İleri Düzenleme Tarihli Çeklerde İbraz Yasağı 31.12.2023 Tarihine Uzatıldı
06.11.2021 tarihli ve 31651 sayılı Resmi Gazete’de 7341 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi İle İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Torba Kanun ile bazı Kanunlarda muhtelif değişiklikler yapılarak ülkemizin ihracat stratejileri doğrultusunda ihracat odaklı ve devamlılık arz eden, ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetlerle iştigal eden firmaların teminat ihtiyaçlarını karşılayan ihtisaslaşmış bir kefalet kurumu olarak Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketinin öz kaynaklarıyla kurulan İhracatı Geliştirme Anonim Şirketine İhracatçı Birliklerince gerekli sermaye katkısı sağlanması için kanuni düzenlemelere gidilmiştir.
Söz konusu Kanunun 16.maddesi ile de 5941 sayılı Çek Kanunu’nda yer alan ve 31.12.2021 tarihinde sona eren çeklerin üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce ödenmek için muhatap bankaya ibrazı yasağı 31.12.2023 tarihine uzatılmıştır. Covid-19 salgını sebebiyle ticari hayatta meydana gelen olumsuzluklar da dikkate alınarak, salgın sonrasında tacirin ödemelerini planlayabilmesine imkan tanınması ve işletmelerin devamlılığı sağlanarak ekonomik büyümeye katkıda bulunulması amaçlarıyla üzerindeki yazılı keşide tarihinden önce çeklerin ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz olmasına ilişkin düzenlemede yer verilen sürenin, bu aşamada mevcut uygulamayı devam ettirerek 31.12.2023 tarihine kadar uzatılması amaçlanmaktadır.
Buna göre 31.12.2023 tarihine kadar, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersiz sayılacaktır. Diğer bir ifadeyle çek, üzerinde yazılı keşide tarihinden önce ödenmesi için bankalara ibraz edilemeyecektir. Bu tarihe kadar ileri düzenleme tarihli çeklerin üzerinde yazılı keşide tarihinden önce bankalara ibraz edilmesi halinde muhatap bankalarca ödeme ve karşılıksız işlemleri dahil herhangi bir işlem yapılmayacak ve bu konudaki mevcut uygulama devam ettirilecektir. Bu uygulama tekrar bir uzatma yapılmazsa 31.12.2023 tarihine kadar geçerli olacaktır.
İleri düzenleme tarihli çeklerde ibraz yasağına ilişkin uygulamanın tarihçesine bakacak olursak; yaşanan ekonomik krizlerin etkisiyle ilk olarak 28.02.2009 tarihinde yayımlanan 5838 sayılı Kanunla, 3167 sayılı Çek Kanunu’na eklenen bir geçici madde ile 31.12.2009 tarihine kadar uygulanmak üzere getirilen ibraz yasağı, bu süre dolmadan kabul edilen 5941 sayılı Çek Kanunu’nun Geçici Madde 1/5’i ile 31.12.2011 tarihine uzatılmış; bu süre daha sonra da 6273 sayılı Kanunla 31.12.2017 tarihine, 7061 sayılı Kanunla 31.12.2020 tarihine ve 7262 sayılı Kanunla da 31.12.2021 tarihine uzatılmıştı. Bu süre son olarak da 7341 sayılı Kanunla 31.12.2023 tarihine uzatılmış olmaktadır.
Bakıldığında uygulama, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun muacceliyet başlıklı 795.maddesinde yer alan “Çek görüldüğünde ödenir. Buna aykırı herhangi bir kayıt yazılmamış hükmündedir. Düzenlenme günü olarak gösterilen günden önce ödenmek için ibraz olunan çek, ibraz günü ödenir.” hükümlerine de geçici süre ile istisna getirmektedir. Çekin ödeme aracı olması itibari ile hukuken vade kararlaştırılması mümkün olmasa da keşide tarihi olarak ileri tarih yazıldığı ve tedavüle çıkarılarak bir kredi aracı olarak kullanıldığı ülkemiz gerçeğidir. Sonuç itibariyle 5941 sayılı Çek Kanunu’nun geçici 3.maddesinin beşinci fıkrasında yapılan değişiklikle 31.12.2023 tarihine kadar ileri tarihli keşide tarihi olan çeklerin üzerinde yazılan tarihten önce muhatap bankaya ibraz edilmesi yasaklanmıştır.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.
Makalenin yazarı Vahdet Deniz AKÇAOĞLU, 2007 – 2009 yılları arasında özel bir bankanın İç Kontrol Merkezi Başkanlığı’nda Denetçi olarak, 2009 yılından 2018 yılına kadar aynı bankanın Uyum Başkanlığı’nda Ürün ve Hizmetler Uyum Kontrol Yöneticisi olarak görev yaptı. 2019 yılından itibaren de İç Kontrol ve Uyum Başkanlığı’nda Etik ve Mevzuat Takip Yöneticisi olarak görev yapmaktadır. Bankacılık ve sermaye piyasası mevzuatı ile kurumsal yönetim, etik, iç sistemler konuları başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.
5941 Sayılı Çek Kanunu (Kanun’da 06.11.2021 Tarihinde Yapılan Değişikliklerin İşlendiği Hali):
Loading...
Reload document 
Open in new tab 06.11.2021 tarihli ve 31651 sayılı Resmi Gazete
|
ESKİ DÜZENLEME GEÇİCİ MADDE 3 – |
YENİ DÜZENLEME GEÇİCİ MADDE 3 – |
