Borçlanma Araçları Tebliği’nde ve Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğler
Sermaye Piyasası Kurulu tarafından 13 Haziran 2020 tarihli ve 31154 Sayılı Resmi Gazete’de Borçlanma Araçları Tebliği (VII-128.8)’nde ve Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Tebliği (III-58.1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğler yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Anılan Tebliğler ile On Birinci Kalkınma Planı’nda (2019-2023) ve 2020 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan tedbirler çerçevesinde koronavirüs (Covid-19) salgınının muhtemel etkileri de dikkate alınarak bazı değişiklikler yapılmıştır. Bilindiği üzere Avrupa Birliği düzenlemeleri ile 2012 yılında devreye giren 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6362 Sayılı Sermaye piyasası Kanunu (SPKn) hükümleri çerçevesinde borçlanma araçlarının ihracına ve satışına ilişkin esaslar revize edilerek 07.06.2013 tarihli ve 28670 sayılı Resmi Gazete’de Borçlanma Araçları Tebliği (VII-128.8) yayımlanmıştı. Bununla birlikte 09.01.2014 tarihli ve 28670 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Tebliği (III-58.1) ile de SPKn’nda yer alan düzenlemelere uyum sağlanması ve mevzuatın sadeleştirilmesi amacıyla, yapı itibariyle benzer araçlar olan Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler ve İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler ile benzer nitelikte fonlar olan Varlık Finansmanı Fonları ile Konut Finansmanı Fonlarına ilişkin düzenlemeler tek bir alt düzenlemede toplanmıştı.
Sermaye Piyasası Kurulu tarafından 13.06.2020 tarihli Duyuru ile 31154 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan söz konusu Tebliğ değişikliklerine ilişkin yapılan detaylı açıklamalara aşağıda yer verilmiştir:
“On Birinci Kalkınma Planı’nda (2019-2023) ve 2020 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan; “İpotek Finansmanı Kuruluşunun (İFK) ihraç limitinin, sermayesinden bağımsız hale getirilmesi” ve “İFK’nın ihraç maliyetlerini azaltmaya yönelik SPK Kurul ücreti ve Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. saklama ücreti gibi işlem maliyetlerinde indirimler yapılması” tedbirleri kapsamında İFK tarafından yapılacak borçlanma aracı ihraçları ile İFK veya İFK’ların kurucusu olduğu fonlar tarafından yapılacak varlığa veya ipoteğe dayalı menkul kıymet (VİDMK) ihraçlarının teşvik edilmesi, Covid-19 salgınının muhtemel etkileri de dikkate alınarak özendirilmesi ve piyasada daha aktif kullanılmasının desteklenmesi amaçlarıyla;
Borçlanma Araçları Tebliği (VII-128.8)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (VII-128.8.a) ile;
- Borçlanma Araçları Tebliği’nde yer alan ihraç tavanı limitinin İFK tarafından ihraç edilecek borçlanma araçları için uygulanmayacağına,
- İFK’lar tarafından yapılacak borçlanma aracı ihraçlarında Kurul ücretinin 2021 yılsonuna kadar alınmamasına, sonrasında yarısı oranında tahsil edilmesine,
- Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Tebliği’nde yer alan ihraç tavanı hesaplamasında uygulanan limitlerin İFK veya İFK’nın kurucusu olduğu fonlar tarafından ihraç edilecek VİDMK’lar için uygulanmayacağına,
- İFK’lar veya İFK’ların kurucusu olduğu fonlar tarafından yapılacak VİDMK ihraçlarda Kurul ücretinin yarısı oranında tahsil edilmesine,
- VİDMK ihraçlarındaki maliyetleri düşürücü bir düzenleme olarak, 31.12.2019 tarihine kadar yapılan ihraçlar için geçerli olan, “Tebliğ’in 29. maddesinin birinci fıkrasında yer alan oranların binde sıfır olarak uygulanması suretiyle ihraçlardan Kurul ücreti alınmaması”uygulamasının, 31.12.2021 tarihine kadar yapılacak ihraçları kapsamasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.”
Ayrıca 14 Mayıs 2020 tarihli ve 31127 sayılı Resmi Gazete’de Teminatlı Menkul Kıymetler Tebliği (III-59.1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (III-59.1.ç) yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Bilindiği üzere ipotek ve varlık teminatlı menkul kıymetlere ilişkin olarak SPKn’nun 59. ve 60. maddeleri uyarınca, SPKn’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte mevcut düzenlemelerin gözden geçirilmesi ihtiyacından hareketle 21.01.2014 tarihli ve 28889 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Teminatlı Menkul Kıymetler Tebliği (III-59.1) ile varlık teminatlı menkul kıymetler ve ipotek teminatlı menkul kıymetlere ilişkin mevcut olan iki ayrı düzenleme, tek bir alt düzenleme altında toplanmıştı.
Sermaye Piyasası Kurulu’nca 14.05.2020 tarihli Duyuru ile 31127 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan söz konusu Tebliğ değişikliğine ilişkin yapılan detaylı açıklamalara da aşağıda yer verilmiştir:
“On Birinci Kalkınma Planı’nda (2019-2023) ve 2020 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan; “İpotek Finansmanı Kuruluşunun (İFK) ihraç limitinin, sermayesinden bağımsız hale getirilmesi” ve “İFK’nın ihraç maliyetlerini azaltmaya yönelik SPK Kurul ücreti ve Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. saklama ücreti gibi işlem maliyetlerinde indirimler yapılması” tedbirleri kapsamında İFK tarafından yapılacak teminatlı menkul kıymet (TMK) ihraçlarının teşvik edilmesi ve Covid-19 salgınının dünya ve ülke ekonomisine muhtemel etkileri de dikkate alınarak TMK ihraçlarının özendirilmesi ve piyasada daha aktif kullanılmasının desteklenmesi amaçlarıyla;
- Tebliğ’de yer alan, İFK tarafından ihraç edilmiş TMK’ların herhangi bir anda tedavülde bulunan kısmının nominal değerinin, İFK’nın, Kurulun düzenlemelerine göre hazırlanmış ve bağımsız denetime tabi tutulmuş son hesap dönemine ilişkin yıllık finansal tablolarında yer alan özkaynak tutarının beş katını aşamayacağına ilişkin düzenleme yürürlükten kaldırılmış, ayrıca İFK tarafından yapılacak ihraçlarda tedavül limitinin uygulanmayacağına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
- İFK’lar tarafından yapılacak TMK ihraçlarda Kurul ücretinin yarısı oranında tahsil edilmesine ilişkin düzenleme yapılmıştır.
- TMK ihraçlarındaki maliyetleri düşürücü bir düzenleme olarak, 31.12.2019 tarihine kadar yapılacak ihraçlar için geçerli olan, Tebliğ’in 28. maddesinin birinci fıkrasında yer alan oranların binde sıfır olarak uygulanması suretiyle ihraçlardan Kurul ücreti alınmaması uygulaması, 31.12.2021 tarihine kadar yapılacak ihraçları kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Diğer taraftan, mevcut durumda Tebliğ’in “Net bugünkü değer uyumu” başlıklı 17. maddesinin ikinci fıkrasında, “İTMK ihraçlarında ise teminat defterinde yer alan varlıkların net bugünkü değeri, toplam yükümlülüklerin net bugünkü değerinden ihraççının başlangıçta belirleyeceği bir oranda daha fazla olmalıdır. Bu oranın %2’den az olmaması zorunludur”, “Stres testi” başlıklı 18. maddesinin üçüncü fıkrasında ise “Teminat fazlası teminat defterine kaydedilir. Zorunlu teminat fazlası ikame varlıklardan oluşur ve 19 uncu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen sınırlamada dikkate alınmaz.” hükümlerine yer verilmiş olup; söz konusu hükmün net bugünkü değer uyumu ile ilgili olmasından dolayı birbirinin devamı niteliğinde olan anılan hükümlerin 17. maddenin ikinci fıkrası altında bir araya getirilerek anlam bütünlüğünün sağlanması amaçlanmıştır. “
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
NOT: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.
Borçlanma Araçları Tebliği (VII-128.8)’nde, Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Tebliği (III-58.1)’nde ve Teminatlı Menkul Kıymetler Tebliği (III-59.1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğler: