BHFOR Standart Rasyo Hesaplamasında Değişikliğe Gidildi
5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun koruyucu düzenlemeler başlıklı 43.maddesinin standart oran ve sınırlamalar belirleme konusunda verdiği genel yetkiye istinaden Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından – Basel Komitesi’nce 2004 yılında önerilen standart faiz oranı şoku metodolojisi ışığında – 2011 yılında Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik (Yönetmelik) uygulamaya konulmuştur. Anılan Yönetmelik ile bankacılık hesaplarında yer alan bilanço içi ve bilanço dışı pozisyonlardan kaynaklanan faiz oranı riskinin (BHFOR) standart şok yöntemiyle ölçülmesine ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. Bilindiği üzere Basel Komitesi ve düzenlemelerine yönelik işlevi faizsiz finans kuruluşları açısından deruhte eden kurum olarak İslami Finansal Hizmetler Kurulu’nu (IFSB -Islamic Financial Services Board) söyleyebiliriz. Bu bakımdan IFSB’nin faizsiz finans kuruluşlarının maruz kaldığı “getiri oranı riski” ile ilgili yaptığı düzenlemeler öne çıkmaktadır.
Malum olunduğu üzere varlık ve yükümlülükler arasındaki vade ve fiyatlama uyumsuzlukları bankaların potansiyel olarak faiz oranı riskine maruz kalmalarına neden olmaktadır. Faizsiz finans kuruluşlarından katılım bankaları, ülkemizde ikili bankacılık sistemi altında faaliyet gösterdiklerinden konvansiyonel bankacılık uygulamalarında görülen sorunlarla karşılaşmaları muhtemeldir. Bu sorunlardan biri de konvansiyonel bankaların sıklıkla karşılaştığı faiz oranı riskine maruz kalmaktır. Bu bakımdan 27.03.2021 Tarihli ve 31436 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile katılım bankalarını ilgilendiren önemli bir değişikliğe gidilmiştir.
Yapılan değişiklikten bahsedecek olursak Yönetmeliğe “Katılma Hesabı” tanımı eklenmiş ve bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosunun hesaplama metodolojisinde idari takdire bağlı olarak “katılma hesapları” için temel işleyiş özelliğine binaen farklılaştırmaya gidilmesi mümkün kılınmıştır. Nitekim söz konusu standart rasyosunun hesaplanmasında, bankacılık hesaplarında yer alan pozisyonlardan “katılma hesabı kaynaklı olanlar” için belirlenecek oranda farklılaştırmaya gidilebilmesi için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’na yetki verilmiştir. Böylelikle BHFOR standart rasyosunun hesaplanmasında bankacılık hesaplarında yer alan pozisyonlardan katılma hesabı kaynaklı olanlar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nca belirlenecek oranda dikkate alınacaktır.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik – Karşılaştırma Tablosu: