Menkul Satış Sözleşmelerindeki TL ile Ödeme Zorunluluğunun İstisnaları Genişletildi!
Hatırlanacağı üzere Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 Sayılı Tebliğin 8’inci Maddesinin 9’uncu Fıkrası kapsamında, Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırabilmekte iken 2022-32/66 sayılı Tebliğ’de 19.04.2022 tarihinde yapılan değişiklikle ödemelerin Türk Lirası (TL) cinsinden yapılması ve kabul edilmesi zorunlu hale getirilmişti. Aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 21.04.2022 tarihli Basın Duyurusu ile ticari piyasada ve finansal kuruluşlar nezdinde oluşan muhtelif tereddütlere de açıklık getirilmişti. Bahse konu Bakanlık Açıklaması’nda;
a) 19 Nisan 2022 tarihinden önce kendi aralarında akdetmiş oldukları menkul satış sözleşmelerinin ifası kapsamında 19 Nisan 2022 tarihi öncesinde dolaşıma girmiş bulunan döviz cinsinden kıymetli evraklar,
b) 19 Nisan 2022 tarihinden önce düzenlenmiş faturalar,
c) Borsa İstanbul A.Ş. Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası’nda döviz cinsinden gerçekleştirilen kıymetli maden ve kıymetli taş alım satım işlemleri ile bu işlemlerin takası
kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin TL cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi şartının aranmayacağı belirtilmişti. Konuya dair 26.04.2022 tarihli yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Bu defa farklı sektörlerden gelen yoğun taleplerin ve uygulamada yaşanan sorunların değerlendirilmesi neticesinde Hazine ve Maliye Bakanlığı (Bakanlık) tarafından 28 Şubat 2024 tarihli ve 32474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair 2024-32/69 sayılı Tebliğ ve 28.02.2024 tarihli Basın Duyurusu ile 2022-32/66 sayılı Tebliğ ile yapılan düzenlemenin amacını sekteye uğratmadan ve uygulamadaki yansıması göz önünde bulundurularak Bakanlığın 21.04.2022 tarihli Basın Duyurusu’nda kamuoyu ile paylaşılan istisnaların mevzuata dahil edilmesinin yanı sıra aşağıda yer alan hususlara ilave istisna tanınmıştır:
ç) Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ve Sektörel Dış Ticaret Şirketleri ile “İhracat Konsorsiyumu” ve “E-İhracat Konsorsiyumu” statüsüne sahip şirketler üzerinden aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak yapılan menkul satış sözleşmeleri,
d) Gümrük beyannamesine tabi tutulan ihrakiye satış ve teslimi dahil 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’ndaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin uygulandığı malların teslimine ilişkin akdedilen menkul satış sözleşmeleri,
e) Serbest bölgede faaliyet gösteren firmalar ile dış ticaret işlemleri kapsamında yapılan menkul satış sözleşmeleri.
Baktığımızda yukarıdaki a-b-c bentlerinde yer alan değişiklikler 21.04.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere; diğer hükümler (ç-d-e) ise 28.02.2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Böylelikle Türkiye’de yerleşik kişilerin döviz cinsinden ya da dövize endeksli olarak kararlaştırdığı ödeme yükümlülüklerinin Türk Parası cinsinden yerine getirilmesi zorunluluğuna, uygulamada ortaya çıkan ihtiyaçları karşılamak açısından istisnalar getirilerek esneklik sağlanmış diyebiliriz.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
Makalenin yazarı Vahdet Deniz AKÇAOĞLU, 2007 – 2009 yılları arasında özel bir bankanın İç Kontrol Merkezi Başkanlığı’nda Denetçi olarak, 2009 yılından 2018 yılına kadar aynı bankanın Uyum Başkanlığı’nda Ürün ve Hizmetler Uyum Kontrol Yöneticisi olarak görev yaptı. 2019 yılından itibaren de İç Kontrol ve Uyum Başkanlığı’nda Etik ve Mevzuat Takip Yöneticisi olarak görev yapmaktadır. Bankacılık ve sermaye piyasası mevzuatı ile kurumsal yönetim, etik, iç sistemler konuları başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.
