Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hk. Yönetmelikte Değişiklik
24 Haziran 2018 tarihli ve 30458 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” (Değişiklik Yönetmeliği / Yönetmelik) ile küçük ve orta büyüklükte işletme (KOBİ), mikro işletme ve küçük işletme tanımlarında değişiklik yapıldı. Söz konusu değişikliklere ilişkin bilgiler aşağıda yer alıyor:
KOBİ’LERIN SINIFLANDIRILMASINDA ESAS ALINAN YILLIK NET SATIŞ HASILATI VE MALİ BİLANÇO BÜYÜKLÜĞÜ SINIRINDA DEĞİŞİKLİKLER
1- KOBİ tanımında mevcutta 40 milyon TL olarak belirlenmiş olan yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço büyüklüğü sınırı 125 milyon TL’ye yükseltildi (Değişiklik Yönetmeliği md. 1).
2- KOBİ’lerin sınıflandırılmasında çalışan sayısı ile birlikte yıllık net satış hasılatları veya mali bilanço büyüklükleri esas alınıyor. Bu çerçevede, Yönetmelik’te yer alan mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükte işletmelerin sınıflandırılmasına ilişkin çalışan sayılarında değişiklik yapılmazken yıllık net satış hasılatı ve mali bilanço büyüklükleri aşağıdaki şekilde güncellendi (Değişiklik Yönetmeliği md. 2):
a) Mikro İşletme: 10 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 3 milyon TL’sini aşmayan işletmeler (Eski düzenlemede parasal sınır 1 milyon TL idi),
b) Küçük İşletme: 50 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 25 milyon TL’sini aşmayan işletmeler (Eski düzenlemede parasal sınır 8 milyon TL idi),
c) Orta Büyüklükteki İşletme: 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 125 milyon TL’sini aşmayan işletmeler (Eski düzenlemede parasal sınır 40 milyon TL idi).
BİLANÇO ESASINA GÖRE DEFTER TUTMAYAN İŞLETMELERİN DURUMU
Yönetmeliğin 13 üncü maddesine eklenen hükümler ile yeni kurulan ve ilk yıl hesapları henüz onaylanmamış işletmeler ile bilanço esasına göre defter tutmayan işletmelerde sadece çalışan sayısının dikkate alınacağı hüküm olundu. Son yıl hesaplarına göre çalışan bulunmadığı durumda ise cari yıl çalışan sayısı dikkate alınacak.
DAHA ÖNCE KOBİ TANIMINDA YER ALMAYAN, YENİ DÜZENLEMEYE GÖRE KOBİ STATÜSÜ KAZANAN VE HALİ HAZIRDA KGF KEFALET LİMİTİ BULUNAN İŞLETMELERİN DURUMU
Kredi Garanti Kurumlarına Sağlanacak Hazine Desteğine İlişkin Karar’ın 4/9 fıkrası uyarınca her bir yararlanıcı için kefalet limiti, KOBİ tanımını haiz yararlanıcılarda azami 12 milyon TL, KOBİ tanımı dışında kalan yararlanıcılar için ise azami 200 milyon TL olarak belirlenmiştir. Bu çerçevede, KOBİ tanımı dışında kalan kullanıcılar Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaleti ile sağlanan kredilerden KOBİ’lere göre daha yüksek limitlerde yararlanabiliyorlar.
Daha önce KOBİ tanımında yer almayan, ancak, değişen tanımla birlikte KOBİ statüsünü kazanan şirketlerin mevcutta KGF’den aldıkları kredi limitlerinin, söz konusu değişiklik sonrası kullanılamaz hale gelmesini önlemek için Yönetmelik’te bu statüdeki şirketler için 31.12.2018 tarihine kadar sürecek bir istisna tanındı (Geçici Madde 1).
Bu kapsamda Yönetmeliğe eklenen geçici madde ile Karar’ın yayımlandığı 24.06.2018 tarihi itibarıyla Kredi Garanti Fonu A.Ş. (KGF) tarafından sağlanan Hazine destekli kefaletler kapsamında risk bakiyesi bulunan ve bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce KOBİ tanımı dışında kalan işletmelerin, 31.12.2018 tarihine kadar 31/10/2016 tarihli ve 2016/9538 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kredi Garanti Kurumlarına Sağlanan Hazine Desteğine İlişkin Karar hükümleri doğrultusunda belirlenen kefalet limitlerinden yararlanmaya devam edebileceği hüküm olundu.
Böylece, söz konusu kapsamdaki şirketler mevcut KGF limitlerinden KOBİ tanımı içine girip girmediklerine bakılmaksızın 31.12.2018 tarihine kadar yararlanmaya devam edebilecekler.
KOBİ TANIMINA İLİŞKİN YAPILAN DEĞİŞİKLİĞİN BDDK RAPORLAMALARINA ETKİLERİ
BDDK, daha önce kendi mevzuatının uygulamasında yukarıdaki Yönetmelik kapsamındaki KOBİ tanımını esas alırken, 2016 yılı Aralık ayından başlayarak öncelikle bankaların sermaye yeterliliği hesaplamalarında kullanacakları KOBİ tanımını değiştirmiş ve ciro sınırını esas alan daha basit bir tanıma geçmişti. Mevcutta bankaların sermaye yeterliliği hesaplamalarında yurt içi yerleşik KOBİ’ler açısından 125.000.000 TL’nin altında cirosu olan işletmeler KOBİ olarak sınıflandırılıyor.
BDDK’nın sermaye yeterliliği kapsamında belirlediği KOBİ tanımı, Mart 2017 tarihinden bu yana bankaların Karşılıklar Yönetmeliği kapsamında yaptıkları KOBİ sınıflandırmasında da esas alınıyor.
Son olarak 13 Temmuz 2017 tarihinde yapılan değişiklikle BDDK kendi KOBİ tanımının, Bankaların Likidite Karşılama Oranı Hesaplamasına İlişkin Yönetmelik kapsamında da kullanılmasını sağladı.
Bu çerçevede, 24.06.2018 tarihinde yayımlanan Yönetmelik kapsamında değişen KOBİ tanımı bankaların, BDDK’ya yaptıkları sermaye, karşılık ve likidite karşılama oranı raporlamaları dışındaki (BVTS) raporlamalarında kullandıkları KOBİ tanımını ve de KGF limitinden yararlanacak firmalara ilişkin yaptıkları KOBİ ayrımını etkileyecektir.
YÖNETMELİĞİN EKLERİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Yönetmeliğin, “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Niteliği Hakkında Bilgi Beyannamesi” başlıklı EK 1‘inde; “Ortak Olduğunu Gösteren Belge” başlıklı EK 2.1.1’inde; “Bağlı İşletmeler” başlıklı EK 2.2’inde, “Bağlı Olduğunu Gösteren Belge” başlıklı EK 2.2.1’inde değişiklik yapıldı.
Yönetmelik değişikliği yayımı tarihi olan 24 Haziran 2018 tarihinde yürürlüğe girdi.
Saygılarımızla,
Hamdi GİRGİN
“NOT: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir.”
KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELERİN TANIMI, NİTELİKLERİ VE SINIFLANDIRILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK (Yönetmelik’te 24.06.2018 Tarihinde Yapılan Değişikliklerin İşlendiği Hali)
ESKİ DÜZENLEME |
YENİ DÜZENLEME |
Tanımlar Madde 4 – Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; a) İşletme: Yasal statüsü ne olursa olsun, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup bir ekonomik faaliyette bulunan birimleri veya girişimleri, b) Küçük ve orta büyüklükte işletme (KOBİ): İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri kırk milyon Türk Lirasını aşmayan ve bu Yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimleri veya girişimleri, c) Mali bilanço: Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren mali tabloyu, d) Net satış hasılatı: Bir işletmenin brüt satışlarından satış iskontoları ve iadeleri ile diğer indirimlerin düşülmesi sonucu bulunan tutarı, e) Yıllık iş birimi (YİB): Bir yıl boyunca tam zamanlı olarak işletmede veya işletme adına çalışan bir kişiyi, f) (Mülga: 10/9/2012-2012/3834 K.) ifade eder. |
Tanımlar Madde 4 – Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; a) İşletme: Yasal statüsü ne olursa olsun, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup bir ekonomik faaliyette bulunan birimleri veya girişimleri, b) Küçük ve orta büyüklükte işletme (KOBİ): İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri yüzyirmibeş milyon Türk Lirasını aşmayan ve bu Yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimleri veya girişimleri, c) Mali bilanço: Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren mali tabloyu, d) Net satış hasılatı: Bir işletmenin brüt satışlarından satış iskontoları ve iadeleri ile diğer indirimlerin düşülmesi sonucu bulunan tutarı, e) Yıllık iş birimi (YİB): Bir yıl boyunca tam zamanlı olarak işletmede veya işletme adına çalışan bir kişiyi, f) (Mülga: 10/9/2012-2012/3834 K.) ifade eder. |
Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin sınıflandırılması Madde 5 – KOBİ’ler aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır. a) Mikro işletme: On kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri bir milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler. b) Küçük işletme: Elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri sekiz milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler. c) Orta büyüklükteki işletme: İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri kırk milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler.
