Kredi Kartı ve KMH Azami Akdi ve Azami Gecikme Faizi Oranları 1 Nisan 2020 Tarihinden Geçerli Olmak Üzere Düşürüldü
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından 28.03.2020 tarih ve 31082 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ (Sayı: 2016/8)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2020/10)” (Tebliğ) ile 1 Nisan 2020 tarihinden geçerli olmak üzere, kredi kartı ve kredili mevduat hesabı (KMH) işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi ve azami gecikme faizi oranlarında Türk Lirası (TL) işlemlerde 15 baz puan, Yabancı Para (YP) işlemlerde 12 baz puan indirim yapıldı.
5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun faiz hesaplaması başlıklı 26.maddesi uyarınca Katılım Bankaları açısından bu Kanun uygulamasında yer alan faiz “kâr payı”, gecikme faizi ise “gecikme cezası” olarak uygulanmaktadır. Bu yazıda faiz ve gecikme faizi olarak geçen ibareler; faizsiz bankacılık alanında faaliyet gösteren Katılım Bankaları açısından işleyiş ve çalışma farklılıklarına binaen “kâr payı” ve “gecikme cezası” olarak anlaşılmalıdır.
Bilindiği üzere 25 Şubat 2020 tarih ve 31050 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7222 sayılı Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile kredi kartı azami akdi ve gecikme faiz oranlarının açıklanma periyodunun belirlenmesi TCMB’ye bırakılmıştı. Bu doğrultuda söz konusu oranlar, artık üçer aylık dönemler için ilan edilmeyecek, ilan edilen oranlar değişiklik yapılana kadar geçerli olacak.
Yapılan değişiklikle, 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren TCMB’ce bir daha değişiklik yapılana kadar kredi kartı (bireysel ve kurumsal) ve KMH (bireysel ve ticari) işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranı TL için %1,25, yabancı para için %1,00; aylık azami gecikme faizi oranı ise TL için %1,55, yabancı para için %1,30 oldu.
Söz konusu oranlar azami oranlar olup, bankalarca kredi kartı ve KMH işlemlerinde 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren bu oranların üzerinde bir faiz oranı uygulanması mümkün bulunmuyor. Bankalar bu oranları geçmemek üzere faiz oranlarını serbestçe belirleyebiliyorlar. 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren uygulanacak oranlar TCMB tarafından değişiklik yapılıp, ilan edilene kadar geçerli olacak. TCMB dilediği zaman azami oranlarda değişiklik yapabilecek ve kamuoyuna duyurabilecektir.
1 Nisan 2020 tarihinden itibaren TL ve yabancı para cinsinden kredi kartı (bireysel ve kurumsal) ve KMH (bireysel ve ticari) işlemlerinde geçerli olacak azami oranlar, 1 Ocak 2020 tarihinden bu yana uygulanmakta olan mevcut azami oranlarla karşılaştırmalı olarak aşağıda yer alıyor:
| ESKİ ORANLAR | YENİ ORANLAR | |
| TL cinsi aylık azami akdi faiz oranı | %1,40 | %1,25 |
| TL cinsi aylık azami gecikme faiz oranı | %1,70 | %1,55 |
| YP cinsi aylık azami akdi faiz oranı | %1,12 | %1,00 |
| YP cinsi aylık azami gecikme faiz oranı | %1,42 | %1,30 |
Kredi kartı azami faiz oranı sınırlamaları başlangıçta sadece bireysel kredi kartları için geçerli iken 02.08.2013 tarih ve 28726 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6495 sayılı Torba Kanun ile 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun “Kurumsal Kredi Kartları” başlıklı 43 üncü maddesinde yapılan değişiklikle, kurumsal kredi (şirket) kartları faiz oranları da TCMB’nin belirlediği kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami akdi ve azami gecikme faizi oranı sınırlamalarına tabi hale getirilmişti. KMH faiz oranları ise TCMB tarafından 25.05.2013 tarih ve 28657 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kar ve Zarara Katılma Oranları ile Kredi İşlemlerinde Faiz Dışında Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Tebliğ (Sayı:2006/1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı:2013/8)” ile TCMB’nin yayımladığı Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ’e tabi hale gelmişti.
Değişiklikler Uygulanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kredi kartı ve KMH işlemlerinde uygulanan aylık azami akdi ve azami gecikme faiz oranları düşürüldüğü için banka ve kredi kartı kuruluşlarının da bu işlemlerde uyguladıkları azami faizleri TCMB tarafından belirlenen oranlarla paralel hale getirmeleri gerekiyor.
TCMB, söz konusu değişikliğe ilişkin yayımladığı Tebliğ‘in yürürlük tarihini 1 Nisan 2020 tarihinden geçerli olacak şekilde belirledi. Bununla birlikte söz konusu faiz oranı değişiklikleri kredi kartı ve KMH işlemleri için bir sözleşme değişikliği olduğu için ilgili mevzuata göre özellikle bireysel kredi kartı işlemlerinde bu değişikliğin müşteriye hesap özeti ile bildirilmesi gerekiyor.
Bireysel Kredi Kartları
5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu (Kanun)’nun 25 inci maddesinde,
MADDE 25 – Sözleşmede yapılacak değişiklikler kart hamiline bildirilir. Bu değişiklikler bildirimin yapıldığı döneme ilişkin son ödeme tarihinden itibaren hüküm ifade eder. Bildirimin ait olduğu döneme ilişkin son ödeme tarihinden sonra kartın kullanılmaya devam olunması halinde, sözleşmede meydana gelen değişikliklerin kabul edildiği addolunur. Faiz oranının artırılması durumunda ise bu değişikliğin hüküm ifade edebilmesi için otuz gün önceden kart hamiline bildirilmesi zorunludur. Kart hamili faiz artırımına ilişkin bildirim tarihinden itibaren en geç altmış gün içinde tüm borcunu ödeyip kredi kartını kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez.”
hükmü bulunuyor.
Bu çerçevede, mevcut durumda kredi kartı faiz oranları düşürüldüğü için bu değişikliğin hüküm ifade edebilmesi için 30 gün önceden kart hamiline bildirilmesi zorunluluğu bulunmuyor. Ancak, yine de Kanun’un 25 inci maddesinin ilk cümlesi gereği kredi kartı faiz oranlarındaki değişikliğin kart hamiline bildirilmesi gerekiyor. Yine aynı düzenleme uyarınca bu değişiklikler bildirimin yapıldığı döneme ilişkin son ödeme tarihinden itibaren hüküm ifade ediyor.
Aynı Kanun’un 43 üncü maddesi uyarınca tacirlere verilen kurumsal kredi kartları Kanun’un 25 inci maddesindeki düzenlemeden istisna tutulmuş durumda. Bu çerçevede, kredi kartı faiz oranlarındaki değişikliğin kart hamiline bildirilmesi yükümlülüğünün sadece bireysel kredi kartları için geçerli olduğu görülüyor.
Diğer taraftan, 10.03.2007 tarihli ve 26458 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik”in 18/1 maddesi uyarınca kredi kartı sözleşmelerinde yapılacak değişikliklerin kart hamiline hesap özeti ile ve en az 12 punto harfler kullanılarak bildirilmesi gerekiyor. Bildirimin ait olduğu döneme ilişkin son ödeme tarihinden sonra kartın kullanılmaya devam olunması halinde, sözleşmede meydana gelen değişikliklerin kabul edildiği addolunuyor.
Bu çerçevede, bireysel kredi kartlarında faiz oranlarının yeni belirlenen sınırlar dahilinde düşürülmesi için kart hamiline hesap özeti ile bildirilmesi ve bu bildirimin hesap özetinde en az 12 punto harfler kullanılarak yapılması gerekiyor.
Kurumsal Kredi Kartları
Yukarıda belirtildiği üzere 5464 sayılı Kanun’un 43 üncü maddesi uyarınca tacirlere verilen kurumsal kredi kartları, Kanun’un sözleşme değişikliklerine ilişkin 25 inci maddesinden istisna tutulmuş durumda. Bu çerçevede, 5464 sayılı Kanun’da kredi kartı azami faiz oranlarında gerçekleşen değişikliğin, kurumsal kredi kartlarına yansıtılması için önceden kart hamiline bildirilmesine ilişkin bir zorunluluk bulunmadığı görülüyor.
Ancak, genel hükümler gereği söz konusu faiz oranı değişikliklerinin kurumsal kredi kartlarına yansıtılmasından önce bankalar ve kredi kartı kuruluşlarının internet sitelerindeki faiz oranları ile TCMB ve BDDK’ya bildirimi yapılan faiz oranlarının güncellenmesi gerekecektir. Bu ilan ve bildirim yükümlülükleri yerine getirildikten sonra 16.10.2006 tarihli ve 2006/11188 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki “Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Özel Cari Hesaplar Dahil Bu İşlemlerde Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Karar” (Karar)’ın 6/2 fıkrası uyarınca yeni faiz oranlarının, kurumsal kredi kartlarında ilan tarihinden itibaren uygulanmasına bir engel bulunmadığı görülüyor (Kurumsal kredi kartı müşterilerine SMS, e-posta gibi iletişim araçları ve hesap özeti gibi bildirim yöntemleriyle yeni faiz oranlarının bildirilmesinde fayda bulunuyor).
TCMB tarafından 10 Şubat 2020 tarih ve 31035 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2020/4 sayılı Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere ilişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ, ticari müşterilerden faiz, kâr payı ile vergi, fon vb. yasal giderler dışındaki Bankalarca talep edilen ücret, masraf ve komisyonlara ilişkin usul ve esasları düzenlediği için kredi kartı azami akdi ve azami gecikme faizi oranlarını kapsamadığı görülüyor.
Bireysel (Tüketicilere Kullandırılan) Kredili Mevduat Hesapları (Bireysel KMH)
Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği’nin 2/5/b bendi uyarınca bu Yönetmelik hükümleri kredinin 30 gün içerisinde geri ödenmesini gerektiren kredili mevduat hesabı (KMH) sözleşmelerine uygulanmamakta. Ticaret Bakanlığı, 31.12.2015 tarihli ve 23763071/404.03 sayılı yazısında verdiği görüşte de, KMH sözleşmelerinin ilgili Yönetmelik hükümleri çerçevesi dışında olduğunu teyit etmişti.
Bu kapsamda ilgili Yönetmeliğin belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz değişikliğine ilişkin hükümlerinin KMH sözleşmeleri için uygulanması gerekmiyor. Bu konuda 07.03.2020 tarihli ve 31061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2020/7 sayılı “Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere ilişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Tebliğ” hükümlerine bakıldığında da anılan Tebliğin bilgilendirme başlıklı 9/1 fıkrasında yer alan internet sitesindeki oranların güncellenmesi yükümlülüğü dışında ek bir yükümlülük getirmediği görülüyor.
Bu çerçevede, bireysel KMH oranlarındaki indirimin de genel hükümler gereği bankaların internet sitelerindeki faiz oranları ile TCMB’ye bildirimi yapılan faiz oranları güncellendikten ve bu konuda yetkili kurumlara gerekli ilan ve bildirim yükümlülükleri yerine getirildikten sonra yukarıda verilen Bakanlar Kurulu Kararı’nın 6/2 fıkrası uyarınca ilan tarihinden itibaren müşteri hesaplarına yansıtılabileceği anlaşılıyor. Ancak, söz konusu faiz oranları başlangıçta Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere ilişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Tebliğ uyarınca bir bilgi formu ekinde tüketiciye sunulduğu için açık bir hüküm olmasa da, bu değişikliğin finansal tüketiciye SMS, e-posta gibi iletişim araçları, hesap özeti gibi bildirim yöntemleriyle bildirilmesinde fayda bulunuyor.
Ticari KMH Oranları
Yukarıda kurumsal kredi kartı faiz oranları değişikliği bölümünde verilen bilgiye benzer şekilde, genel hükümler gereği ticari KMH oranlarındaki indirimin ticari KMH’lara yansıtılmasından önce bankaların internet sitelerindeki faiz oranlarının ve TCMB’ye bildirimi yapılan faiz oranlarının güncellenmesi ve bu konuda yetkili kurumlara gerekli ilan ve bildirim yükümlülükleri yerine getirildikten sonra yukarıda verilen Bakanlar Kurulu Kararı’nın 6/2 fıkrası uyarınca ilan tarihinden itibaren müşteri hesaplarına yansıtılabileceği anlaşılıyor. Bu değişikliğin ticari KMH müşterilerine SMS, e-posta gibi iletişim araçları ve hesap özeti gibi bildirim yöntemleriyle bildirilmesinde de fayda bulunuyor.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
Loading...
Reload document 
Open in new tab Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ (Sayı: 2016/8)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2020/10)
Loading...
