Değişken Faiz Oranı Uygulanabilecek TL Vadeli Mevduat Vade Alt Sınırında Değişiklik Yapıldı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından 24 Nisan 2019 tarihli ve 30754 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Kredi İşlemlerinde Faiz Dışında Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Tebliğ (Sayı: 2006/1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2019/6)” (Tebliğ) ile yapılan değişiklikle önceden 6 aydan uzun vadeli mevduatlara uygulanabilen değişken faiz oranı uygulamasında Türk Lirası (TL) ve yabancı para (YP) mevduat açısından bir ayrıma gidildi. Yapılan değişiklikle değişken faiz oranı uygulanacak YP mevduatın 6 aydan uzun vadeli olması şartı devam ettirilirken TL mevduatta 3 ay ve daha uzun vadeli mevduata değişken faiz oranı uygulanabilmesine imkan tanındı.
Bu çerçevede, Tebliğ’in değiştirilen 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının ilk cümlesi aşağıda yer alıyor.
Değişken faiz oranı, Türk lirası mevduatta 3 ay ve daha uzun vadeli, yabancı para mevduatta 6 aydan uzun vadeli mevduatlar için uygulanabilir.”
Buna göre değişikliğin yürürlüğe girdiği 22 Nisan 2019 tarihinden geçerli olmak üzere 3 ay ve daha uzun vadeli TL mevduata değişken faiz oranı uygulanabilecek.
Bu vesileyle Tebliğ’de değişken faiz oranlı mevduata ilişkin yer alan diğer düzenlemeleri de aşağıda veriyoruz.
Değişken Faiz Hesaplama Yönteminin TCMB’ye Bildirilmesi Yükümlülüğü
Tebliğ’in 3/2 fıkrası uyarınca TL mevduat ve döviz tevdiat hesapları için uygulanacak değişken faiz hesaplama yöntemi, TCMB’nin uygun görüşü alınmak suretiyle bankalarca belirlenebiliyor. Ancak, TL mevduatlar için Türkiye İstatistik Kurumu’nca açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve bu endeksleri oluşturan alt kalemlerden üretilecek endekslerle hesaplanan enflasyon oranlarına, para piyasalarında gerçekleşen faiz oranlarına, TCMB borç alma veya borç verme faiz oranlarına, bankalarca belirlenen mevduat faizi oranlarına, Devlet İç Borçlanma Senetleri faiz oranlarına, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası endekslerine ve bu borsada işlem gören menkul kıymetlerden oluşturulan hisse senedi sepetlerinin fiyat değişimlerine bağlı olarak belirlenen değişken faiz hesaplama yöntemlerinin TCMB’na bildirilmek kaydıyla uygulamaya konulabilmesi mümkün bulunuyor.
Değişken Faiz Hesaplama Yönteminin Hesap Cüzdanı veya Müşteri ile Yapılacak Sözleşmede Gösterilmesi Zorunluluğu
Tebliğ’in 3/3 fıkrası uyarınca değişken faiz hesaplama yönteminin, müşteriye verilecek hesap cüzdanında veya müşteri ile yapılacak sözleşmede açıkça belirtilmesi gerekiyor.
TL mevduat hesapları için dövize veya kıymetli madenlere endeksli faiz oranı belirlenemiyor
Tebliğ’in 3/4 fıkrası uyarınca TL olarak açılacak mevduat hesapları için dövize veya kıymetli madenlere endeksli faiz oranı belirlenemiyor.
Sonuç olarak 24 Nisan 2019 tarihinde yayımlanan Tebliğ ile bankalara 22 Nisan 2019 tarihinden geçerli olmak üzere 3 ay ve daha uzun vadeli TL mevduata değişken faiz oranı uygulayabilme imkanı tanındı. Söz konusu düzenlemenin mevduat hesaplarında YP mevduat hesaplarının payının artmasına bir karşılık olarak tasarruf mevduatı sahiplerinin TL mevduata geçişini teşvik edecek uygulamalar oluşturmak ve mudilerin mevduatlarının enflasyon karşısında reel getirisini koruyacak alternatifler geliştirmek üzere getirildiğini düşünüyoruz.
Saygılarımızla,
Hamdi GİRGİN
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
ESKİ DÜZENLEME |
YENİ DÜZENLEME |
Mevduat faiz oranları MADDE 3 – (1) Bankalarca, mevduata uygulanacak sabit veya değişken faiz oranları serbestçe belirlenir. Ancak, vadesiz mevduat faiz oranı yıllık yüzde 0.25’i geçemez. (2) Değişken faiz oranı, 6 aydan uzun vadeli mevduatlar için uygulanabilir. Türk lirası mevduat ve döviz tevdiat hesapları için uygulanacak değişken faiz hesaplama yöntemi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının uygun görüşü alınmak suretiyle bankalarca belirlenir. Ancak, Türk lirası mevduatlar için Türkiye İstatistik Kurumunca açıklanan Üretici Fiyat Endeksi, Tüketici Fiyat Endeksi ve bu endeksleri oluşturan alt kalemlerden üretilecek endekslerle hesaplanan enflasyon oranlarına, para piyasalarında gerçekleşen faiz oranlarına, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası borç alma veya borç verme faiz oranlarına, bankalarca belirlenen mevduat faizi oranlarına, Devlet İç Borçlanma Senetleri faiz oranlarına, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası endekslerine ve bu borsada işlem gören menkul kıymetlerden oluşturulan hisse senedi sepetlerinin fiyat değişimlerine bağlı olarak belirlenen değişken faiz hesaplama yöntemleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilmek kaydıyla uygulamaya konulabilir. (3) Değişken faiz hesaplama yöntemi, müşteriye verilecek hesap cüzdanında veya müşteri ile yapılacak sözleşmede açıkça belirtilir. (4) Türk lirası olarak açılacak mevduat hesapları için dövize veya kıymetli madenlere endeksli faiz oranı belirlenemez. |
Mevduat faiz oranları MADDE 3 – (1) Bankalarca, mevduata uygulanacak sabit veya değişken faiz oranları serbestçe belirlenir. Ancak, vadesiz mevduat faiz oranı yıllık yüzde 0.25’i geçemez. (2) Değişken faiz oranı, Türk lirası mevduatta 3 ay ve daha uzun vadeli, yabancı para mevduatta 6 aydan uzun vadeli mevduatlar için uygulanabilir. Türk lirası mevduat ve döviz tevdiat hesapları için uygulanacak değişken faiz hesaplama yöntemi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının uygun görüşü alınmak suretiyle bankalarca belirlenir. Ancak, Türk lirası mevduatlar için Türkiye İstatistik Kurumunca açıklanan Üretici Fiyat Endeksi, Tüketici Fiyat Endeksi ve bu endeksleri oluşturan alt kalemlerden üretilecek endekslerle hesaplanan enflasyon oranlarına, para piyasalarında gerçekleşen faiz oranlarına, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası borç alma veya borç verme faiz oranlarına, bankalarca belirlenen mevduat faizi oranlarına, Devlet İç Borçlanma Senetleri faiz oranlarına, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası endekslerine ve bu borsada işlem gören menkul kıymetlerden oluşturulan hisse senedi sepetlerinin fiyat değişimlerine bağlı olarak belirlenen değişken faiz hesaplama yöntemleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilmek kaydıyla uygulamaya konulabilir. (3) Değişken faiz hesaplama yöntemi, müşteriye verilecek hesap cüzdanında veya müşteri ile yapılacak sözleşmede açıkça belirtilir. (4) Türk lirası olarak açılacak mevduat hesapları için dövize veya kıymetli madenlere endeksli faiz oranı belirlenemez. |
MEVDUAT VE KREDİ FAİZ ORANLARI VE KATILMA HESAPLARI KÂR VE ZARARA KATILMA ORANLARI İLE KREDİ İŞLEMLERİNDE FAİZ DIŞINDA SAĞLANACAK DİĞER MENFAATLER HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2006/1) (TEBLİĞ’DE 24.04.2019 TARİHİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN İŞLENDİĞİ HALİ)