31- Sermaye Benzeri Kredi Alınan Ana Ortağa Kullandırılan Kredilerin Sermayeden İndirilmesi Gerekir mi?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından 05.09.2013 tarihli ve 28756 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Özkaynakların İlişkin Yönetmelik” (“Yönetmelik“)in 9 uncu maddesinin 9 uncu fıkrasında 23.10.2015 tarihinde 31.03.2016 tarihinde yürürlüğe girmek üzere yapılan değişiklik öncesi aşağıdaki hüküm bulunmaktaydı:
Özkaynak unsurlarına uygulanacak indirim esasları
Madde 9- …
(9) İlave ana sermaye ile katkı sermaye hesaplamasına dahil edilen borçlanma araçlarının yüzde on ve daha fazlasına sahip olan veya krediyi kullandıran kişi ya da kişilere ya da bunlarla aynı risk gruplarında yer alanlara bankaca nakdi kredi kullandırılması veya bunların ihraç ettiği borçlanma araçlarına yatırım yapılması halinde, kullandırılan kredi veya borçlanma aracına yapılan yatırım, ilgili borçlanma aracı veya kredinin toplamından indirilir.
Yukarıdaki fıkra hükmü BDDK’nın RCAP hazırlık çalışmaları sürecinde yaptığı düzenleme değişiklikleri kapsamında 31.03.2016 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Dolayısıyla şu anda bankaların sermaye benzeri kredi (SBK) kullandıkları kişi ya da kişilere ya da bu kişilerle aynı risk grubunda bulunan kişilere kredi kullandırmaları halinde kullandırılan kredinin bu kişilerden sağlanan SBK tutarından indirilmesi gerekmemektedir.
Ancak, mevcut durumda bu işlemlerde Yönetmelik’in 9 uncu maddesi 4 üncü fıkrasında yer alan aşağıdaki hükümlere dikkat edilmesi ve bankaya SBK kredi sağlayan bankalar ile finansal kuruluşların ihraç ettiği SBK niteliğindeki borçlanma araçlarına yatırım yapılması halinde bunların ilgisine göre veya bankanın hakim ortağı niteliğindeki banka ve finans kuruluşlarının ilave ana sermaye ile katkı sermaye unsurlarına doğrudan veya türev finansal araçlar, kredi türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım fonları gibi araçlar yoluyla yapılan dolaylı yatırım yapılması halinde ise bu yatırımların net uzun pozisyonlarının tamamının sırasıyla ilave ana sermaye ve katkı sermayeden indirilmesi gerekmektedir.
(4) Aşağıda belirtilen kalemler ilgisine göre çekirdek sermaye, ilave ana sermaye veya katkı sermaye hesaplamasında indirim kalemi olarak dikkate alınır.
…
a2) Bankanın ilave ana sermaye ve katkı sermaye kalemlerine yatırım yapan bankalar ile finansal kuruluşlar tarafından ihraç edilen ve 7 ve 8 inci maddelerde belirtilen şartları taşıyan özkaynak kalemlerine bankanın yaptığı yatırımlar ilgisine göre ilave ana sermaye veya katkı sermayeden indirilir.
…
c) Alım satım veya bankacılık hesaplarında izlenip izlenmediğine bakılmaksızın; hakim ortaklık niteliğindeki banka veya finansal kuruluşlar ile kontrol gücüne veya ortaklık paylarının yüzde onundan daha fazlasına veya oy haklarının yüzde yirmi veya daha fazlasına sahip olunan veya kendisi ile birlikte aynı ana ortaklık tarafından kontrol edilen veya Türkiye Muhasebe Standartlarına göre finansal tabloları konsolide edilmesi gereken banka ve finansal kuruluşlardan konsolide edilmeyenlerin ilave ana sermaye ile katkı sermaye unsurlarına doğrudan veya türev finansal araçlar, kredi türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım fonları gibi araçlar yoluyla yapılan dolaylı yatırımların net uzun pozisyonlarının tamamı sırasıyla ilave ana sermaye ve katkı sermayeden indirilir. Net uzun pozisyonların hesaplanmasında, aynı varlıklara ilişkin kısa pozisyonlar uzun pozisyon ile aynı vadeye sahip olmaları veya kalan vadelerinin en az bir yıl olması halinde dikkate alınabilir.
…
(7) Dördüncü fıkra kapsamında indirime konu edilecek tutarlar bu Yönetmelik uyarınca özkaynak unsuru olarak değerlendirilmemelerine rağmen, ilgili banka veya finansal kuruluşun özkaynak hesaplamasında dikkate alınan kalemlerden oluşmaları halinde, söz konusu fıkra uygulamasında çekirdek sermaye unsuru olarak kabul edilir. Ortaklık payına sahip olunan banka veya finansal kuruluşların kendi özkaynak hesaplamasında yer almayan yatırımlar indirime tabi tutulmaz.”
Bankaların Özkaynakların İlişkin Yönetmelik (Yönetmelikte 22.06.2016 Tarihinde Yapılan Değişikliklerin İşlendiği Halidir)