Döviz Gelirleri Beyan Formu Alınırken Dikkat Edilecek Hususlar
Daha önce yayımladığımız yazılarımızda belirttiğimiz üzere (bkz. 25.01.2018, 05.05.2018 ve 08.05.2018 tarihli yazılar) döviz kredilerine ilişkin 2 Mayıs 2018 tarihinde yürürlüğe giren mevzuat değişikliği uyarınca, yurt içinden ve yurt dışından döviz kredisi kullanımı belirli istisnalar hariç firmaların döviz geliri olması şartına bağlandı.
Bu çerçevede, Türkiye’de yerleşik kişilerce yurt içi ve yurt dışından temin edilen döviz kredilerinde;
– Kullanım tarihinde, krediyi kullanan firmanın nakdi döviz kredisi bakiyesinin 15 milyon USD’nin altında olması durumunda, kullanılmak istenen döviz kredisi tutarı ile mevcut nakdi döviz kredisi bakiyesi toplamının son 3 mali yılın döviz gelirleri toplamını aşmaması ve,
– Kredi bakiyesi 15 milyon USD’nin altında olan Türkiye’de yerleşik kişilerin döviz kredisi kullanım talepleri sırasında son 3 mali yıla ilişkin döviz gelirlerini mali müşavirler tarafından onaylanmış belgelerle tevsik etmeleri zorunlu kılındı (Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34) md. 11/5).
02 Mayıs 2018 tarihinde yürürlüğe giren ve yukarıdaki mevzuat kapsamında uygulanacak esas ve usulleri belirleyen “TCMB Sermaye Hareketleri Genelgesi” (Genelge)’nin 16 ncı maddesinde de, son üç mali yılın döviz gelirlerinin; son üç yıla ait konsolide olmayan finansal tablolar esas alınarak SMMM veya YMM tarafından hazırlanan ve onaylanan bir raporla birlikte Genelge’nin 2 numaralı ekindeki Döviz Gelirleri Beyan Formu’nun bankalara ve finansal kuruluşlara ibrazı ile belgeleneceği belirtilerek uygulamanın esasları belirlendi.
Bu çerçevede, firmaların döviz gelirlerinin beyanında bankalar ve finansal kuruluşlara iki belge sunmaları gerekiyor. Bu belgeler:
1- SMM veya YMM tarafından doldurulan ve onaylanan Döviz Gelirleri Beyan Formu ve,
2- Bu formdaki tutarların Genelge’nin 15 inci maddesinde belirtilen döviz gelirleri kapsamında olduğunun tespit edildiğini belirten ve bu tespitin dayandırıldığı belgeler hakkında özet bilgi veren SMMM veya YMM tarafından hazırlanan ve onaylanan bir rapor. (GÜNCELLEME 05.07.2018 – Genelge’de 07.06.2018 tarihinde yapılan değişiklikle firmaların döviz gelirlerinin; son 3 yıla ait konsolide olmayan finansal tablolar esas alınarak SMMM veya YMM tarafından hazırlanan ve onaylanan Döviz Gelirleri Beyan Formları (Ek: 2) ile birlikte bankalara ve finansal kuruluşlara ibrazında SMMM veya YMM’ler tarafından düzenlenecek raporların, bu formlarda işlenen tutarların döviz gelirleri kapsamı ile uyumlu olduğunun tespitini ve bu durumun tespitine dayanak oluşturan belgeler hakkında bilgileri içereceği düzenlenmiştir).
Dolayısıyla firmaların, döviz geliri kapsamında kullanacakları krediler için banka ve finans kuruluşlarına, SMMM veya YMM onaylı Döviz Gelirleri Beyan Formu’nun yanı sıra yine SMMM veya YMM onaylı bir rapor sunmalarına da dikkat edilmesi gerekiyor.
Bu form ve raporun alınmasının yanısıra firmaların döviz gelirlerinin beyanında Genelge’nin 16 ncı maddesinde yer alan aşağıdaki hususlara da dikkat edilmesi gerekiyor:
(1) Döviz geliri beyanları, aynı grup veya holding bünyesinde bulunan firmalar da dâhil olmak üzere, firma bazında yapılmalı.
(2) Yukarıda belirtildiği üzere SMMM’ler ve YMM’ler tablolarda yer alan döviz gelirlerinin Genelge’nin 15 inci maddesinde düzenlenen döviz geliri kapsamıyla uyumunu kontrol etmek ve buna ilişkin banka ve finansal kuruluşlara bir rapor sunmakla yükümlüler (GÜNCELLEME 05.07.2018 – Genelge’de 07.06.2018 tarihinde yapılan değişiklikle firmaların döviz gelirlerinin; son 3 yıla ait konsolide olmayan finansal tablolar esas alınarak SMMM veya YMM tarafından hazırlanan ve onaylanan Döviz Gelirleri Beyan Formları (Ek: 2) ile birlikte bankalara ve finansal kuruluşlara ibrazında SMMM veya YMM’ler tarafından düzenlenecek raporların, bu formlarda işlenen tutarların döviz gelirleri kapsamı ile uyumlu olduğunun tespitini ve bu durumun tespitine dayanak oluşturan belgeler hakkında bilgileri içereceği düzenlenmiştir).
(3) Her yıl yıllık hesap dönemini takip eden dördüncü ayın son iş gününden itibaren döviz geliri beyanlarına bir önceki yıl dâhil edilmesi ve eski döviz geliri beyanlarının üçüncü yıla ait olan bölümünün dikkate alınmaması gerekiyor. Genelge’nin 16/6 fıkrasındaki “yıllık hesap dönemi” ifadesinden bankaların mı yoksa firmaların mı yıllık hesap dönemlerinin kastedildiği açık olmamakla birlikte, ilgili fıkrada firmaların yıllık hesap dönemlerine atıf yapıldığını kabul edersek hesap dönemi yıl sonu olan firmalardan 30 Nisan 2018 tarihinden itibaren alınacak döviz geliri beyanlarında, 2017 yılına ait hesap dönemlerinin döviz geliri beyanlarının dâhil edilmeye başlanacağını ve bu tarihten itibaren 2014 yılına ait döviz geliri beyanlarının dikkate alınmayacağını söyleyebiliriz.
(4) Aracı ihracatçı, acente, yurt dışında yerleşik firma temsilciliği gibi üçüncü bir firma aracılığıyla elde edilen döviz gelirlerinin firmaların döviz gelirlerine sayılmasında ise;
a) İhracatı gerçekleştiren firmanın yazılı muvafakatının,
b) İlgili gümrük beyannamesinin veya SMMM/YMM onaylı faturanın bir örneğinin,
c) İhracatçıya yapılan satışa ilişkin SMMM/YMM onaylı faturanın ya da e-faturanın bir örneğinin (ilgili firmanın döviz geliri kabul edilecek tutar bu faturadaki tutarı aşmamalıdır) (GÜNCELLEME 05.07.2018 – Genelge’de 07.06.2018 tarihinde yapılan değişiklikle ihracatçıya yapılan satışa ilişkin SMMM/YMM onaylı faturanın ya da e-faturanın bir örneğinin ibrazının firmalarca SMMM/YMM’ye yapılacağı hususu açıklığa kavuşturulmuştur).
ibrazı gerekmekte olup, yukarıda belirtilen yazılı muvafakatta; imalatçı ve hizmet sağlayıcı firmanın döviz gelirlerine sayılmasına onay verilen tutar ile söz konusu tutarın ihracatçının kendi döviz gelirlerine sayılmasından feragat edildiğine ilişkin bir beyan yer alması gerekiyor.
(5) Firmanın, döviz gelirlerine ilişkin hatalı beyanda bulunulduğunun sonradan tespiti durumunda, firmadan döviz geliri beyanının düzeltilmesi istenmeli. Düzeltilen döviz geliri Risk Merkezi’ne bildirilmeli ve firmanın mevcut döviz kredilerinin son üç mali yılın döviz gelirleri toplamını aşıp aşmadığı yeniden kontrol edilmeli. Bu kontrol sonucunda bir aşım olduğunun tespit edilmesi durumunda uygunsuz kredi kullanımıyla ilgili olarak kullandırımı yapan banka veya finansal kuruluşlara bildirimde bulunulması ve kredinin uygunsuzluğa yol açan kısmı için kullandırım yapanlarca Genelge’nin 20 nci ve 39 uncu maddelerinde belirtilen esaslar çerçevesinde işlem yapılması gerekiyor (aşıma neden olan kısım, tespitin yapılmasını müteakip 10 iş günü içerisinde geri çağrılır veya TL krediye dönüştürülür, bu kredilerle ilgili olarak Hazine Müsteşarlığı’na bildirimde bulunulur, kredinin geri çağrılan veya TL’ye dönüştürülen kısmı firmanın kredi bakiyesinden düşülerek Risk Merkezi’ne bildirilir).
Saygılarımızla,
Hamdi GİRGİN
“NOT: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir.”
Makalenin yazarı Hamdi Girgin 2001 – 2004 yılları arasında Bankalar Yeminli Murakıp Yardımcısı, 2004 yılından 2010 yılı sonuna kadar da Bankalar Yeminli Murakıbı olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nda görev yaptı. 2011 yılı başından bu yana özel bir bankada Mevzuat ve Uyum Müdürü olarak görev yapmaktadır. Bankacılık, AML ve sermaye piyasası mevzuatı başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.
DÖVİZ GELİRLERİ BEYAN FORMU
(GÜNCELLEME 05.07.2018 – Genelge’de 07.06.2018 tarihinde yapılan değişiklikle Genelge’nin 2 numaralı ekinde yer alan Döviz Gelirleri Beyan Formu’nun “Gelirin Devralındığı Firma Bilgileri” kısmında yer alan “DEVREDİLEN TUTAR (TÜRK LİRASI)” ve “DEVREDİLEN YIL” başlıkları, “DEVRALINAN TUTAR (TÜRK LİRASI)” ve “DEVRALINAN YIL” olarak değiştirilmiştir. Burada form başlıklarında yapılan bir hatanın düzeltildiği anlaşılmaktadır. Güncellenen form aşağıda yer almaktadır).
TCMB SERMAYE HAREKETLERİ GENELGESİ, 2 MAYIS 2018
Loading...
Reload document 
Open in new tab 
