 9041 sayılı Kurul Kararında belirtilen, 31.12.2020 tarihine kadar; Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Tebliğin 20 nci maddesinin dördüncü fıkrasının (ç) bendi uyarınca, finansal teminatlara ilişkin asgari 6 ayda bir yapılması gereken gerçeğe uygun değer hesaplaması yapılmasının bankaların ihtiyarına bırakılmasına ve finansal teminatların değerlemesinde 31.12.2019 tarihindeki gerçeğe uygun değerlerinin geçerli kabul edilebilmesine
ilişkin diğer Kurul Kararlarının uygulamasına ise, bankacılık sektörünün mali bünyesine ilişkin göstergelerin daha şeffaf bir şekilde izlenebilmesini ve olası risklerin daha etkin bir şekilde yönetilebilmesini teminen 31.12.2020 tarihinden itibaren son verilmesine
karar verilmiştir.”
08.12.2020 tarihli BDDK Basın Açıklaması’nda belirtildiği üzere ilerleyen dönemde pandeminin etkilerinin zayıflamasıyla birlikte devamına karar verilen uygulamaların, 2021’in birinci yarı yılı bitiminde sonlandırılmasının planlandığı görülmektedir.
Saygılarımızla,
UYARI: Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.
08.12.2020 tarihli ve 9312 sayılı BDDK Kararı: