Karşılıklar Yönetmeliğinde Tüketici Kredilerinin Takip Hesaplarına Aktarılması Uygulamasına İlişkin Değişiklik
BDDK tarafından 18.07.2017 tarihli ve 30127 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar için Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” (“Karşılıklar Yönetmeliği”)’te değişiklik yapıldı. Yapılan değişikliklerin birden fazla tüketici kredisi olan bir borçlunun bir kredisinin donuk alacak olarak sınıflandırılması durumunda diğer kredilerinin de aynı grupta sınıflandırılması uygulamasının değiştirilmesi ve de donuk alacak haline gelen kredilerin tamamen ödenmesi halinde bu kredilerin yeniden sınıflandırılması uygulamalarına ilişkin olduğu görülüyor.
KREDİ MÜŞTERİSİNİN BİR KREDİSİNİN DONUK ALACAK OLARAK SINIFLANDIRILMASI HALİNDE DİĞER TÜM KREDİLERİNİN DE DONUK ALACAK OLARAK SINIFLANDIRILMASI KURALINDA TÜKETİCİ KREDİLERİNE İSTİSNA GETİRİLDİ
Karşılıklar Yönetmeliği’nin 5/2 maddesi uyarınca bir kredi müşterisinin aynı banka tarafından verilmiş birden çok kredisinin bulunması ve bu kredilerden herhangi birinin yapılan sınıflandırma gereği donuk alacak olarak kabul edilmesi durumunda, söz konusu kredi müşterisinin bankadan kullanmış olduğu diğer tüm kredilerinin de donuk alacak olarak aynı grupta sınıflandırılması gerekmektedir. Yönetmelik’te 18.07.2017 tarihinde yapılan değişiklikle bu kurala tüketici kredileri yönünden bir istisna getirildi ve tüketici kredilerinin borçlu yerine kredi bazında değerlendirilebileceği ve birden fazla tüketici kredisi kullandırılmış olan bir borçlunun bu kredilerinden birinin donuk alacak olarak sınıflandırılması halinde, diğer tüketici kredilerinin bankaca Birinci Grup haricindeki gruplar altında sınıflandırılabileceği belirtildi.
Bu değişiklik “6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” (“Tüketici Kanunu”)’da, tüketicinin temerrüdü halinde bankanın, borcun tamamının ifa edilmesini talep etmesi için tüketicinin arka arkaya en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi ve bankanın tüketiciye en az 30 gün süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması şartlarının bulunması karşısında Karşılıklar Yönetmeliği’ndeki uygulamanın tereddüt yaratması nedeniyle yapıldı.
Daha evvel sıkça sorulan sorular bölümünde de yer verdiğimiz üzere (SSS-4) aslında Tüketici Kanunu’ndaki bu şart borçlunun temerrüt etmesi halinde bankanın tüketicinin tüm borcunu geri ödemesini talep etmesi için yerine getirmesi gereken bir şarttır. Karşılıklar Yönetmeliği’ndeki yükümlülük ise bankanın yapacağı muhasebesel bir sınıflandırmaya ilişkin olup, takip hesaplarına aktarılan kredilerin bankalarca geri çağrılmasını zorunlu kılmıyordu.
Yine de Yönetmelik’teki uygulamanın birçok banka nezdinde tereddüt oluşturması nedeniyle bu yönde bir değişikliğe gidilerek tüketici kredilerinin borçlu yerine kredi bazında değerlendirilmesine ve birden fazla tüketici kredisi kullandırılmış olan bir borçlunun bu kredilerinden birinin donuk alacak olarak sınıflandırılması halinde, donuk alacak olarak sınıflandırılmayı gerektirmeyen diğer tüketici kredilerinin bankaca Birinci Grup haricindeki gruplar altında (İkinci Grupta) sınıflandırabilmesine imkan tanındı.
Öte yandan, Yönetmeliğe eklenen bu madde 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe girecek olan “Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlara İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” (Yeni Karşılıklar Yönetmeliği / Yeni Yönetmelik)’in 5/5 maddesinde bulunuyordu. TBB’nin bu maddenin 01.01.2018 tarihi beklenmeden uygulamaya alınması için yaptığı başvuru üzerine BDDK yukarıda bahsedilen değişikliği yapmış oldu.
Değişiklik 01.01.2017 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girdiği için 2017 yılı başından itibaren bu kapsamda olan kredilere uygulanabilecek.
YENİDEN YAPILANDIRILMADAN ÖDENEN DONUK ALACAKLARIN TEKRAR CANLI ALACAK OLARAK SINIFLANDIRILMASINI DÜZENLEYEN CÜMLE YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDI
Karşılıklar Yönetmeliği’nin değişikliğe uğrayan 5/2 maddesinin önceki haline göre donuk alacak haline gelen ilk kredinin tamamen geri ödenmesi durumunda, kredi müşterisinin diğer kredileri Yönetmelik’te belirtilen sınıflandırma esasları çerçevesinde değerlendirilerek yeniden sınıflandırılabiliyordu. Ancak, Yönetmelik’te 18.07.2017 tarihinde yapılan değişiklikle birlikte “Donuk alacak haline gelen ilk kredinin tamamen geri ödenmesi durumunda, kredi müşterisinin diğer kredileri 4 üncü madde çerçevesinde değerlendirilerek yeniden sınıflandırılabilir.” cümlesi yürürlükten kaldırıldı.
Bu çerçevede, donuk alacak haline gelen ancak yeniden yapılandırılmadan ödenen bir kredinin hangi koşullarda yeniden sınıflandırılmaya tabi tutulabileceği konusunda bir düzenleme açığı oluşmuş oldu. Bu konuda 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe girecek olan Yeni Karşılıklar Yönetmeliği’nde ise aşağıdaki koşulların tamamının sağlanmış olması zorunlu tutuluyor (Yeni Yönetmelik md. 6/3):
a) Kredinin donuk alacak grubunda sınıflandırılmasına neden olan gecikmiş ödemelerin tamamının teminatlara başvurulmaksızın tahsil edilmiş olması,
b) Yeniden sınıflandırma tarihi itibarıyla ödemesi gecikmiş herhangi bir alacağın bulunmaması ve (a) bendinde belirtilen ödemeler hariç olmak üzere, bu tarihten önceki son iki ödemenin vadesinde ve eksiksiz yapılmış olması,
c) Birinci veya İkinci Grupta sınıflandırma koşullarının sağlanmış olması,
Yeni Yönetmelik uygulamasında kısmen aktiften silinen veya teminatı bankaca kredi borcuna karşılık olarak edinilen veya ayni olarak ödeme yapılan krediler ise tekrar canlı alacak olarak sınıflandırılamıyor (Yeni Yönetmelik md. 6/4).
Ancak yukarıda belirtildiği üzere bu düzenlemeler 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe gireceği için son değişiklikle birlikte aynı konuda 2017 yılındaki uygulamanın nasıl yapılacağı konusunda bir belirsizlik oluştuğu kanaatindeyiz.
Saygılarımızla,
Hamdi GİRGİN
“NOT: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir.”
Makalenin yazarı Hamdi Girgin 2001 – 2004 yılları arasında Bankalar Yeminli Murakıp Yardımcısı, 2004 yılından 2010 yılı sonuna kadar da Bankalar Yeminli Murakıbı olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nda görev yaptı. 2011 yılı başından bu yana özel bir bankada Mevzuat ve Uyum Müdürü olarak görev yapmaktadır. Bankacılık, AML ve sermaye piyasası mevzuatı başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.
|
BANKALARCA KREDİLERİN VE DİĞER ALACAKLARIN NİTELİKLERİNİN BELİRLENMESİ VE BUNLAR İÇİN AYRILACAK KARŞILIKLARA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK |
|
|
ESKİ DÜZENLEME |
YENİ DÜZENLEME |
|
Donuk alacaklar MADDE 5 – (1) 4 üncü madde uyarınca, Üçüncü, Dördüncü ve Beşinci Gruplarda sınıflandırılan tüm alacaklar, tahakkuk ettirilen faizlerin ve borçlu üzerindeki faiz benzeri yüklerin ana paraya ilave edilip edilmediğine veya yeniden finanse edilip edilmediğine bakılmaksızın, bu Yönetmeliğin uygulanmasında donuk alacak olarak kabul edilir. (2) Kredi müşterisinin aynı banka tarafından verilmiş birden çok kredisinin mevcut bulunması ve bu kredilerden herhangi birinin yapılan sınıflandırma gereği donuk alacak olarak kabul edilmesi durumunda, söz konusu kredi müşterisinin bankaya olan tüm borçları donuk alacak olarak aynı grupta sınıflandırılır. Donuk alacak haline gelen ilk kredinin tamamen geri ödenmesi durumunda, kredi müşterisinin diğer kredileri 4 üncü madde çerçevesinde değerlendirilerek yeniden sınıflandırılabilir. …. |
Donuk alacaklar MADDE 5 – (1) 4 üncü madde uyarınca, Üçüncü, Dördüncü ve Beşinci Gruplarda sınıflandırılan tüm alacaklar, tahakkuk ettirilen faizlerin ve borçlu üzerindeki faiz benzeri yüklerin ana paraya ilave edilip edilmediğine veya yeniden finanse edilip edilmediğine bakılmaksızın, bu Yönetmeliğin uygulanmasında donuk alacak olarak kabul edilir. (2) Borçlusunun aynı banka tarafından verilmiş birden çok kredisinin mevcut bulunması ve bu kredilerden herhangi birinin yapılan sınıflandırma gereği donuk alacak olarak kabul edilmesi durumunda, söz konusu borçlunun bankadan kullanmış olduğu tüm kredileri donuk alacak olarak aynı grupta sınıflandırılır. Tüketici kredileri kredi bazında değerlendirilebilir ve birden fazla tüketici kredisi kullandırılmış olan bir borçlunun bu kredilerinden birinin donuk alacak olarak sınıflandırılması halinde, diğer tüketici kredileri bankaca Birinci Grup haricindeki gruplar altında sınıflandırılabilir. …. |
BANKALARCA KREDİLERİN VE DİĞER ALACAKLARIN NİTELİKLERİNİN BELİRLENMESİ VE BUNLAR İÇİN AYRILACAK KARŞILIKLARA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK (YÖNETMELİKTE 18.07.2017 TARİHİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN İŞLENDİĞİ HALİ)
Loading...
Reload document 
Open in new tab 
