Kredi Kartı ve KMH Azami Faiz Oranları 1 Ekim 2018 Tarihinden Geçerli Olmak Üzere Arttırıldı

TCMB tarafından 16 Eylül 2018 tarihinde yapılan 2018-40 sayılı “Kredi Kartı İşlemlerinde 2018 Yılı Dördüncü Çeyreğinde Uygulanacak Azami Faiz Oranlarına İlişkin Basın Duyurusu” ile 1 Ekim 2018 tarihinden itibaren kredi kartı ve kredili mevduat hesabı (KMH) işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz ve gecikme faizi oranlarında Türk Lirası (TL) işlemlerde 23 baz puan, Yabancı Para (YP) işlemlerde 18 baz puan artırım yapıldı.

Söz konusu değişikliğe ilişkin düzenleme yapan “Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ (Sayı: 2016/8)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2018/7)” (Tebliğ) de 20 Eylül 2018 tarihli ve 30541 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Tebliğ 01.10.2018 tarihinde yürürlüğe girecek.

Bu kapsamda, 1 Ekim 2018 tarihinden itibaren TL ve yabancı para cinsinden kredi kartı (bireysel ve kurumsal) ve KMH (bireysel ve ticari) işlemlerinde uygulanabilecek azami oranlar mevcutta uygulanmakta olan azami oranlarla karşılaştırmalı olarak aşağıda yer alıyor.

TCMB, kredi kartı azami faiz oranlarında en son değişikliği 30.06.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımladığı Tebliğ ile 01 Temmuz 2018 tarihinden itibaren uygulanacak faiz oranlarında TL işlemlerde 18 baz puan, YP işlemlerde 15 baz puan artırıma giderek yapmıştı (Söz konusu değişiklikle ilgili ayrıntılı bilgiler için bkz. 2 Temmuz 2018 tarihli yazımız).

Bu çerçevede, 1 Ekim 2018 – 31 Aralık 2018 tarihleri arasında kredi kartı (bireysel ve kurumsal) ve KMH (bireysel ve ticari) işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranı TL için % 2,25, yabancı para için % 1,80; aylık azami gecikme faizi oranı ise TL için % 2,75, yabancı para için % 2,30 olacak.

Söz konusu oranlar azami oranlar olup, bankalarca kredi kartı ve KMH işlemlerinde 1 Ekim 2018 tarihinden itibaren bu oranların üzerinde bir faiz oranı uygulanması mümkün bulunmuyor. Bankalar bu oranları geçmemek üzere faiz oranlarını serbestçe belirleyebiliyorlar. 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren gelecek üç aylık dönem için geçerli olacak azami faiz oranlarının ise bu tarihten önce yine TCMB tarafından kamuoyuna duyurulması gerekiyor.

Kredi kartı azami faiz oranı sınırlamaları başlangıçta sadece bireysel kredi kartları için geçerli iken 02.08.2013 tarih ve 28726 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6495 sayılı Torba Kanun ile 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun “Kurumsal Kredi Kartları” başlıklı 43 üncü maddesinde yapılan değişiklik ile, kurumsal kredi (şirket) kartları faiz oranları da TCMB’nin belirlediği kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami akdi ve azami gecikme faizi oranı sınırlamalarına tabi hale getirilmişti. KMH faiz oranları ise TCMB tarafından 25.05.2013 tarih ve 28657 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kar ve Zarara Katılma Oranları ile Kredi İşlemlerinde Faiz Dışında Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Tebliğ (Sayı:2006/1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı:2013/8)” ile TCMB’nin yayımladığı Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ’e tabi hale gelmişti.

FAİZ DEĞİŞİKLİKLERİ UYGULANIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

BİREYSEL KREDİ KARTLARI

5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu (Kanun)’nun 25 inci maddesi hükümlerine göre faiz oranının artırılması durumunda bu değişikliğin hüküm ifade edebilmesi için 30 gün önceden kart hamiline bildirilmesi zorunludur. Kart hamili faiz artırımına ilişkin bildirim tarihinden itibaren en geç 60 gün içinde tüm borcunu ödeyip kredi kartını kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmemektedir. Aynı Kanun’un 43 üncü maddesi uyarınca tacirlere verilen kurumsal kredi kartları bu uygulamadan istisna tutulmuştur. Bu çerçevede, kredi kartı faiz oranlarının artırılması halinde bu değişikliğin 30 gün önceden kart hamiline bildirilmesi yükümlülüğünün sadece bireysel kredi kartları için geçerli olduğu anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan, 10.03.2007 tarihli ve 26458 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik”in 18/1 maddesi uyarınca kredi kartı sözleşmelerinde yapılacak değişikliklerin kart hamiline hesap özeti ile bildirilmesi gerekmekte olup, faiz oranlarının artırılması durumunda ise bu değişikliğin hüküm ifade edebilmesi için 30 gün önceden kart hamiline, hesap özetinde en az on iki punto harfler kullanılarak bildirilmesi zorunluluğu bulunmaktadır.

Bu çerçevede, bireysel kredi kartlarında faiz oranlarının yeni belirlenen sınırlar dahilinde artırılabilmesi için 30 gün önceden kart hamiline bildirilmesi gerekmekte olup, bu bildirimin hesap özetinde en az 12 punto harfler kullanılarak yapılması zorunludur. Kart hamili faiz artırımına ilişkin bildirim tarihinden itibaren en geç 60 gün içinde tüm borcunu ödeyip kredi kartını kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmeyecektir.

KURUMSAL KREDİ KARTLARI

Yukarıda belirtildiği üzere 5464 sayılı Kanun’un 43 üncü maddesi uyarınca tacirlere verilen kurumsal kredi kartları, kredi kartı faiz oranlarının artırılması halinde 30 gün önceden kart hamiline hesap özeti ile bildirim yükümlülüğünden istisna tutulmuştur. Bu çerçevede, 5464 sayılı Kanun’da kredi kartı azami faiz oranlarında gerçekleşen artışın, kurumsal kredi kartlarına yansıtılması için önceden kart hamiline bildirilmesine ilişkin bir zorunluluk bulunmadığı görülmektedir. 

Ancak, genel hükümler gereği söz konusu artışın kurumsal kredi kartlarına yansıtılmasından önce bankalar ve kredi kartı kuruluşlarının internet sitelerindeki faiz oranları ile TCMB ve BDDK’ya bildirimi yapılan faiz oranlarının güncellenmesi gerekecektir. Bu ilan ve bildirim yükümlülükleri yerine getirildikten sonra 16.10.2006 tarihli ve 2006/11188 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Özel Cari Hesaplar Dahil Bu İşlemlerde Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Karar”ın 6/2 fıkrası uyarınca yeni faiz oranlarının, kurumsal kredi kartlarında ilan tarihinden itibaren uygulanmasına bir engel bulunmadığı görülmektedir (Kurumsal kredi kartı müşterilerine SMS, e-posta gibi iletişim araçları ve hesap özeti gibi bildirim yöntemleriyle yeni faiz oranlarının bildirilmesinden sonra değişikliğin uygulanmaya başlanmasında fayda bulunmaktadır).

BİREYSEL KREDİLİ MEVDUAT HESAPLARI (BİREYSEL KMH)

Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği’nin 2/5/b bendi uyarınca bu Yönetmelik hükümleri kredinin 30 gün içerisinde geri ödenmesini gerektiren kredili mevduat hesabı (KMH) sözleşmelerine uygulanmamaktadır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 31.12.2015 tarihli ve 23763071/404.03 sayılı yazısında verdiği görüşte de, KMH sözleşmelerinin ilgili Yönetmelik hükümleri çerçevesi dışında olduğunu belirtmiştir.

Bu kapsamda ilgili Yönetmeliğin belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz değişikliğine ilişkin hükümlerinin KMH sözleşmeleri için uygulanması gereği bulunmamaktadır. Bu konuda “Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” (Ücretler Yönetmeliği) hükümlerine bakıldığında da, faiz oranları değişikliklerinin tüketicilere bildirimine ilişkin Yönetmeliğin 9/1 fıkrasında yer alan internet sitesindeki oranların güncellenmesi yükümlülüğü dışında ek bir yükümlülük bulunmadığı görülmektedir.

Bu çerçevede, bireysel KMH oranlarındaki artışın da genel hükümler gereği bankaların internet sitelerindeki faiz oranları ile TCMB ve BDDK’ya bildirimi yapılan faiz oranları güncellendikten ve bu konuda yetkili kurumlara gerekli ilan ve bildirim yükümlülükleri yerine getirildikten sonra yukarıda verilen Bakanlar Kurulu Kararı’nın 6/2 fıkrası uyarınca ilan tarihinden itibaren müşteri hesaplarına yansıtılabileceği düşünülmektedir. Ancak, söz konusu faiz oranları başlangıçta Ücretler Yönetmeliği uyarınca bir bilgi formu ekinde tüketiciye sunulduğu için açık bir hüküm olmasa da, bu değişikliğin finansal tüketiciye SMS, e-posta gibi iletişim araçları, hesap özeti gibi bildirim yöntemleriyle ulaşılarak bildirildikten sonra artırılmasında fayda bulunmaktadır.

TİCARİ KMH ORANLARI

Yukarıda kurumsal kredi kartı faiz oranları değişikliği bölümünde verilen bilgiye benzer şekilde, genel hükümler gereği ticari KMH oranlarındaki artışın ticari KMH’lara yansıtılmasından önce bankaların internet sitelerindeki faiz oranlarının ve TCMB ve BDDK’ya bildirimi yapılan faiz oranlarının güncellendikten ve bu konuda yetkili kurumlara gerekli ilan ve bildirim yükümlülükleri yerine getirildikten sonra yukarıda verilen Bakanlar Kurulu Kararı’nın 6/2 fıkrası uyarınca ilan tarihinden itibaren müşteri hesaplarına yansıtılabileceği düşünülmektedir. Bu değişikliğin ticari KMH müşterilerine SMS, e-posta gibi iletişim araçları ve hesap özeti gibi bildirim yöntemleriyle ulaşılarak bildirildikten sonra artırılmasında fayda bulunmaktadır

TCMB’nin söz konusu değişikliğe ilişkin 16 Eylül 2018 tarihli Basın Duyurusu ve 20 Eylül 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ değişikliği aşağıda yer alıyor.

Saygılarımızla,

Hamdi GİRGİN

“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”

Hamdi İlkay Girgin

Makalenin yazarı Hamdi Girgin 2001 – 2004 yılları arasında Bankalar Yeminli Murakıp Yardımcısı, 2004 yılından 2010 yılı sonuna kadar da Bankalar Yeminli Murakıbı olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nda görev yaptı. 2011 yılı başından bu yana özel bir bankada Mevzuat ve Uyum Müdürü olarak görev yapmaktadır. Bankacılık, AML ve sermaye piyasası mevzuatı başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.

 

TCMB’NİN KREDİ KARTI İŞLEMLERİNDE 2018 YILI DÖRDÜNCÜ ÇEYREĞİNDE UYGULANACAK AZAMİ FAİZ ORANLARINA İLİŞKİN 16.09.2018 TARİHLİ VE 2018-40 SAYILI BASIN DUYURUSU

KREDİ KARTI İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK AZAMİ FAİZ ORANLARI HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2016/8)’DE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SAYI: 2018/7)