Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik
Bilindiği üzere 2020 yılının başı itibariyle ülkemizde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) ödeme hizmetleri ile ödeme ve elektronik para kuruluşlarına ilişkin düzenleme ve denetim yetkisi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) devredilmiştir. Bu doğrultuda ödemeler sahasında yetkili tek düzenleyici otorite olan TCMB tarafından 16.04.2021 tarihli ve 31456 sayılı Resmi Gazete’de Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik (Yönetmelik) yayımlanmış olup; 30 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Yönetmelik ile birlikte meri mevzuatta ilk defa “kripto varlık” tanımı yapılarak “dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıklar” olarak ifade edilmiştir.
Yönetmelik ile;
- Ödemelerde kripto varlıkların kullanılmamasına,
- Ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmamasına,
- Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık etmemesine yönelik usul ve esaslar belirlenmektedir.
Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılamayacağı, buna yönelik hizmet sunulamayacağı açık bir şekilde düzenlenmektedir. Yönetmelik ile birlikte ödeme hizmeti sağlayıcılarının (Bankalar, Elektronik Para ve Ödeme Kuruluşları, Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.) ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremeyeceği, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamayacağı hüküm altına alınmaktadır. Ayrıca ödeme ve elektronik para kuruluşlarının, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık etmesi yasaklanmaktadır.
Bilindiği üzere kripto varlıklar, Bitcoin’in ortaya çıkışından itibaren günlük hayatta her geçen gün daha fazla kendisini hissettirmektedir. Bakıldığında gerek geleneksel ödeme yöntemlerine alternatif sunması gerekse altyapısında barındırdığı teknolojik yenilikler kripto varlıkların öne çıkmasında rol oynamaktadır. Kripto varlıklar, günümüzde sağladığı yararlar ile birlikte finansal sistem için yarattığı risklerle de (suç gelirlerinin aklanması, terörizmin finansmanı, güvenlik, vergilendirilememe vd. riskler) dikkat çekmektedir. Dolayısıyla Yönetmelik ile yapılan bu düzenlemenin kripto varlıkların getirdiği riskler ve olumsuz etkilerinden kaçınılması odağında hazırlandığı dile getirilebilecektir.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik:
Merhaba Vahdet Bey. Yönetmelik bankaları kapsamıyor. Dayanak olarak 6493 sayılı Kanun söz konusu. Siz TCMB Kanunundan hareketle mi böyle düşündünüz? “ödemeler için elektronik ortam da dâhil olmak üzere kullanılacak yöntemleri ve araçları belirlemek”. Şahsi kanaatim her ne kadar bankalar yönetmelik kapsamında olmasa da bankaların bu yönetmelik sonrasında bu konuya daha temkinli yaklaşacağıdır. Yani bankaların kredi borcu olan bir müşterisinin kripto para cinsinden yapacağı ödemeyi kabul etmeyeceğini düşünüyorum.
Merhaba Hakan Bey, iyisinizdir umarım. Belirtmek istediğinizi yanlış anlamadıysam şunu söyleyebilirim; yazıda 6493 sayılı Kanun gereği bir “ödeme hizmeti sağlayıcısı” olduğu için Kripto Varlıklar Yönetmeliği’nin madde 4/1 uyarınca ilgili kısmı bankaları da kapsayacak şekilde belirttim. Bununla birlikte anılan yönetmeliğin 4/2 maddesi kapsamında ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kripto para alım satım platformlarına fon aktarımları kısaca para göndermeleri engellenmiş; bahse konu engelleme kapsamına bankalar veya PTT dahil değildir. Bununla birlikte, yönetmeliğin 4/1 maddesi kapsamında ödeme hizmeti sağlayıcısı olan bankalar, ödeme kuruluşları, elektronik para kuruluşları ve PTT ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremeyecek, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamayacaktır. Örneğin, kartlı ödeme sistemleri iş modeliyle ödemelerin kripto varlık ile yapılması, kripto varlığın kart kullanarak harcanması, kripto varlıkların fatura, borç ödemesinde kullanılması vb. hususlara yönelik iş modelleri Yönetmelik ile engellenmiş denilebilecektir. Saygılarımla,
Merhaba Vahdet Bey. Ben de sonradan eksik anladığımı farkettim. Katkınız ve uyarınız için teşekkür ederim.