Kambiyo Muamelelerinde Döviz Satış Tutarı Üzerinden Alınan Vergi İçin Tanınan Yeni İstisnalar

Bilindiği üzere 15 Mayıs 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 1106 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (Karar) ile Karar’ın yayımlandığı 15 Mayıs 2019 tarihinden geçerli olmak üzere Karar’da sayılan istisnalar hariç olmak üzere kambiyo muamelelerinde (döviz) satış tutarı üzerinden binde 1 oranında banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) alınması kararlaştırılmıştı (Bkz. 15 Mayıs 2019 tarihli yazımız).

Bu defa 17 Haziran 2019 tarihli ve 30804 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1149 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile söz konusu Karar’da yer alan istisnalara aşağıdaki hükümler eklendi:

4) Sanayi sicil belgesini haiz işletmelere yapılan kambiyo satışları,

5) İhracatçı Birliklerine üye olan ihracatçılara yapılan kambiyo satışları.“

Yukarıdaki iki yeni istisna 18 Haziran 2019 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdi. Bu çerçevede, son durumda, kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden alınan binde 1 oranında vergiden istisna tutulacak işlemler aşağıdaki şekilde sıralanıyor:

1) Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışları,

2) Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yapılan kambiyo satışları,

3) Döviz kredisinin ödenmesine yönelik olarak, döviz kredisi kullanılan ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışları (Bu istisnalara ilişkin Bkz. 15 Mayıs 2019 tarihli yazımız),

4) Sanayi sicil belgesini haiz işletmelere yapılan kambiyo satışları,

5) İhracatçı Birliklerine üye olan ihracatçılara yapılan kambiyo satışları,

18.06.2019 tarihinden itibaren uygulamaya konulan yeni istisnalar çerçevesinde, döviz satışı yapılan kişilerden alınacak Sanayi Sicil Belgesi veya İhracatçı Birliği Üyelik Belgelerinin geçerlilik ve aktiflik durumlarının nasıl tespit edileceği de önem kazanmış oldu. Aşağıda kambiyo gider vergisinden istisna tutulacak kişilerden alınması gereken bu belgelere ilişkin bilgiler yer alıyor.

SANAYİ SİCİL BELGESİ

T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Sanayi Sicil Bilgi Sistemi‘nde, Sanayi Sicil Belgesi’ne ilişkin aşağıdaki bilgiler yer alıyor:

1- 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanunun 2. Maddesi gereği, sanayi işletmelerinin üretim faaliyetlerine başladıktan sonra iki ay içinde Sanayi Sicil Bilgi Sistemi’ne kayıt olması zorunludur. Her üretim yapılan yerin ayrı ayrı kaydedilmesi gerekmektedir.

2-Sanayi Sicil Bilgi Sistemi’ne kayıt yapılan her işletme adına Sanayi Sicil Belgesi düzenlenir. Veriliş tarihi itibariyle Sanayi Sicil Belgesi iki yılda bir vize yapılır.

3- Kanunun 4. Maddesi gereği sanayi işletmelerinin faaliyetlerine son vermeleri, ara vermeleri, yeniden üretime başlaması  ve verilen bilgilerde değişiklik olması durumlarında bir ay içinde Bakanlığa (il Müdürlüğüne) bilgi verilmesi zorunludur.

4- Kanunun 5.maddesi gereği sanayi işletmeleri bir önceki yılla ilgili faaliyetlerinin yer aldığı yıllık işletme cetvellerini yılsonundan itibaren dört ay içinde Bakanlığa (il Müdürlüğüne) vermek zorundadırlar.

5- Kanunun 2. ,4. ve 5. Maddesinde yer alan yükümlülükleri yerine getirmeyen sanayi işletmeleri hakkında kanunun 9. Maddesi uyarınca idari para cezası uygulanmaktadır.

6- Yanlış beyanda bulunanlara kanunun 11. Maddesi uyarınca idari para cezası uygulanmaktadır.

7- Yapılan denetimlerde firma adına düzenlenen Sanayi Sicil Belgesi görevli personele ibraz etmeyenlere idari para cezası uygulanacaktır.

Bu çerçevede, kambiyo gider vergisi istisnası tanınacak kişilerden işlem öncesinde temin edilecek Sanayi Sicil Belgesi’nin belge tarihi ve varsa vize tarihi bölümlerinin kontrol edilmesi gerektiği ve ilgili firmalara belge veya belgenin vize tarihinden itibaren 2 yıl süresince döviz satışlarında çıkan vergiden istisna tanınabileceği anlaşılıyor..

İHRACATÇI BİRLİĞİ ÜYELİK BELGESİ

İhracatçı birliklerine üyelikle ilgili bilgiler incelendiğinde, ihracatçı birliklerine üye olan gerçek ve tüzel kişilerin diledikleri zaman yazılı olarak müracaat etmek suretiyle birlik üyeliğinden ayrılabildikleri anlaşılıyor. Dolayısıyla kambiyo gider vergisi istisnası uygulanacak ihracatçılardan alınacak ihracatçı birliği üyelik belgesinin güncel tarihli olmasına dikkat edilmesi gerektiği ortaya çıkıyor.

Öte yandan, ihracatçı birliklerine üye olan kişilerin üyeliğinin halen devam edip etmediğinin belgeyi veren ihracatçı birliğine göre aşağıda verilen linklerden firmanın veya kişinin vergi kimlik no veya TCKN’si girilerek sorgulanabildiği ve müşterinin ihracat birliği üyeliğinin devam edip etmediğinin bu sorgu sonucu teyit edilebildiği görülüyor. Bu çerçevede, bu ekranların istisna uygulanacak ihracatçıların üyelik durumlarının aktif olup olmadığının sorgulanması için kullanılması imkanı bulunuyor.

İhracatçı Birlikleri Üye Bilgi ve Borç Sorgulama Ekranları

Akdeniz İhracatçı Birlikleri

http://www.akib.org.tr/tr/borc-sorgulama.html

Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği

https://www.baib.gov.tr/tr/online-islemler-uye-aidat-borcu-sorgulama.html

Denizli İhracatçılar Birliği

http://online.denib.gov.tr/Asp/UyeBorcBilgisi.Asp

Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği

http://www.daib.org.tr/uyelik-sorgula

Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği

http://online.dkib.org.tr/Asp/

Ege İhracatçı Birlikleri

https://uye.eib.org.tr/Kredi_Karti_Ile_Odeme01.Asp

Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri

İstanbul İhracatçı Birlikleri

http://onlineislemler.iib.org.tr/asp/Uyeborctahsilatg.Asp

İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri

https://www.immib.org.tr/tr/online-islemler-uyelik-bilgi-ve-borc-sorgulama.html

İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri

http://online.itkib.org.tr/uyeborc/

Karadeniz İhracatçı Birlikleri

Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri

http://www.oaib.org.tr/tr/borc-sorgulama.html

Uludağ İhracatçı Birlikleri

http://www.uib.org.tr/tr/uyelik.html

Saygılarımızla,

“UYARI: Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”

13/7/1956 TARİHLİ VE 6802 SAYILI GİDER VERGİLERİ KANUNUNUN 33 ÜNCÜ MADDESİNDE YER ALAN BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ NİSPETLERİNİN TESPİTİ HAKKINDAKİ 28/8/1998 TARİHLİ VE 98/11591 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARININ EKİ KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KARAR (KARAR SAYISI: 1149) 17 Haziran 2019 tarihli ve 30804 sayılı Resmi Gazete
ESKİ DÜZENLEME	YENİ DÜZENLEME
Madde 1 – Banka ve sigorta muameleleri vergisi nispeti; a) Bankalararası mevduat muameleleri sonucu lehe alınan paralar üzerinden % 1, b) Bankalar ile 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasası muameleleri sonucu lehe alınan paralar üzerinden % 1, c) Devlet tahvili, gelire endeksli senetler ve Hazine bonoları ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin geri alım ve satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında lehe alınan paralar üzerinden %1 d) Devlet tahvili, gelire endeksli senetler ve Hazine bonoları ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin vadesi beklenilmeksizin satışı nedeniyle lehe alınan paralar üzerinden % 1, e) Kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden binde 1, aşağıda sayılan kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden sıfır; 1) Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışları, 2) Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan kambiyo satışları, 3) Döviz kredisinin ödenmesine yönelik olarak, döviz kredisi kullanılan ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışları, f) Yurt içinde Türk Lirası cinsinden ihraç edilen tahviller ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarının geri alım ve satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında lehe alınan paralar üzerinden 1, g) Yurt içinde Türk Lirası cinsinden ihraç edilen tahviller ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarının vadesi beklenmeksizin satışı nedeniyle lehe alınan paralar üzerinden %1, h) Diğer banka ve sigorta muamelelerinde lehe alınan paralar üzerinden % 5, olarak uygulanır.	Madde 1 – Banka ve sigorta muameleleri vergisi nispeti; a) Bankalararası mevduat muameleleri sonucu lehe alınan paralar üzerinden % 1, b) Bankalar ile 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasası muameleleri sonucu lehe alınan paralar üzerinden % 1, c) Devlet tahvili, gelire endeksli senetler ve Hazine bonoları ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin geri alım ve satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında lehe alınan paralar üzerinden %1 d) Devlet tahvili, gelire endeksli senetler ve Hazine bonoları ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerin vadesi beklenilmeksizin satışı nedeniyle lehe alınan paralar üzerinden % 1, e) Kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden binde 1, aşağıda sayılan kambiyo muamelelerinde satış tutarı üzerinden sıfır; 1) Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışları, 2) Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan kambiyo satışları, 3) Döviz kredisinin ödenmesine yönelik olarak, döviz kredisi kullanılan ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışları, 4) Sanayi sicil belgesini haiz işletmelere yapılan kambiyo satışları, 5) İhracatçı Birliklerine üye olan ihracatçılara yapılan kambiyo satışları, f) Yurt içinde Türk Lirası cinsinden ihraç edilen tahviller ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarının geri alım ve satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında lehe alınan paralar üzerinden 1, g) Yurt içinde Türk Lirası cinsinden ihraç edilen tahviller ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarının vadesi beklenmeksizin satışı nedeniyle lehe alınan paralar üzerinden %1, h) Diğer banka ve sigorta muamelelerinde lehe alınan paralar üzerinden % 5, olarak uygulanır.

13/7/1956 TARİHLİ VE 6802 SAYILI GİDER VERGİLERİ KANUNUNUN 33 ÜNCÜ MADDESİNDE YER ALAN BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ NİSPETLERİNİN TESPİTİ HAKKINDAKİ 28/8/1998 TARİHLİ VE 98/11591 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARININ EKİ KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KARAR (KARAR SAYISI: 1149)