|
Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin sınıflandırılması Madde 5 – KOBİ’ler aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır. a) Mikro işletme: On kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri üç milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler. b) Küçük işletme: Elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri yirmibeş milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler. c) Orta büyüklükteki işletme: İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri yüzyirmibeş milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler. |
İşletme türünün beyanı Madde 12 – Herhangi bir destek programına başvuran işletmeler, bağımsız işletme, ortak işletme ve bağlı işletme olarak 5 inci maddede belirtilen eşik değerlerle ilgili verileri içeren statü beyanında bulunabilirler (Ek 1). Sermayenin kime ait olduğunun tam olarak belirlenemeyecek şekilde dağılmış olduğu ve bu işletmede, bir işletme veya birbirine bağlı işletmeler tarafından müştereken % 25 veya daha fazla sermaye hissesine sahip olunmadığının beyan edilebildiği durumlarda, işletme statü beyanında bulunabilir. Bu beyanlar, kanunların izin verdiği kontrol ve incelemeler saklı kalmak kaydıyla ilgili kuruma yapılır.
|
İşletme türünün beyanı Madde 12 – Herhangi bir destek programına başvuran işletmeler, bağımsız işletme, ortak işletme ve bağlı işletme olarak 5 inci maddede belirtilen eşik değerlerle ilgili verileri içeren statü beyanında bulunabilirler (Ek 1). Sermayenin kime ait olduğunun tam olarak belirlenemeyecek şekilde dağılmış olduğu ve bu işletmede, bir işletme veya birbirine bağlı işletmeler tarafından müştereken % 25 veya daha fazla sermaye hissesine sahip olunmadığının beyan edilebildiği durumlarda, işletme statü beyanında bulunabilir. Bu beyanlar, kanunların izin verdiği kontrol ve incelemeler saklı kalmak kaydıyla ilgili kuruma yazılı olarak yapılabileceği gibi elektronik ortamda da yapılabilir. |
Çalışan sayısı, mali durum ve referans dönemi için kullanılan veriler Madde 13 – 5 inci maddeye göre işletmelerin mali durumları ve çalışan sayılarının belirlenmesinde yıllık olarak hesaplanan en son veriler esas alınır. Yeni kurulan ve ilk yıl hesapları henüz onaylanmamış işletmelerde sadece çalışan sayısı dikkate alınır.
|
Çalışan sayısı, mali durum ve referans dönemi için kullanılan veriler
Madde 13 – 5 inci maddeye göre işletmelerin mali durumları ve çalışan sayılarının belirlenmesinde yıllık olarak hesaplanan en son veriler esas alınır. Yeni kurulan ve ilk yıl hesapları henüz onaylanmamış işletmeler ile bilanço esasına göre defter tutmayan işletmelerde sadece çalışan sayısı dikkate alınır. Son yıl hesaplarına göre çalışan bulunmadığı durumda ise cari yıl çalışan sayısı dikkate alınır. |
İşletme verilerinin bulunması
Madde 15 – Bağımsız işletmelerin çalışan sayılarını da kapsayan verileri, sadece o işletmenin hesaplarına göre belirlenir. Bağlı veya ortak işletme ilişkisine sahip bir işletmenin başvurusunda kullanacağı veriler; işletmenin hesapları ve varsa işletmenin konsolide hesapları veya işletmenin konsolidasyon yoluyla dahil olduğu başka konsolide hesaplar ile ek-2’de belirtilen diğer verilere göre belirlenir. İkinci fıkrada belirtilen verilere, varsa ilgili işletmenin ürettiği ürün veya hizmetle ilgili ortak işletmesinin verisi eklenir. Eklenecek oran oy hakkı veya sermayedeki hisselerin (hangisi büyükse) oranıdır. İki veya daha çok işletmenin karşılıklı katılma durumlarında her birinin yapacağı başvuruda büyük olan katılma oranı uygulanır. Bağlı veya ortak işletme ilişkisine sahip bir işletme ile doğrudan veya dolaylı olarak bağlı olan herhangi bir başka işletmenin verilerinin tamamı, bu verilerin daha önce konsolidasyon yoluyla hesaplara dahil edilmediği durumlarda ikinci ve üçüncü fıkrada atıf yapılan veriye eklenir. Bu madde kapsamında hesaplamalar yapılırken, başvuran işletmelerin bağlı veya ortak işletmelerinin başka işletmelerle sahip olduğu bağlılık veya ortaklık ilişkileri de göz önüne alınır. Başvuran işletmenin ortak işletmelerine bağlı olan işletmelerin verileri, konsolidasyon yoluyla daha önceden dahil edilmemişse, ortak işletmenin verilerine yüzde yüz olarak eklenir. Başvuran işletmenin ortak işletmelerine ortak olan işletmelerin verileri, eğer bu işletmeler başvuran işletmenin ürettiği ürün veya hizmetle ilgili ise ve konsolidasyon yoluyla daha önceden dahil edilmemişse ortak işletmelerin verilerine büyük olan ortaklık yüzdesi ile eklenir. Başvuran işletmenin bağlı işletmelerine ortak olan işletmelerin verileri, eğer bu işletmeler başvuran işletmenin ürettiği ürün veya hizmetle ilgili ise ve konsolidasyon yoluyla daha önceden dahil edilmemişse, bağlı işletmenin verilerine büyük olan ortaklık yüzdesi ile eklenir. Başvuran işletmenin bağlı işletmelerine bağlı olan işletmelerin verileri, eğer konsolidasyon yoluyla daha önceden dahil edilmemişse bağlı işletmelerin verilerine yüzde yüz olarak eklenir. Bir işletmenin konsolide hesaplarında çalışanlara ilişkin verilerin bulunmadığı durumlarda çalışan sayıları; ortak işletmelerin çalışan sayıları ortaklık oranında, bağlı işletmelerin çalışan sayıları % 100 olarak eklenerek hesaplanır. |
İşletme verilerinin bulunması Madde 15 – Bağımsız işletmelerin çalışan sayılarını da kapsayan verileri, sadece o işletmenin hesaplarına göre belirlenir. Bağlı veya ortak işletme ilişkisine sahip bir işletmenin başvurusunda kullanacağı veriler; işletmenin hesapları ve varsa işletmenin konsolide hesapları veya işletmenin konsolidasyon yoluyla dahil olduğu başka konsolide hesaplar ile ek-2’de belirtilen diğer verilere göre belirlenir. İkinci fıkrada belirtilen verilere, ilgili işletmenin ilgili ortak işletmesinin verisi eklenir. Eklenecek oran oy hakkı veya sermayedeki hisselerin (hangisi büyükse) oranıdır. İki veya daha çok işletmenin karşılıklı katılma durumlarında her birinin yapacağı başvuruda büyük olan katılma oranı uygulanır. İlgili işletmenin bağlı işletmelerinin verilerinin tamamı, bu verilerin daha önce konsolidasyon yoluyla hesaplara dahil edilmediği durumlarda ikinci fıkrada atıf yapılan veriye eklenir. Bu madde kapsamında hesaplamalar yapılırken, başvuran işletmelerin bağlı veya ortak işletmelerinin başka işletmelerle sahip olduğu bağlılık veya ortaklık ilişkileri dikkate alınmaz. Bir işletmenin konsolide hesaplarında çalışanlara ilişkin verilerin bulunmadığı durumlarda çalışan sayıları; ortak işletmelerin çalışan sayıları ortaklık oranında, bağlı işletmelerin çalışan sayıları % 100 olarak eklenerek hesaplanır. |
ÖNCEKİ DÜZENLEMEDE BENZERİ BİR MADDE BULUNMAMAKTADIR
|
Hazine destekli kefaletler GEÇİCİ MADDE 1 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kredi Garanti Fonu A.Ş. tarafından sağlanan Hazine destekli kefaletler kapsamında risk bakiyesi bulunan ve bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce KOBİ tanımı dışında kalan işletmeler, 31/12/2018 tarihine kadar 31/10/2016 tarihli ve 2016/9538 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kredi Garanti Kurumlarına Sağlanan Hazine Desteğine İlişkin Karar hükümleri doğrultusunda belirlenen kefalet limitlerinden yararlanmaya devam edebilir. |
Madde 7 – Aynı Yönetmeliğin eki EK 1, EK 2.1.1, EK 2.2 ve EK 2.2.1 tabloları ekteki şekilde değiştirilmiştir. |