Mevduat ve Katılım Fonu Yönetmeliği’nde Değişiklik: Sözleşme Türüne Göre Havuz Oluşturulabilecek
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından “Mevduat ve Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” (Yönetmelik Değişikliği) 23.01.2024 tarihli ve 32438 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konu Yönetmelik Değişikliği ile aşağıda yer alan hususlar düzenlenmiştir:
- Katılma hesaplarına ilişkin olarak sözleşme türü bazında ayrı havuz oluşturulmasına imkan tanınmıştır. Diğer taraftan sözleşme türlerine göre olmak kaydıyla alt havuzların kendi aralarında birleştirilebilir, bölünebilir, havuzlar arasında aktarım yapılabilir olması amacıyla hükümde düzenlemeler yapılmıştır. Bilindiği üzere katılma hesabı katılım bankalarına yatırılan fonların bu kurumlarca kullandırılmasından doğacak kâr veya zarara katılma sonucunu veren, karşılığında hesap sahibine önceden belirlenmiş herhangi bir getiri ödenmeyen ve anaparanın aynen geri ödenmesi garanti edilmeyen fonların oluşturduğu hesaplardır. Katılma hesapları; “kâr zarar ortaklığı (Mudârebe – Emek Sermaye Ortaklığı) sözleşmesine” veya “yatırım vekâleti sözleşmesine” dayalı olarak açılabilir.
- Yönetmeliğin “Mevduat ve katılım fonu kabulü” başlıklı madde 4 / 3’te hesap sahibinden alınacak onay ya da kanıtlanabilir ayrı bir talep olmaksızın hesap sahibi adına kredili hesap açılamayacağı düzenlenmiş olup, anılan hüküm çerçevesinde yalnızca kredili hesapların açılışında müşteri talebinin zaruri kılınması öngörülmüş ise de, talimatsız olarak açılan diğer hesapların da çeşitli mağduriyetlere sebep olabileceği anlaşıldığından düzenleme ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Bu doğrultuda kişilerin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla Yönetmelikte yer alan kredili mevduat hesaplarına ilaveten herhangi bir hesap açılması durumunda müşterinin talebi olma şartı getirilerek, anılan hükme ilişkin uygulamada yaşanan sorunların ortadan kaldırılması amaçlanmıştır. Benzer şekilde, kredili hesap limit değişiklikleri ve kredili hesaptan yapılacak tahsilatlara ilişkin hususlarda hesap sahibinin bilgilendirilmesi suretiyle alınacak kanıtlanabilir onay veya talep şartları getirilmiştir.
- Yönetmelik ekinde yer alan “Günlük Birim Değerler Hesaplama Tablosu ve Açıklamaları” esnekliğin artırılmasını teminen Yönetmelik eki olmaktan çıkarılmıştır. Böylelikle ileride Günlük Birim Değerler Hesaplama Tablosu ve Açıklamalarında oluşabilecek değişiklik ihtiyaçlarının Yönetmelik değişikliğine gerek kalmaksızın Kurul Kararı ile hızlı bir şekilde uygulamaya geçirilebilmesi sağlanmıştır.
- On yıl içinde aranmadığı için zamanaşımına uğrayan hesapların, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna (Fon) devredileceği hususunda mudilere iadeli taahhütlü mektupla bildirimde bulunulması için aranan asgari limit tutarı olan 250 Türk Lirası (TL) tutarının değiştirilebilme yetkisi, Fonun görüşünün alınması suretiyle Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’na tanınmıştır.
Yatırım vekâleti sözleşmesine dayalı katılma hesaplarının, kamu kurum ve kuruluşları ile fonlar ve tüzel kişi müşterilerin yanı sıra Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca (TCMB) kur koruma desteği sağlanan hesaplar ile TCMB Tebliğleri kapsamında TCMB’ce kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesaplardan, 2023/20 sayılı Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğ hükümleri çerçevesinde gerçek kişi müşteriler tarafından TL katılma hesabına dönüştürülen tutar ile sınırlı olmak üzere, katılım bankalarınca gerçek kişilere yatırım vekâleti sözleşmesine dayalı katılma hesabı açabileceği taslak çalışmalarında konu olmuştu. Ayrıca BDDK’ya gerçek kişi müşterilere yatırım vekâleti sözleşmesine dayalı katılma hesabı açılmasına ilişkin ilave şartlar belirlemeye ve uygulamanın sonlandırılmasına karar verme yetkisi verilmesi de gündeme gelmişti. Bununla birlikte herhangi bir süre uzatımı olmadığı için TL kur korumalı hesapların açılma süresi 31.12.2023 tarihinde sona erdiğinden, 01.01.2024 tarihinden itibaren yeni hesap açılmaması ve vade sonlarında mevcut hesapların yenilenmesi yapılmayacağından Yönetmelik Değişikliği’nde düzenlemeye konu edilmediği görülmektedir.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
Karşılaştırma Tablosu: