Karşılıklar Yönetmeliğinde Enerji Sektöründe Kullanılmak Üzere Kullandırılan Kredilerin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Değişiklikler
05 Ağustos 2016 tarihli ve 29792 sayılı Resmi Gazete‘de BDDK tarafından yayımlanan Yönetmelik ile “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” (Karşılıklar Yönetmeliği)’te yapılan değişiklikle bankalarca enerji sektöründe kullanılmak üzere kullandırılan kredilerin yeniden yapılandırılmasına ilişkin kolaylıklar sağlandı.
Buna göre, bankalarca enerji sektöründe kullanılmak üzere kullandırılan kredilerin yeniden yapılandırılmasında, 31.12.2016 tarihine kadar uygulanmak üzere aşağıdaki hükümler geçerli olacak:
YAKIN İZLEMEDEKİ (İKİNCİ GRUP) ENERJİ SEKTÖRÜ KREDİLERİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER
– Bu sektörlere kullandırılan kredilerden ikinci grupta (yakın izleme) izlenenler iki defa ile sınırlı olmak üzere yeni sözleşme koşullarına bağlanabilecek (Geçici Madde hükümlerinin ilk yazımı 23.01.2009 tarihinde o tarihteki Yönetmelik hükümleri esas alınarak yapıldığından ve Yönetmeliğin 2009 yılındaki halinde bir kredinin takip hesaplarına aktarılmadan yeniden yapılandırılması imkanı bulunmadığından, yakın izlemedeki kredilerin 2 defa yapılandırılabilmesi bir anlam taşıyordu. Ancak, Yönetmelik’te 28.05.2011 tarihinde yapılan değişikliklerle birinci ve ikinci grup kredilerin bu gruplara ilişkin koşulları taşımaya devam etmeleri ve yapılan sözleşme değişikliğinin ilk ödeme planının uzatılmasına yönelik olması halinde ilave genel karşılık ayrılmak suretiyle (Yönetmelik’te 27.09.2016 tarihinde yapılan değişiklikle birinci ve ikinci grup kredilerin vadelerinin uzatılarak yapılandırılması halinde ilave genel karşılık ayrılması şartı da kaldırıldı) istenilen sayıda yapılandırılması imkanı tanındığından Geçici Madde’de şu an yakın izleme kredileri için yer alan iki defa yapılandırma imkanının pratik bir faydası bulunmamaktadır)
– Yeni sözleşme koşullarına bağlanan krediler ve diğer alacaklar, toplam alacak tutarının %10’unun geri ödenmiş olması koşuluyla yeniden Birinci Grup krediler ve diğer alacaklar içerisinde sınıflandırılabilecek.
– Yeniden sınıflandırılan bu kredilerin tekrar ikinci grupta izlenmeye başlanması veya yeni sözleşme koşullarına bağlanan ancak %10 geri ödeme koşulunun yerine getirilmemesi sebebiyle ikinci grup krediler içinde izlenmeye devam edilen krediler ve diğer alacakların, ikinci defa yeni sözleşme koşullarına bağlanması halinde, bu krediler ancak toplam alacak tutarının %15’inin geri ödenmiş olması koşuluyla Birinci Grup Krediler ve diğer alacaklar içerisinde yeniden sınıflandırılabilecek.
– Bu kapsamdaki kredilerin ilave kredi kullandırılmak suretiyle ikinci defa yeni sözleşme koşullarına bağlanmaları halinde, söz konusu kredi ve diğer alacaklar toplam alacak tutarının %5’inin geri ödenmesine kadar Üçüncü Grupta sınıflandırılacak. Sözleşmede öngörülen ödemelerin söz konusu %5’lik kısma tekabül eden kısmının bu grupta sınıflandırma için belirlenen süreler içerisinde gerçekleşmesi koşuluyla özel karşılık ayrılması bankaların ihtiyarına bırakıldı.
FİRMALARIN ENERJİ SEKTÖRÜNDE KULLANILMAK ÜZERE KULLANDIRILAN KREDİLERİ DIŞINDA TAKİP HESAPLARINDA İZLENEN KREDİLERİ BULUNMASI DURUMUNDA UYGULANACAK HÜKÜMLER
– Kredi borçlularının enerji sektöründe kullanılmak üzere kullandırılan kredi ve diğer alacaklarının dışında Üçüncü, Dördüncü veya Beşinci Grupta sınıflandırılan diğer kredileri veya alacaklarının bulunması halinde enerji sektörü kredileri de aynı grupta (üçüncü, dördüncü veya beşinci grupta) sınıflandırılacak, ancak, bu krediler için ilgili grup itibarıyla öngörülen oranlarda özel karşılık ayrılması bankaların ihtiyarında olacaktır (Geçici madde ile yapılan bu düzenleme olmasa idi, normalde firmaların enerji sektöründe kullanılmak üzere kullandırılan kredileri için de Yönetmeliğin 5/2 maddesi uyarınca özel karşılık ayrılması gerekecekti). Söz konusu kredilere ve diğer alacaklara ilişkin olarak bankaya olan ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmemesinin geçici likidite sıkıntısından kaynaklanması halinde, bu kredi ve alacaklar gerektiğinde ilave kredi açmak şartıyla 3 defayla sınırlı olmak üzere yeniden yapılandırılabilecektir (Normalde Yönetmelik md.11-5 uyarınca 2 defa yeniden yapılandırma sınırı vardır). Geçici maddede yeniden yapılandırmanın bu madde uygulamasında, bir kredi veya alacağın bankaca uygun görülmesi halinde gerektiğinde ilave kredi kullandırımı ya da mevcut kredi ya da alacağın vadesinin uzatılması suretiyle veya bir başka şekilde yeni bir borç ödeme planına bağlanmasını ifade ettiği belirtilmiştir.
– Yukarıdaki kapsamda takip hesaplarında izlenen ve yeniden yapılandırılan krediler ve diğer alacaklar,
a) Birinci yeniden yapılandırmada toplam alacak tutarının % 5’inin geri ödenmiş olması ve en az üç ay süreyle izlendikleri grupta takip edilmeleri (normalde Yönetmelik md. 11-4’te toplam alacak tutarının en az %15’inin tahsil edilmiş olması şartı ve en az 6 ay bekleme süresi vardır),
b) İkinci yeniden yapılandırmada toplam alacak tutarının % 10’unun geri ödenmiş olması (normalde Yönetmelik md. 11-5’te ikinci yeniden yapılandırma için her yıl kalan anapara borcunun % 20’sinin tahsil edilmiş olması şartı vardır) ve en az altı ay süreyle izlendikleri grupta takip edilmeleri,
c) Üçüncü yeniden yapılandırmada toplam alacak tutarının % 15’inin geri ödenmiş olması ve en az bir yıl süreyle izlendikleri grupta takip edilmeleri ve ödeme planında öngörülen ödemelerin aksatılmaması kaydıyla “Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Krediler Hesabı”na aktarılabilecektir.
– Bu süre içinde söz konusu alacaklar için, olması halinde ilave kullandırılan krediler hariç olmak üzere, izlendikleri gruba uygulanan özel karşılık oranlarında karşılık ayrılmasına devam edilecektir. Yeniden yapılandırma kapsamında ilave kullandırılan krediler, yukarıda belirtilen sürelerde yeniden yapılandırılan krediyle aynı grupta sınıflandırılacaktır. Ancak, bu nitelikteki krediler için izlendikleri gruplar itibarıyla özel karşılık ayrılması bankaların ihtiyarına bırakılmıştır. Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Krediler Hesabına aktarılan kredi ve diğer alacaklar en az altı ay süreyle İkinci Grupta sınıflandırılacaktır (Normalde Yönetmeliğin 11/7 maddesindeki düzenlemede geçici maddede bulunan bu en az 6 aylık ikinci grupta izleme şartına yer verilmemiştir, geçici maddedeki düzenlemenin burada Yönetmeliğin normal maddelerinin üzerinde bir süre tahdidi getirdiğini görüyoruz). Bu kapsamdaki krediler ve alacaklar, ödemelerin aksatılmaması kaydıyla belirtilen sürenin sonunda Birinci Grupta yeniden sınıflandırılabilecektir.
FİNANSAL RAPORLARDA BİLGİ VERİLMESİ
– Geçici maddeye göre yeni sözleşme koşullarına bağlanan veya yeniden yapılandırılan kredi veya diğer alacaklarla ilgili olarak yıl sonu ve ara dönemler itibarıyla kamuya açıklanacak finansal raporlarda bilgi verilmesi gerekmektedir.
Özetle yapılan değişikliklerle enerji sektöründe kullanılmak üzere kullandırılan ve yakın izlemede (İkinci Grup) ve donuk alacak (üçüncü, dördüncü ve beşinci grupta) olarak izlenen kredilerin yeniden yapılandırılmasına ilişkin bir takım ilave imkanlar tanınmış oluyor. Ancak, yukarıda belirttiğimiz üzere Karşılıklar Yönetmeliği’nin mevcut hali yakın izlemedeki (ikinci grup) kredilerin bu gruba ilişkin koşulları taşımaya devam etmeleri şartıyla istenilen sayıda yeniden yapılandırılmasına izin verdiği için geçici madde ile bu gruptaki kredilere tanınan iki defa yeniden yapılandırma imkanının pratik bir fayda taşıdığını söylemek pek mümkün değil. Geçici madde ile yakın izlemedeki enerji sektörü kredilerinin yeniden yapılandırılmasına ilişkin yapılan düzenlemenin yalnızca bu kredilerin hangi koşullarda tekrar birinci grup (standart nitelikli) kredi olarak sınıflandırılabileceği ve ilave kredi kullandırılarak yapılandırılmaları halinde ne yapılması gerektiği hakkında yol gösterici olacağını söyleyebiliriz. Enerji sektöründe kullanılmak üzere kullandırılan ve donuk alacak olarak takip hesaplarında sınıflandırılan krediler için ise geçici madde ile yapılan düzenleme bu kredilerin yapılandırılmasında Yönetmelik’te verilenden bir hak daha fazlasını verdiği için (2 yerine 3 defa yeniden yapılandırma imkanı) ve Yönetmelik’te yer alan normal ödeme oranları ve izlenme sürelerinden daha az oran ve kısa sürelerde “Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Krediler Hesabı”na aktarılmasına imkan verdiği için bir anlam taşıyor. Ayrıca, donuk alacak olarak sınıflandırılan enerji sektörü kredilerinin ve bu kredilerin yeniden yapılandırılması için ilave kullandırılan kredilere özel karşılık ayrılmasını belirli koşullarda bankaların ihtiyarına bırakıyor.
Saygılarımızla,
Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik’te 05.08.2016 Tarihinde Yapılan Değişikliklerin İşlendiği Hali)