57- Bankalar Hangi Kıymetli Madenlerin Alım Satımını Yapabilirler?
5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun “Gayrimenkul ve emtia üzerine işlemler” başlıklı 57 nci maddesi,
Gayrimenkul ve emtia üzerine işlemler
Madde 57 — …
Bankalar, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında gayrimenkul ve emtiayı esas alan sözleşmeler ile Kurulca uygun görülecek kıymetli madenlerin alım ve satımı hariç olmak üzere ticaret amacıyla gayrimenkul ve emtianın alım ve satımı ile uğraşamaz, ipotekli konut finansmanı kuruluşu ve gayrimenkul yatırım ortaklıkları hariç olmak üzere ana faaliyet konusu gayrimenkul ticareti olan ortaklıklara katılamazlar.
Katılım bankaları tarafından gayrimenkul, ekipman veya emtia temini veya finansal kiralama, kâr ve zarar ortaklığı, ortak yatırımlar yoluyla finansman sağlanması ve benzer faaliyetler nedeniyle üstlenilen yükümlülüklerden dolayı gayrimenkul ve emtia üzerine yapılan işlemler, bu madde ile yasaklanan ve sınırlanan faaliyetler kapsamında değerlendirilmez. …”
hükmünü amirdir.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK)’nca alım satımı uygun görülen kıymetli madenler 22 Haziran 2016 tarihli ve 29750 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Kıymetli Maden Alım Satımına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik“in 4 üncü maddesinde aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Bankaların alım ve satımını yapabilecekleri kıymetli madenler
MADDE 4 – (1) Bankalar, kıymetli maden borsalarında işlem gören veya standartları ve nitelikleri Hazine Müsteşarlığı veya BİAŞ tarafından belirlenen ya da bu standartlara ve niteliklere uygunluğu bakımından, üretildikleri rafineriler itibarıyla kabul edilebilirlikleri BİAŞ tarafından teyit edilen kıymetli madenler ile Türkiye Büyük Millet Meclisinin 1/8/1951 tarihli ve 1738 sayılı Kararı ile standartları ve nitelikleri belirlenen Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarının alım ve satımı ile vadeli işlem ve opsiyon borsalarında işlem gören ve standart ve nitelikleri yetkili merciler tarafından belirlenen kıymetli madenleri esas alan sözleşmelerin alım ve satımını yapabilirler.”
Bu çerçevede, bankalar,
1- Kıymetli maden borsalarında işlem gören veya
Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası’nda işleme konu kıymetli madenlerin listesi aşağıdaki linkte yer almaktadır:
2- Standartları ve nitelikleri Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen veya
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’ın, “Tanımlar” başlıklı 2 nci maddesinde, kıymetli madenler,
Kıymetli Madenler: Her tür ve şekilde altın, gümüş, platin ve paladyumu,
i) Standart işlenmemiş altın: En az 995/1000 saflıkta, nitelikleri Bakanlıkça belirlenen barlar veya külçeler halindeki altını,
ii) Standart dışı işlenmemiş altın: 995/1000’den düşük (995/1000 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki altını,
iii) İşlenmiş altın: İşçilik uygulanarak ziynet veya süs eşyası haline dönüştürülmüş altını,
iv) Standart işlenmemiş gümüş: En az %99,9 saflıkta, nitelikleri Bakanlıkça belirlenen bar, külçe veya granül halindeki gümüşü,
v) Standart dışı işlenmemiş gümüş: %99,9’dan düşük (%99,9 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki gümüşü,
vi) İşlenmiş gümüş: İşçilik uygulanarak ziynet veya süs eşyası haline dönüştürülmüş gümüşü,
vii) Standart işlenmemiş platin: En az %99,95 saflıkta, nitelikleri Bakanlıkça belirlenen barlar veya külçeler halindeki platini,
viii) Standart dışı işlenmemiş platin: %99,95’den düşük (%99,95 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki platini,
ix) İşlenmiş platin: İşçilik uygulanarak ziynet veya süs eşyası haline dönüştürülmüş platini,
x) Standart işlenmemiş paladyum: En az %99,95 saflıkta, nitelikleri Bakanlıkça belirlenen barlar veya külçeler halindeki paladyumu,
xi) Standart dışı işlenmemiş paladyum: %99,95’den düşük (%99,95 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki paladyumu,
xii) İşlenmiş paladyum: İşçilik uygulanarak ziynet veya süs eşyası haline dönüştürülmüş paladyumu,“
olarak tanımlanmıştır.
3- Standartları ve nitelikleri BİAŞ tarafından belirlenen ya da
BİAŞ Kıymetli Madenler Piyasası’nda işleme konu kıymetli madenlerin listesi aşağıdaki linkte yer almaktadır:
Standart Kıymetli Madenler
Kıymetli Madenler Piyasasında aşağıdaki özelliklere sahip standart kıymetli madenler işlem görebilir:
a) Standart İşlenmemiş Altın: En az 995/1000 saflıkta, nitelikleri Müsteşarlıkça belirlenen barlar veya külçeler halindeki altın,
b) Standart İşlenmemiş Gümüş: En az %99,9 saflıkta, nitelikleri Müsteşarlıkça belirlenen bar, külçe veya granül halindeki gümüş,
c) Standart İşlenmemiş Platin: En az %99,95 saflıkta, nitelikleri Müsteşarlıkça belirlenen barlar veya külçeler halindeki platin,
d) Standart İşlenmemiş Paladyum: En az %99,95 saflıkta, nitelikleri Müsteşarlıkça belirlenen barlar veya külçeler halindeki paladyum.
Kabul edilen standart bar ve külçe tipleri aşağıdaki gibidir:
Altın
a) Mini Bar: 1 gr, 2,5 gr, 5 gr. 10 gr, 20 gr, 50 gr, 100 gr, 250 gr ve 500 gr
b) Külçe: 1 kg
c) Large Bar: 1 kg’ın üzerinde külçe
Gümüş
a) Mini Bar: 1 gr, 2,5 gr, 5 gr. 10 gr, 20 gr, 50 gr, 100 gr, 250 gr ve 500 gr
b) Külçe: 1 kg
c) Large Bar: 1 kg’ın üzerinde külçe
d) Granül : Torba şeklinde ambalajlı, muhtelif ağırlıklarda granül
Platin
a) Mini Bar: 1 gr, 2,5 gr, 5 gr. 10 gr, 20 gr, 50 gr, 100 gr, 250 gr ve 500 gr
b) Külçe: 1 kg
c) Large Bar: 1 kg’ın üzerinde külçe
Paladyum
a) Mini Bar: 1 gr, 2,5 gr, 5 gr. 10 gr, 20 gr, 50 gr, 100 gr, 250 gr ve 500 gr
b) Külçe: 1 kg
c) Large Bar: 1 kg’ın üzerinde külçe
Standart Dışı Kıymetli Madenler
Kıymetli Madenler Piyasasında aşağıdaki özelliklere sahip standart dışı kıymetli madenler işlem görebilir:
a) Standart dışı işlenmemiş altın: 995/1000’den düşük (995/1000 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki altın,
b) Standart dışı işlenmemiş gümüş: %99,9’dan düşük (%99,9 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki gümüş,
c) Standart dışı işlenmemiş platin: %99.95’ten düşük (%99.95 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki platin,
d) Standart dışı işlenmemiş paladyum: %99.95’ten düşük (%99.95 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki paladyum.
Kıymetli Madenler Piyasasında işlem gören standart dışı kıymetli madenlerin düzenlenmiş olan ayar raporuna uyumundan, ilgili kıymetli madeni Borsa kasasına teslim eden Piyasa üyeleri sorumludur.
Kıymetli Madenler Piyasasında işlem yapacak üyeler, alım satıma konu olan standart dışı kıymetli madenlerin ramat evleri ve rafineriler vasıtasıyla temininde 17.11.2011 tarih ve 28115 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar’da yer alan saflık ayarlarını dikkate alarak aşağıdaki esasları uygulayacaktır:
a) Dönüşümü yapan ramat evleri ve rafineriler, imal ettikleri standart dışı kıymetli madenin üzerine firma damgalarını ve ayar ile ağırlıklarını belirten mühürleri vurmak zorundadırlar.
b) Bu şekilde özellikleri belirtilen standart dışı kıymetli madenler ile Kıymetli Madenler Piyasasında işlem yapacak üyeler, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü veya bu kurumun belirleyeceği kuruluşlardan ayar raporu almak ve Kıymetli Madenler Piyasasına sunmak zorundadırlar.
c) Borsa Kıymetli Madenler Piyasası üyeleri tarafından ithal edilmek suretiyle Borsa kasasına teslim edilen standart dışı kıymetli madenler ilgili gümrük beyannamesi, üye tarafından düzenlenen standart dışı kıymetli maden ithalat bilgi formu ve ayar raporu ile birlikte Kıymetli Madenler Piyasasına teslim edilecektir. İvedi durumlarda ayar raporu ve gümrük beyannamesinin ibraz edilmesi yeterlidir. Borsa Genel Müdürlüğü, bu konuda her türlü tedbire yetkilidir.
Cevherden Üretim Kıymetli Madenler
Alım satıma konu olan cevherden üretim kıymetli madenlerin temininde Kıymetli Maden Standartları ve Rafinerileri Hakkında Tebliğ’ in 13’üncü maddesinde belirtilen özelliklere göre aşağıda belirtilen esaslar uygulanacaktır:
a) Üretimi yapan kuruluş, cevherden üretilen dore bar, granül ve diğer şekillerdeki kıymetli madenin tebliğde belirlenen esaslara azami uygunluğunu sağlayacaktır.
b) Söz konusu cevherden üretilen dore bar, granül ve diğer şekillerdeki kıymetli maden ile Kıymetli Madenler Piyasasında işlem yapacak üyeler, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü veya bu kurumun belirleyeceği kuruluşlardan ayar raporu almak zorundadırlar.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü veya bu kurumun belirleyeceği kuruluşlar cevherden üretilen dore bar, granül ve diğer şekillerdeki kıymetli madenin vasıflarını belirleyecek ve cevheri oluşturan her bir kıymetli madenin saflık ayar ve ağırlıklarını belirleyen ayar raporunu düzenleyecektir.
Yurt içinde cevherden üretilen dore bar, granül ve diğer şekillerdeki kıymetli madenler;
a) Türkiye’de kurulu rafinerilerde rafinaj işlemine tabi tutulur ve rafinaj işleminin tamamlanmasını müteakip yedi (7) iş günü içinde Borsa kasasına teslim edilir ve Kıymetli Madenler Piyasasında alım satımı gerçekleştirilir veya
b) Borsa tarafından belirlenecek işlem esasları dahilinde Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü veya bu kurumun belirleyeceği kuruluşlarca düzenlenecek ayar raporunda yer alan miktarlarına göre ayrı ayrı işlem yapılmak suretiyle Kıymetli Madenler Piyasasında alım satımı gerçekleştirilir.
4- Bu standartlara ve niteliklere uygunluğu bakımından, üretildikleri rafineriler itibarıyla kabul edilebilirlikleri BİAŞ tarafından teyit edilen kıymetli madenlerin
Bu rafineri listesi aşağıdaki linklerde yer almaktadır:
http://www.borsaistanbul.com/Datum/kmtp/diger/rafineriler_listesi.pdf
5- Türkiye Büyük Millet Meclisinin 1/8/1951 tarihli ve 1738 sayılı Kararı ile standartları ve nitelikleri belirlenen Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarının alım ve satımını
Bu konuyla ilgili BDDK’nın 29 Ağustos 2012 tarihli ve 2012/25 sayılı Basın Açıklaması ve 1738 sayılı TBMM kararı aşağıda yer almaktadır.
Loading...
Reload document 
Open in new tab 6- Vadeli işlem ve opsiyon borsalarında işlem gören ve standart ve nitelikleri yetkili merciler tarafından belirlenen kıymetli madenleri esas alan sözleşmelerin alım ve satımını
yapabilirler.
