BES’in Cazibesi Artırıldı!
7351 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Torba Kanun), 22.01.2022 tarihli ve 31727 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Torba Kanun ile değişiklik yapılan Kanunlardan biri de 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’dur.
Torba Kanun ile birlikte bireysel emeklilik sisteminin (BES) cazibesinin artırılmasına ve teşvikine yönelik getirilen oldukça önemli yenilik ve değişikliklere aşağıda yer veriyoruz:
- BES’e yatırılan katkı payına verilen devlet katkısı %25’ten %30’a çıkarılmıştır.
Değişiklik ile Devlet katkısı oranı %25’ten %30’a çıkarılmıştır. 22 Ocak 2021 tarihinden itibaren şirket hesaplarına intikal eden katkı payları için devlet katkısı %30 oranında hesaplanacaktır. Bakıldığında gerek mevcut gerekse sisteme sonradan girecek katılımcılar, sisteme yatıracakları her 100 TL’leri karşılığında tam 30 TL Devlet katkısı almaya hak kazanacaklardır. Bu değişikliğin hem mevcuttaki katılımcılarca sisteme daha fazla katkı payı yatırmak hem de sisteme yeni girmek isteyenleri özendirmek için oldukça teşvik edici bir yenilik olduğunu söyleyebiliriz.
- Yıllık limitin üzerinde toplu para yatıranlar aşan kısım için ilerleyen yıllarda Devlet katkısından yararlanabilecektir.
Katılımcıların bir takvim yılı içinde brüt asgari ücret tutarının yıllık toplamına kadar yaptığı ödemeler devlet katkısı alabilmektedir. 2022 yılı için brüt asgari ücret tutarının yıllık toplamı 60.048 TL olduğunu dikkate aldığımızda bu tutarın üzerindeki katkı paylarına devlet katkısı alınamamaktaydı. Değişiklik ile birlikte artık bu katılımcılar ödeyecekleri katkı paylarının yıllık brüt asgari ücreti aşan kısmı için de takip eden yıllarda Devlet katkısı alabileceklerdir. Böylelikle katılımcılar hem BES’e toplu para yatırarak profesyonel fon yönetimi hizmetinden yararlanabilecek hem de bir kez toplu para yatırarak yıllara sari şekilde verilecek Devlet katkısını alma imkanına sahip olacaktır. Bu sayede, katılımcıların azami Devlet katkısından faydalanmak için birikimlerini yıllara bölüp, erteleyerek yatırmasına gerek kalmamakta ve sisteme toplu ödeme yapmanın cazibesi artırılmaktadır.
Konunun usul ve esaslarını düzenleyen ikincil mevzuatın Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nca (SEDDK) yayımlanacağı öngörülmektedir.
- Otomatik katılımda 45 yaş sınırı kaldırılmıştır.
Bilindiği üzere; 45 yaşını aşan ve otomatik katılım sistemine (OKS) dâhil olmayan çalışanlar kendi rızalarıyla dahi sisteme girememekteydi. Değişiklik ile 45 yaşını aşan çalışanların da, talep etmeleri halinde, OKS’ye katılmalarına imkân tanınmıştır. Bu sayede, yaş kısıtlaması olmaksızın tüm çalışanlar, OKS’ye katılabilecek ve avantajlarından faydalanabilecektir.
- Belirli ihtiyaçlar halinde BES’ten ayrılmaya gerek kalmadan kısmî çekim hakkı getirilmiştir.
Pek çok BES katılımcısının eğitim, evlilik, konut alımı, eğitim gibi hayatın önemli aşamalarında yeterli nakit paraya sahip olamadığı için BES’ten mecburen çıkış yapmak zorunda kalabildiğine şahit olunmaktadır. Bu zorunlu ayrılışları önlemek ve katılımcıların BES’te sahip oldukları haklardan feragat etmek zorunda kalmamaları için güvence desteği rolündeki yeni düzenlemeyle birlikte katılımcılara sistemde kazanmış oldukları süre ve diğer haklarını kaybetmeksizin kısmi çekiş hakkı tanınmaktadır. Böylelikle SEDDK’ca belirlenen hallerde ve koşullarda katılımcıya sistemden ayrılmadan, Devlet katkısı hesabındaki tutarlar hariç hesabındaki birikim tutarının %50’sine kadar kısmen ödeme yapılabilecektir. Bu durumda kısmen yapılan ödeme tutarının %25’ ini aşmamak üzere Devlet katkısı hesabındaki tutardan da ödeme yapılabilecektir. Bu konuya ilişkin usul ve esasları düzenleyen ikincil bir mevzuat SEDDK tarafından yayımlanacaktır.
- Kısa vadeli nakit ihtiyacı olan katılımcılara BES’ten ayrılmadan uygun koşullarla bankalarca finansman sağlanabilecektir.
Katılımcıların, acil nakit ihtiyaçları için BES sözleşmelerini tamamen sonlandırması ve tüm haklarını kaybetmesinden kaynaklanan mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik BES sözleşmelerinden kaynaklı alacağın temlik edilmesi suretiyle bankalara teminat olarak gösterilebilmesi uygulamasına imkân tanınmıştır. Bu uygulama ile, SEDDK tarafından detayları belirlenecek standart süreçler ve bankalar ile emeklilik şirketleri arasında kurulacak entegrasyon sayesinde, avantajlı koşullarla ve hızlı bir şekilde, BES sözleşmelerinden ayrılmaksızın kişilerin uygun koşullarla finansmana erişebilmesine imkan sağlanmış olacaktır.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu Karşılaştırma Tablosu: