III-35/A.2 Sayılı Kitle Fonlaması Tebliği Yayımlandı!
Tek başına kayda değer bir etki yaratamayacak çok sayıda kişinin ufak meblağlar ile bir girişimi fonlamasına dayalı yeni nesil bir finansman aracı olan kitle fonlamasının; bağış/yardım, ödül, borç verme ve sermaye modelleri olmak üzere temelde dört farklı finansman yöntemi bulunmaktadır. Uluslararası uygulamalarda ilk iki yöntem olan bağış/ yardım ve ödül modellerinin düzenlemeye tabi tutulmadığı, diğer ikisinin ise yatırım esaslı olarak değerlendirilerek kamu otoritelerince düzenlenmeye konu edildiği görülmektedir. Bu bakımdan kitle fonlamasına ilişkin ülkemizdeki düzenlemeler ışığında öne çıkan gelişmelere özet mahiyetinde 31.08.2021 tarihli “Girişimcilik Finansmanında – Borçlanmaya Dayalı – Kitle Fonlaması Tebliği Yolda” adlı yazımızda değinmiştik. Ayrıca 25.10.2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda da yenilikçi projelerin finansmanı için kitle fonlaması gibi modern ve yeni nesil finansman modellerinin ülkemiz sermaye piyasalarına kazandırılmasına yönelik faaliyetlerde yer almıştı.
Bu gelişmelere bağlı olarak gerek paya (ortaklığa) dayalı kitle fonlaması modelinin uygulanması sırasında ortaya çıkan eksikliklerin giderilmesi gerekse borçlanmaya dayalı kitle fonlaması modelinin sermaye piyasası mevzuatına kazandırılması amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu (“Kurul veya SPK”) tarafından III-35/A.2 sayılı Kitle Fonlaması Tebliği (“Tebliğ”) 27 Ekim 2021 tarihli ve 31641 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Akabinde, Tebliğe ilişkin 27.10.2021 tarihli Basın Duyurusu SPK internet sitesinden kamuoyuna açıklanmıştır.
Anılan duyuruda yer aldığı haliyle Tebliğ ile getirilen temel yenilik ve değişikliklere aşağıda yer veriyoruz:
- Girişimci tanımı, projesine paya ve/veya borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla kaynak arayan Türkiye’de yerleşik kişiler ile limited veya anonim şirket türündeki tüzel kişileri kapsayacak şekilde güncellenmiştir.
- Girişim şirketi tanımına, anonim şirket kurma zorunluluğu olmadan faaliyetlerine devam edecek anonim şirketlere ilave olarak anonim şirkete dönüşmesi zorunlu olan limited şirketler eklenmiştir.
- Fonlanan şirket tanımı eklenmiş olup, girişimciler tarafından kurulan anonim şirket veya emanet yetkilisi nezdindeki hesabına, bloke edilen fon tutarının aktarıldığı girişim şirketini ifade etmektedir.
- Platformların kuruluşuna ilişkin şartlar düzenlenmiş olup; anonim ortaklık olma, asgari sermaye, yönetim kurulunun asgari olarak 3 kişiden oluşması gibi şartlar platform kuruluşunda aranmaktadır.
- Platformlara birden fazla yatırım komitesi oluşturabilme imkanı tanınmıştır. Borçlanmaya dayalı kitle fonlaması faaliyeti gösterecek platformların yatırım komitesi üyelerine ilişkin ilave tecrübe ve lisans şartları getirilmiştir.
- Borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla fon toplayacak girişimcilere kredibilite raporu hazırlama ve yatırım komitesine de bu kredibilite raporunu değerlendirme yükümlülüğü getirilmiştir. Platforma ise, projeye ilişkin kredi skoru hesaplama yükümlülüğü getirilmiştir.
- Platformların, kuruluş için Kurul’dan izin alındıktan sonra 6 ay içinde listeye alınmak üzere Kurul’a başvurması gerektiğine ve ayrıca listeye alındıktan sonra 6 ay içinde faaliyete geçmeyen platformların listeden çıkarılmasına yönelik hüküm eklenmiştir.
- Nitelikli yatırımcı olmayan gerçek kişilere yönelik yatırım sınırları artırılmıştır.
- Borçlanmaya dayalı kitle fonlamasında, borçlanma araçlarına ilişkin geri ödeme yükümlülüklerinin nakit yerine fonlanan şirketin payının verilmesi veya bilgi formunda belirtilen şekilde yerine getirilmesi imkanı tanınmıştır.
- Bir girişim şirketi veya girişimci tarafından herhangi bir on iki aylık dönemde platformlar aracılığıyla paya dayalı olarak en fazla iki kampanya ile fon toplanabileceği düzenlenmiştir. Ayrıca, paya dayalı kitle fonlamasına ilişkin kampanya süreci tamamlanmadan aynı girişim şirketi veya girişimci tarafından paya veya borçlanmaya dayalı yeni bir kampanya süreci başlatılamayacağı, ancak, paya dayalı kampanya süreci devam eden proje için aynı anda borçlanmaya dayalı kampanya yürütülmesinin mümkün olduğu ve bu kampanya süreçlerinin herhangi birinde hedeflenen fonun toplanamaması halinde diğer kampanya sürecinin de sonlandırılacağı hüküm altına alınmıştır.
- Benzer şekilde; bir girişim şirketi veya girişimci tarafından herhangi bir on iki aylık dönemde platformlar aracılığıyla borçlanmaya dayalı olarak en fazla iki kampanya ile fon toplanabileceği düzenlenmiştir. Ayrıca, borçlanmaya dayalı kitle fonlamasına ilişkin kampanya süreci tamamlanmadan aynı girişim şirketi veya girişimci tarafından paya veya borçlanmaya dayalı yeni bir kampanya süreci başlatılamayacağı, ancak, borçlanmaya dayalı kampanya süreci devam eden proje için aynı anda paya dayalı kampanya yürütülmesinin mümkün olduğu ve bu kampanya süreçlerinin herhangi birinde hedeflenen fonun toplanamaması halinde diğer kampanya sürecinin de sonlandırılacağı hüküm altına alınmıştır.
- Tebliğ ile birlikte Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği (III-35/A.1) yürürlükten kaldırılmıştır.
Bakıldığında kitle fonlaması gibi alternatif finansman mekanizmaları; yatırımcı olmayı dar bir çevreden çıkararak tabana yayılımı artırmak ve gelirin toplumda daha adil paylaşımına aracılık etmekte kritik bir rol oynayabilir. Tabi bu bakımdan yetkilendirilecek kitle fonlaması platformları vasıtasıyla girişimcinin kitleye, kitlenin de girişimciye erişimini kolaylaştıracak düzenli bir yatırım ortamının sağlanması kritiktir. Dolayısıyla uzun süredir düzenlenmesi beklenen borçlanmaya dayalı kitle fonlamasına ilişkin esasların, bu Tebliğ ile beraber paya dayalı kitle fonlamasına ilişkin esaslar ile düzenlenmesinin, güvenli bir yatırım ortamı sağlanması ve projelerin artması açısından önemli olduğunu söyleyebiliriz. Bu noktada ülkemizde ciddi bir mesafe kat edilmekle birlikte kitle fonlamasının yaygınlaşması açısından ARGE ortamının ve girişimci kültürünün geliştirilmesi, teknoloji kullanımının, finansal okuryazarlığın artırılması ve finansal istikrarın sürdürülebilirliği gibi konular ehemmiyetini korumaktadır.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
III-35/A.2 Sayılı Kitle Fonlaması Tebliği:
III-35/A.2 Sayılı Kitle Fonlaması Tebliği Basın Duyurusu: