Pandemi Döneminde Alınan Kararlara İlişkin 16.09.2021 Tarihli BDDK Kararı
2020 yılının 1.çeyreğinden itibaren koronavirüs salgınının özelde bankacılık sektörü genelde de makroekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmaya yönelik olarak bankalarca yerine getirilmesi gereken bazı yükümlülüklerde ve uluslararası düzenlemelerin uygulanmasında geçici nitelikli bazı düzenlemeler yapılmıştı. Bu kapsamda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) internet sitesinden duyurulan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (Kurul) 17.06.2021 tarihli ve 9624 sayılı Kararı ile pandeminin olası etkilerinin kısmen devam etmesi nedeniyle bazı düzenlemelerin uzatılmasına, bankacılık sektörünün mali bünyesine ilişkin göstergelerin daha şeffaf bir şekilde izlenebilmesi ve olası risklerin daha etkin bir şekilde yönetilebilmesi amacıyla geçici nitelikli olan diğer bazı uygulamaların ise sonlandırılmasına karar verildiği duyurulmuştu.
Bu defa BDDK karar organı olan Kurul tarafından pandemi döneminde alınan kararlar hakkında 16.09.2021 tarihli ve 9795 sayılı Karar uygulamaya alınmıştır. BDDK internet sitesinde yayımlanan söz konusu Karara aşağıda yer verilmektedir:
“Kurul Başkanlığının 15.09.2021 tarihli gündem yazısı ekinde gönderilen 15.09.2021 tarih ve E-24049440-010.99-25415 sayılı yazı ve ekinin incelenmesi sonucunda;
A- Pandemi nedeniyle küresel piyasalardaki belirsizliklerin ve risklerin yüksek olduğu bir dönemde, reel kesimi, banka müşterilerini ve bankaları desteklemek amacıyla, bankalar tarafından yerine getirilmesi gereken bazı yükümlülüklerde geçici nitelikli bazı düzenlemeler yapan geçmişte alınmış bazı Kurul Kararlarının ve talimatların tekrar değerlendirilmesi sonucunda, 17.06.2021 tarihli ve 9624 sayılı Kurul Kararı ile 30.09.2021 tarihi itibariyle süresinin dolacağı belirtilen
– Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik uyarınca kredi riskine esas tutar hesaplamasında; parasal varlıklar ile parasal olmayan varlıklardan, tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki kalemler dışında kalanların Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca değerlenmiş tutarları ve ilgili özel karşılık tutarları hesaplanırken, hesaplama tarihinden önceki son 252 iş gününe ait Merkez Bankası döviz alış kurlarının basit aritmetik ortalamasının kullanılabilmesine yönelik uygulamanın aksi yönde bir Kurul Kararı alınıncaya kadar uygulanmasına devam edilmesine,
B- Bankacılık sektörünün mali bünyesine ilişkin göstergelerin daha şeffaf bir şekilde izlenebilmesini ve olası risklerin daha etkin bir şekilde yönetilebilmesini teminen, 17.06.2021 tarihli ve 9624 sayılı Kurul Kararı ile 30.09.2021 tarihi itibariyle süresinin dolacağı belirtilen,
– 17.03.2020 tarihli ve 8948 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü ve 5 inci maddeleri kapsamında kredilerin donuk alacak sınıflandırılması için öngörülen 90 gün gecikme süresinin, 180 gün olarak uygulanmasına ve 90 günlük gecikmeye rağmen İkinci Grupta sınıflandırılmaya devam olunan krediler için ayrılacak karşılıkların, bankaların TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zararının hesaplanmasında kullandıkları kendi risk modellerine göre ayırmalarına devam olunmasına ilişkin uygulamaya 30.09.2021 sonu itibariyle son verilmesine ancak 01.10.2021 tarihi itibariyle gecikme süresi 91 günden fazla olup 180 günü geçmeyen krediler için söz konusu uygulamaya bankalarca aynı şekilde devam edilmesine,
– 19.03.2020 tarihli ve 8950 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Muhasebe Uygulamaları ile Finansal Tabloları Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde ve aynı maddenin altıncı fıkrasında belirtilen 90 gün gecikme süresinin, TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zararı ayıran şirketler için de geçerli olmak üzere, 180 gün ve finansal kiralama şirketlerince 240 gün olarak uygulanmasına ve 90 günlük gecikmeye rağmen “Tasfiye Olunacak Alacaklar” hesabına aktarılmayan alacaklar için şirketlerce kendi risk modellerine göre karşılık ayrılmasına devam olunmasına ilişkin uygulamaya 30.09.2021 sonu itibariyle son verilmesine ancak 01.10.2021 tarihi itibariyle gecikme süresi 91 günden fazla olup 180 günü geçmeyen (finansal kiralama şirketleri için 240 günü geçmeyen) krediler için söz konusu uygulamaya şirketlerce aynı şekilde devam edilmesine,
– 27.03.2020 tarihli ve 8970 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesi kapsamında kredilerin İkinci Grupta sınıflandırılması için öngörülen 30 gün gecikme süresinin, Birinci Grupta izlenen krediler için 90 gün olarak uygulanmasına ve 30 günlük gecikmeye rağmen Birinci Grupta sınıflandırılmaya devam olunan – krediler için ayrılacak karşılıkların, bankaların TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zararının hesaplanmasında kullandıkları kendi risk modellerine göre ayrılmasına ilişkin uygulamaya 30.09.2021 sonu itibariyle son verilmesine ancak 01.10.2021 tarihi itibariyle gecikme süresi 31 günden fazla olup 90 günü geçmeyen krediler için söz konusu uygulamaya bankalarca aynı şekilde devam edilmesine,
– 27.03.2020 tarihli ve 8971 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmeliğin 12/A maddesinin altıncı fıkrası ile Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 11/A maddesinin beşinci fıkrası uyarınca, bankalarca/şirketlerce kullandırılan tüketici ve taşıt kredilerinin anapara ve faiz ödemelerinin müşterilerin talebi üzerine 30.06.2021(işbu Karar tarihi itibariyle 30.09.2021) tarihine kadar ertelenmesi halinde erteleme süresinin, Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmeliğin 12/A maddesinin üçüncü ve altıncı fıkraları ile Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 11/A maddesinin ikinci ve beşinci fıkraları ile belirlenen vade sınırlarında dikkate alınmamasına ilişkin uygulamaya 30.09.2021 sonu itibariyle son verilmesine,
– 30.03.2020 tarihli ve 8975 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, bankaların kart borçlarını öteledikleri süre boyunca kart hamillerinden asgari tutar da dahil olmak üzere alacaklarını talep etmeyerek ödemesiz dönemler tanımlayabilmelerine ilişkin uygulamaya 30.09.2021 sonu itibariyle son verilmesine,
– 09.07.2020 tarihli ve 9093 sayılı Kurul Kararında belirtildiği üzere, asgari ödeme tutarı ödenmeyen kredi kartlarının Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmeliğin 22 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca nakit kullanımı veya nakit kullanımı ile mal ve hizmet alımına kapatılmasının, kart çıkaran kuruluşların ihtiyarına bırakılmasına ilişkin uygulamaya 30.09.2021 sonu itibariyle son verilmesine
C- Bu Kararın Kuruluş Birliklerine duyurulmasına ve Kurum web sitesinde yayımlanmasına karar verilmiştir.”
Bakıldığında salgın nedeniyle küresel piyasalardaki belirsizliklerin ve risklerin yüksek olduğu bir dönemde reel kesimi, banka müşterilerini ve bankaları desteklemek amacıyla, bazı yükümlülüklerde geçici nitelikli bir takım düzenlemeler yapan geçmişte alınmış Kurul Kararları ve talimatlar BDDK tarafından tekrardan gözden geçirilmiştir. Netice itibariyle, söz konusu kararlardan bir kısmının aksi yönde bir karar alınıncaya kadar uygulamasının devamına, diğerlerinin ise 30 Eylül 2021 tarihi itibarıyla sonlandırılması yoluna gidilmiştir.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 16.09.2021 tarihli ve 9795 sayılı Kararı: