Bireysel Kredi Sözleşmelerinin Bir Örneği Sözleşmeyi Kefil Olarak İmzalayan Kişiye de Verilecek
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) aracılığıyla bankalara dağıtımı yapılan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK)’nun “bireysel kredi sözleşmeleri” konulu 17.03.2016 tarihli ve 6798 sayılı Kararı’nda, bireysel kredi sözleşmelerinin bir örneğinin sözleşmeyi kefil olarak imzalayan kişilere de verilmesi gerektiği belirtildi.
5411 sayılı Bankacılık Kanunu (Kanun)’nun “Müşteri Hakları” başlıklı 76 ncı maddesinin 1 inci ve 2 nci fıkralarında;
Müşteri hakları
Madde 76 — Bankalar, müşterilerinin, verilen hizmetlerden kaynaklanan her türlü sorularına cevap verecek bir sistem kurmakla ve bu hizmetle ilgili bilgiyi müşterilerine bildirmekle yükümlüdür. Bankalar, kredi sözleşmelerinin onaylı bir örneğini müşterilerine vermek zorundadır. Talepleri hâlinde müşteri ile yapılan diğer işlemlere ilişkin her türlü belgenin bir örneği de müşterilere verilir.
Bu Kanunun 4 üncü maddesinde yer alan faaliyet konularına ilişkin olarak, bankalar ile bireysel müşterileri arasında akdedilecek sözleşmelerin şekil ve içeriğinde yer alması gereken asgarî hususlar ile tip sözleşmelerin uygulanacağı işlemler Kurulun uygun görüşü alınarak kuruluş birlikleri tarafından belirlenir. 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri saklıdır.
hükümleri bulunuyor. Öte yandan, Kanun’da bu maddedeki düzenlemelere aykırılığın idari para cezası şeklinde bir yaptırımı bulunmuyor.
BDDK daha önce, tüketicilerin bankacılık işlemlerine ilişkin olarak Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine başvuruda bulunabilmeleri için gerekli olan bilgi ve belgelerin bankalarca tüketicilere verilmediğine dair Kuruma yansıyan şikayetlere ilişkin olarak TBB aracılığıyla bankalara gönderdiği 14.05.2013 tarihli talimatında; Kanun’un 76 ncı maddesine aykırılığın Kanun ile doğrudan idari para cezasına bağlanmamış olmakla birlikte, Kanun’un 76 ncı maddesi kapsamında istenilen belgelerin müşterilere verilmediğinin Kurum denetim elemanlarınca tespiti halinde Kanun’da belirtilen diğer tedbirlerin ilgili bankalar hakkında uygulanabileceğini belirtmişti (İlgili yazıda bu tedbirlerin ne olacağı açıkça belirtilmemiş olmakla birlikte Kanun’un yapısı gereği 68, 69 ve 70 nci maddelerdeki tedbirlerin kastedildiği anlaşılmaktadır).
Kurul’un bireysel kredi sözleşmelerinin bir örneğinin sözleşmeyi kefil olarak imzalayan kişilere de verilmesine ilişkin 17.03.2016 tarihli kararı ise Kanun’un 93 üncü maddesi çerçevesinde tesis edilen bir düzenleyici işlem olduğundan bu düzenlemeye aykırılık halinde aynı Kanun’un 148-1-b bendindeki idari para cezasının uygulanacağı ortaya çıkıyor.
Sınırlamalara, kararlara ve düzenlemelere aykırı hareketler dolayısıyla idarî para cezaları
Madde 148. — Kurul kararıyla ve gerekçesi belirtilmek suretiyle, bu Kanun kapsamındaki kuruluşlar ile ilgili gerçek ve tüzel kişilere;
…
b) İlgili maddelerine göre, Kurul ve Kurum tarafından bu Kanuna dayanılarak alınan kararlara, çıkarılan yönetmelik ve tebliğlere ve yapılan diğer düzenlemelere uyulmaması hâlinde beşbin Yeni Türk Lirasından onbin Yeni Türk Lirasına kadar,
İdarî para cezası uygulanır.
Söz konusu maddedeki idari para cezası tutarları bugünkü rakamlarla yaklaşık olarak 12.000 TL (alt sınır) ile 24.000 TL (üst sınır) arasındaki bir tutara tekabül ediyor.
Son olarak bankalar tarafından gerçek kişilere verilen nakdi kredilerin bireysel kredi olarak tanımlandığını, tüketici kredilerinin bunların bir bölümünü oluşturduğunu belirtelim. Bireysel nakdi kredilerin, tüketici kredisi sayılması için kredinin mal veya hizmet edinme amacıyla verilmesi gerekmektedir. Bu “amacın” gerçekleşmesi için ise; gerçek kişinin mal veya hizmet edinmek amacıyla bankadan kredi, örneğin taşıt kredisi talep etmesi ve bankanın tüketici kredisi vermeyi kabul etmesi gerekir. Gerçek kişiye tüketici kredisi talep etmeden nakdi kredi tahsisi halinde, örneğin genel kredi sözleşmesi imzalanması (19 HD 15.03.2004, genel kredi sözleşmesi imzalanması nedeniyle davalı şirketi tüketici saymamıştır.) bu kredi herhangi bir bireysel kredi işlemi görecektir (Tüketici Kredileri Hukuki Sorunlar: 4077 Sayılı Yasada Değişiklik Öngören Taslak, Prof. Dr. Seza Reisoğlu, TBB Bankacılar Dergisi, Sayı 69, 2008).
Saygılarımızla,
ProCompliance
