11- Vadesinden Önce Kapatılan ya da Kısmi Çekim Yapılan Vadeli Mevduat Hesabına Faiz Ödenebilir mi?
Bu konuda vadeli mevduat hesabının vadesinin 1 yıl veya 1 yıldan daha uzun vadeli olup olmaması önem taşımaktadır. 1 yıl veya daha uzun vadeli mevduat hesaplarından vadesinden önce çekim yapılması durumunda bazı şartlar altında hesaptan çekilen tutara o güne kadar işleyen faizin tamamının veya belli bir kısmının ödenmesi imkanı bulunmaktadır. 1 yıldan düşük vadeli hesapların vadesinden önce kapatılması ya da kısmi çekim yapılması durumunda ise hesaptan çekilen tutara sadece vadesiz mevduat faiz oranı uygulanması ve bu oranın yıllık %0,25’i geçmemesi gerekmektedir. Konuya ilişkin mevzuatla ilgili detay bilgiler aşağıda yer almaktadır.
Bankaların ödünç para verme işlemleri ve mevduat kabulünde uygulayacakları azami faiz oranları ve bu işlemlerde sağlanacak diğer menfaatlerin nitelikleri ile azamî miktar ya da oranlarını tespit etmeye 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 144 üncü maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu yetkilidir. Aynı maddeye göre Bakanlar Kurulu bu yetkilerini Merkez Bankası’na devredebilmektedir.
Bakanlar Kurulu söz konusu Kanun maddesinden aldığı yetkiye dayanarak 22 Kasım 2006 tarih ve 26354 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16.10.2006 tarihli ve 2006 / 11188 sayılı “Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Özel Cari Hesaplar Dahil Bu İşlemlerde Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Karar“ın 7 nci maddesinde yaptığı düzenleme ile “Bankaların onayı ile vadesinden önce çekilen vadeli mevduata vadesiz mevduat faiz oranı uygulanır.” hükmünü getirmiştir.
Söz konusu Karar’ın 8 inci maddesinde ise “Bu Karar ve bu Karara ilişkin olarak çıkarılan tebliğlere aykırı işlem yapılması halinde ilgililer hakkında 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 146 ncı maddesi hükümleri uygulanır.” hükmü bulunmaktadır.
5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun konu ile ilgili 146 ncı maddesinin 1 inci fıkrası (r) bendinde; “144 üncü maddesi uyarınca alınan kararlara ve yapılan düzenlemelere uyulmaması hâlinde yirmibin Yeni Türk lirası, ayrıca Bakanlar Kurulu veya Merkez Bankası tarafından miktar ya da oranların tespit edildiği durumlarda, söz konusu miktar ve oranlara aykırı şekilde faiz alınması veya verilmesi ya da menfaat sağlanması hâlinde, sağlanan menfaat tutarı kadar, idari para cezası uygulanır.” denilmektedir.
Yine 2006 / 11188 sayılı Bakanlar Kurulu kararı uyarınca T.C. Merkez Bankası’nın “Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Kredi İşlemlerinde Faiz Dışında Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Tebliğ (Sayı:2006/1)“inin 3 üncü maddesinde vadesiz mevduat faiz oranı yıllık yüzde 0,25’i geçemez hükmü bulunmaktadır.
TCMB’nin 2006/1 sayılı Tebliğinin uygulamasına ilişkin yayımladığı 07.01.2011 tarih ve 300165 sayılı yazısında ise, “Vadeli ……. mevduat hesaplarından bankanın izni ile vadesinden önce kısmi çekiliş yapılması halinde, banka ile müşteri arasında yapılacak anlaşma çerçevesinde, söz konusu hesapların tamamının veya sadece çekilen kısmın vadesi bozulmuş sayılabilecek, kısmı vade bozumu konusunda anlaşmaya varılmış olması halinde, vadesi bozulan kısma vadesiz mevduat faiz oranı uygulanabilecek ve kalan kısmın vadesi ise başlangıçta belirlenen şartlar çerçevesinde devam ettirilebilecektir.” denilmektedir.
Yukarıda verilen mevzuat hükümleri uyarınca vadeli mevduat hesaplarının vadesinden önce kapatılması (vadesinin bozulması) durumunda uygulanabilecek maksimum vadesiz mevduat faiz oranı yıllık % 0,25’i geçememektedir. Bu hesaplara vadenin kapatılmasından önce işleyen gün sayısı dikkate alınarak faiz ödemesi yapılması imkanı bulunmamaktadır. Bu tür uygulamalar karşısında uygulanacak yaptırım 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 146 üncü maddesinde belirlenmiş olup, aykırılık halinde bankalar 20.000 TL + faiz iadesi yapılan tutar kadar idari para cezası ile karşılaşabilecektir.
Öte yandan, 01.01.2013 tarih ve 28515 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 28.12.2012 tarih ve 2012/4133 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 16.10.2006 tarihli ve 2006/11188 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Özel Cari Hesaplar Dahil Bu İşlemlerde Sağlanacak Diğer Menfaatlar Hakkında Karar”ın 7 nci maddesinde yapılan değişiklikle 1 yıl ve daha uzun vadeli mevduat hesaplarından vade bozulmaksızın vadesinden önce çekim yapılması halinde hesap sahiplerine aşağıdaki şartlar dahilinde faiz ödemesi yapılması imkanı tanınmıştır.
Karar’ın 7 nci maddesine göre aşağıda belirtilen vadeli mevduat ve katılma hesapları ile birikimli mevduat/katılma hesaplarından bankaların onayı ile vadelerinden önce çekim yapılması halinde, vade bozulmaksızın ve faiz/kar payı kaybı yaşanmaksızın bu hesapların vadeleri süresince;
a) 1 yıl ve daha uzun vadeli (1 ay, 3 ay, 6 ay ve yıllık faiz/kâr payı ödemeli) hesaplar için hesap sahiplerine en fazla 2 defa vadeden önce çekim hakkı tanınarak toplamda anaparanın % 50’sine,
b) Birikimli hesaplar için hesap sahiplerine en fazla 3 defa vadeden önce çekim hakkı tanınarak toplamda anaparanın % 50’sine
kadar vadeden önce kısmi çekim hakkı tanınması durumlarında çekilen kısım için biriken faizin %100’ünün ödenmesi imkanı bulunmaktadır. Bu vadelerdeki hesaplarda yukarıda belirtilen sayı ve oranın üzerinde kısmi veya tamamen çekim yapılması halinde ise biriken faiz tutarının en fazla %50’sine kadar faiz ödenebilmektedir.
Öte yandan, 1 yıldan düşük vadeli hesapların vadesinden önce kapatılması halinde hesaba vadesiz mevduat faiz oranı uygulanması ve bu oranın yıllık %0,25’i geçmemesi gerekmektedir. 1 yıldan düşük vadeli hesaplarda kısmi çekiliş yapılması durumunda ise sadece çekilen kısmın vadesinin bozulmuş sayılması, vadesi bozulan kısma vadesiz mevduat faiz oranı uygulanırken kalan kısmın vadesinin hesap açılışında belirlenen şartlar çerçevesinde devam ettirilmesi imkanı bulunmaktadır
22 Kasım 2006 tarih ve 26354 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16.10.2006 tarihli ve 2006 / 11188 sayılı “Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Özel Cari Hesaplar Dahil Bu İşlemlerde Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı”
Loading...
Reload document 
Open in new tab MEVDUAT VE KREDİ FAİZ ORANLARI VE KATILMA HESAPLARI KÂR VE ZARARA KATILMA ORANLARI İLE KREDİ İŞLEMLERİNDE FAİZ DIŞINDA SAĞLANACAK DİĞER MENFAATLER HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2006/1)
Loading...
