Kaldıraçlı İşlemlere (Foreks İşlemlerine) Getirilen Yeni Düzenleme Bireysel Yatırımcıları Etkileyecek
10 Şubat 2017 tarihli ve 29975 sayılı Resmi Gazete‘de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yayımlanan “Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ III-37.1’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (III-37.1.b)” ile yapılan değişiklikle kaldıraçlı işlemlerin cazibesi azaltılırken aracı kurumlar, foreks şirketleri ve bireysel yatırımcıları olumsuz yönde etkileyebilecek bir düzenleme yapılmış oldu.
“Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ III-37.1” (TEBLİĞ)’in kaldıraçlı işlemlerde (foreks işlemleri) kaldıraç oranı ve teminatları düzenleyen 27 inci maddesinde yapılan değişiklik ile hesap açılışı sırasında yatırılacak başlangıç teminat tutarı 20.000,-TL’den 50.000,-TL’ye çıkarıldı. Başlangıçta yatırılan teminat tutarının, işlemler sonucunda zarar edilmesi durumu hariç olmak üzere, nakit çekmek veya virman yoluyla 50.000,-TL’nin altına düşmesi durumunda yatırımcılara pozisyon açılamayacağı hükme bağlandı. Önceki düzenlemede başlangıç teminat tutarının nakit çekme veya virman yoluyla düşürülmesi durumunda kaldıraç oranının düşürülmesi öngörülüyordu. Bununla birlikte işlem zararları nedeniyle teminat tutarı 50.000,-TL’nin altına düşen yatırımcılar için bu durum kısıtlayıcı olmayacak.
Diğer taraftan kaldıraçlı işlemlerde pozisyonun ilk açıldığı sırada uygulanacak kaldıraç oranı tüm işlemler için 10:1 olarak belirlendi. Kaldıraç oranı, eski düzenlemede Türk Lirası, Amerikan Doları, Euro’nun birbirilerine karşı olan değişim oranlarını esas alan varlıklar ile altına dayalı yapılan işlemlerde 100:1, bunlar dışındaki işlemlerde 50:1, başlangıç teminatı tutarı 20.000 TL veya muadili döviz tutarının üstünde olan müşteriler için 100:1, altında olan müşteriler için 1:50 idi.
Tebliğ değişikliğine ilişkin SPK tarafından yapılan duyuruda, yapılan değişiklikle bireysel yatırımcıların yüksek kaldıraca dayalı risk almalarının ve düşük tutarlı tasarruflar için yüksek kaldıracın yol açacağı muhtemel mağduriyetlerin önlenmesinin hedeflendiği belirtilse de; sektör oyuncuları bu değişiklikle son aylarda döviz piyasasında arttığı düşünülen spekülatif atakların ve artan volatilitenin de düşürülmesinin amaçlandığını düşünüyorlar. Yapılan değişiklikle “genel müşteri”, “profesyonel müşteri” ayrımlarına gitmeden ve müşteri sınıflandırması uygulamalarına atıf yapılmadan tüm yatırımcılar için kaldıraç oranının düşürülmesi de değişiklikle yalnızca bireysel yatırımcıların mağduriyetinin giderilmesinin amaçlanmadığını düşündürüyor. Diğer taraftan, sermaye piyasasına küçük meblağlarla yatırım yapan bireysel yatırımcıları çekmekte zaten zorlanan sektörün bu değişiklik sonrası foreks piyasasında yatırım yapan mevcut bireysel yatırımcılarının önemli bir kısmını da kaybedeceği tahmin ediliyor.
Tebliğ ile getirilen kaldıraç oranı değişikliklerine uyum zorunluluğu için ise aracı kurumlara 45 gün süre tanındı. Buna göre aracı kurumların, 27 Mart 2017’ye kadar tüm pozisyonlarda kaldıraç oranlarını 10:1 seviyesine getirmeleri, aksi halde pozisyonları kapatmaları gerekiyor.
Tebliğ değişiklikleri Resmi Gazete’de yayımlandığı gün olan 10 Şubat 2017 tarihinde yürürlüğe girdi.
Saygılarımızla,
Loading...
Reload document 
Open in new tab |
YATIRIM HİZMETLERİ VE FAALİYETLERİ İLE YAN HİZMETLERE İLİŞKİN ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ III-37.1’DE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (III-37.1.b) |
|
|
ESKİ DÜZENLEME |
YENİ DÜZENLEME |
|
MADDE 27 (1) Kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı, işlem yapmak için yatırılan teminat tutarı karşılığında alınabilecek pozisyon tutarını gösteren orandır. Kaldıraçlı işlemlerde pozisyonun ilk açıldığı sırada uygulanacak kaldıraç oranı 100:1’i geçemez. (2) Kaldıraçlı işlemlerde Türk Lirası, Amerikan Doları, Euro’nun birbirilerine karşı olan değişim oranlarını esas alan varlıklar ile altına dayalı yapılan işlemlerde kaldıraç oranı azami 100:1 olarak uygulanır. Bunlar dışındaki varlıklarda kaldıraç oranı azami 50:1 olarak uygulanır. Kurul gerekli gördüğü hallerde bu oranları değiştirme ve varlık bazında kaldıraç oranı belirleme yetkisine sahiptir. (3) Hesap açılışı sırasında başlangıç teminat tutarı 20.000 TL veya muadili döviz tutarının altında olan müşteriler için ikinci fıkrada belirtilen kaldıraç oranlarının azami yarısı uygulanabilir. İşlemlerin devamında, merkezi takas kurumuna yapılan raporlama saati itibarıyla toplam teminat tutarı asgari 30.000 TL veya muadili döviz tutarına ulaşmış müşteriler için yazılı veya elektronik ortamdaki her türlü araç yoluyla talepleri bulunması halinde raporlamayı takip eden iş günü itibarıyla kaldıraç oranları ikinci fıkrada belirtilen oranlara kadar yükseltilebilir. (4) Başlangıç teminat tutarı 20.000 TL (5) İkinci fıkrada belirlenen esaslar çerçevesinde uygulanacak azami kaldıraç oranları aracı kurumlar ile müşteriler arasında imzalanacak çerçeve sözleşmede belirlenir. Söz konusu oranların daha sonra değiştirilebilmesi için müşterinin yazılı onayı alınır. Aracı kurumlar tarafından tevsik edilebilmesi şartıyla elektronik ortamdaki her türlü araç yoluyla müşteri onayı alınması mümkündür. |
MADDE 27 (1) Kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı, işlem yapmak için yatırılan teminat tutarı karşılığında alınabilecek pozisyon tutarını gösteren orandır. Kaldıraçlı işlemlerde pozisyonun ilk açıldığı sırada uygulanacak kaldıraç oranı 10:1’i geçemez. (2) Kurul gerekli gördüğü hallerde bu oranları değiştirme ve varlık bazında kaldıraç oranı belirleme yetkisine sahiptir. (3) Kaldıraçlı işlem gerçekleştirebilmek için başlangıç teminat tutarı olarak asgari 50.000 TL veya muadili döviz tutarı hesaba yatırılır. (4) İşlemlere başlamadan önce veya başladıktan sonra hesaptan nakit çekilmesi veya başka bir kuruma virman yapılması suretiyle başlangıç teminat tutarının 50.000 TL veya muadili döviz tutarının altına düşürülmesi halinde pozisyon açılamaz. İşlemlere başlandıktan sonra zarar edilmesi neticesinde teminat tutarının 50.000 TL veya muadili döviz tutarının altına düşmesi durumunda işlemlere devam edilebilir. (5) Birinci fıkrada belirlenen esaslar çerçevesinde uygulanacak azami kaldıraç oranları aracı kurumlar ile müşteriler arasında imzalanacak çerçeve sözleşmede belirlenir. Söz konusu oranların daha sonra değiştirilebilmesi için müşterinin yazılı onayı alınır. Aracı kurumlar tarafından tevsik edilebilmesi şartıyla elektronik ortamdaki her türlü araç yoluyla müşteri onayı alınması mümkündür. |
|
GEÇİCİ MADDE 3 (1) 27 nci maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarında belirtilen kaldıraç oranları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla aracı kurumlar nezdinde açılmış bulunan mevcut müşteri hesaplarında yeni açılacak pozisyonlar için uygulanır.
|
GEÇİCİ MADDE 3 (1) 27 nci maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarında belirtilen kaldıraç oranları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla aracı kurumlar nezdinde açılmış bulunan mevcut müşteri hesaplarında yeni açılacak pozisyonlar için uygulanır. |
|
Kaldıraç oranının uygulanması GEÇİCİ MADDE 6 – (1) Bu maddenin yayımı tarihinden önce açılmış olan pozisyonlar için 27 nci maddenin birinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen kaldıraç oranı ve asgari başlangıç teminat tutarı için 14/1/2016 tarihli ve 29593 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ III-37.1’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (III-37.1.a) hükümleri uygulanmaya devam olunur. (2) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla aracı kurumlar nezdinde bulunan açık pozisyonlarda uygulanan kaldıraç oranı en geç 45 gün içerisinde 27 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen kaldıraç oranına uyumlu hale getirilir. Bu süre içinde uyum sağlayamayan pozisyonlar aracı kurum tarafından kapatılır. |
|
