BDDK Tarafından Hazırlıkları Sürdürülen Düzenleme Çalışmaları (Mayıs 2022)
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 2021 Yılı Faaliyet Raporu, 31 Mayıs 2022 tarihinde internet sitesinde yayımlanmıştır. Bakıldığında 2021 yılı; Covid-19 pandemisinin ekonomik ve finansal etkilerini azaltmaya yönelik olarak alınan tedbirler kapsamında düzenlemelerde sağlanan esnekliklerin kademeli olarak kaldırıldığı, uzaktan kimlik tespiti, dijital bankacılık ve servis modeli bankacılığı mevzuat altyapısının oluşturulduğu, tasarruf finansman şirketlerinin düzenleme ve denetim kapsamına alındığı, “Sürdürülebilir Bankacılık Stratejik Planı’nın (2022-2025)” yayımı gibi pek çok öne çıkan gelişmenin yaşandığı bir yıl olmuştur. 2021 yılındaki faaliyetlere raporda detaylı bir şekilde yer verilmiştir. BDDK’nın 2021 Yılı Faaliyet Raporu‘nun 34 ila 36 ncı sayfalarında hali hazırda “Hazırlıkları Sürdürülen Düzenleme Çalışmaları” hakkında da bilgi verilmektedir. Bu kapsamda BDDK tarafından yayımlanması beklenen ve halen taslak halinde olan düzenlemeler hakkında bilgileri BDDK’nın 2021 Yılı Faaliyet Raporu’nda yer aldığı şekliyle aşağıda paylaşmaktayız:
“Bankaların Bağımsız Denetimi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı: Yönetmeliğin “Kuruluşlarda aranan şartlar” başlıklı 8 inci maddesine, süresiz olarak listeden çıkarılan bağımsız denetim şirketlerinin tekrar listeye alınması için ek fıkra eklenmiş “Kuruluşun takip yükümlülüğü ve bildirimler” başlıklı 18 inci maddesinin üçüncü fıkrasına, birinci fıkranın yanı sıra Ek-5 kapsamındaki bildirim yükümlülüğünün de sonra ermesi yönünde ekleme yapılmıştır. “Mesleki Sorumluluk Sigortası” başlıklı 19 uncu maddesinde, poliçe örneğinin Kuruma gönderilme süresi uzatılmıştır. “Yıllık rapor düzenlenmesi” başlıklı 20 nci maddesinde bağımsız denetim kuruluşlarınca bankalarda bağımsız denetim faaliyeti gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği hususu dikkate alınarak yapılacak bildirimler açısından ayrıma gidilmesi ve özel hesap dönemi kullanan kuruluşların faaliyet raporu gönderme süresinin belirlenmesi amacıyla düzenleme yapılmış olup, Yönetmelik Taslağına ilişkin işlemler tekemmül ettirilmektedir.
Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketlerinin Muhasebe Uygulamaları ile Finansal Tabloları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı: Karşılıklar Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü ile ilgili olarak, Avrupa Bankacılık Otoritesi (European Banking Authority-EBA) düzenlemelerinde müşteri ya da ürünün gecikmeli olarak değerlendirilmesi için bireysel ürünlerde 100 EUR ve tüzel ürünlerde 500 EUR tutarı sınırının bulunması ve Karşılıklar Yönetmeliğindeki hükmün buna paralel hale getirilmesi için donuk alacak olarak sınıflandırma limitinin perakende alacaklar için 500 TL ve perakende alacaklar dışında kalanlar için 2.500 TL olarak güncellenmesi ve sonraki yıllarda enflasyon oranında artırılması planlanmakta olup yapılacak değişiklik doğrultusunda Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketlerinin Muhasebe Uygulamaları ile Finansal Tabloları Hakkında Yönetmelik’in 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında da düzenleme çalışması yapılmaktadır.
Bankaların Değerleme Hizmeti Almaları ve Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesine ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik ile Derecelendirme Şirketlerinin Yetkilendirilmesi ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı: Uygulamada görülen aksaklıklar dikkate alınarak, bankalar ve Türkiye Bankalar Birliği tarafından Kuruma ulaşan talepler doğrultusunda başta Değerleme Yönetmeliğinin 8 inci, 9 uncu ve 20 nci maddeleri olmak üzere kapsamlı düzenleme çalışması yapılması planlanmaktadır.
Bankaların Net İstikrarlı Fonlama Oranı Hesaplamasına İlişkin Yönetmelik Taslağı: Basel Bankacılık Denetim Komitesi tarafından Ekim 2014’te kabul edilen Basel III: Net İstikrarlı Fonlama Oranı standardı ile ilgili olarak, hakkında düzenleme yapılmamış bazı konularda düzenleme yapılma ihtiyacı doğmuş ve standart güncellenmiştir. Düzenlenmiş alanlarda ise standardı uygulayan ülkeler arasında uygulama birliğinin sağlanabilmesi için anılan standardın parçası olarak kabul edilen sıkça sorulan sorular Basel Bankacılık Denetim Komitesi tarafından kabul edilerek yayımlanmaktadır. Bu kapsamda, güncellenmiş Basel III: Net İstikrarlı Fonlama Oranı standardı ve ilgili dokümanlar dikkate alınarak Bankaların Net İstikrarlı Fonlama Oranı Hesaplamasına İlişkin Yönetmelik Taslağı hazırlanmış, hazırlanan Taslak Yönetmelik bu standardın referans verdiği ilgili diğer Basel III standartlarındaki güncellemeler de dikkate alınarak gözden geçirilmiştir. Düzenleme ile bankaların orta ve uzun vadede maruz kalabilecekleri fonlama riskinin likidite düzeylerinin bozulmasına yol açmasını önleyebilmek amacıyla, pasif yapılarını güçlendirerek daha istikrarlı ve güvenilir bir fonlama yapmalarının sağlanması hedeflenmektedir. Hem konsolide hem de konsolide olmayan biçimde ölçülmesi planlanan net istikrarlı fonlama oranının Mart, Haziran, Eylül ve Aralık dönemleri itibarıyla 3’er aylık basit aritmetik ortalamasının %100’den az olmaması gerekmektedir.
Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar ile Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Taslağı: Bankalar tarafından Basel III: Net İstikrarlı Fonlama Oranı standardı uygulamasına ilişkin açıklama ve dipnot hazırlanması ve kamu ile paylaşılması yükümlülüğü, düzenleyici fonlama yükümlülüklerinin şeffaf biçimde sunulması yaklaşımının geliştirilmesi ve sağlam likidite riski yönetimi ve denetimi rehberinde belirtilen prensiplerin pekiştirilmesi ihtiyacı, piyasa disiplininin daha güçlü hale getirilmesi ve net istikrarlı fonlama oranı standardının uygulanması ile birlikte piyasada ortaya çıkabilecek belirsizliklerin azaltılmasını teminen geliştirilmiştir. Bu kapsamda, istikrarlı fonun kaynağı ve kullanım yerlerine ilişkin bilgiler ile standart bir şablon üzerinden net istikrarlı fonlama oranına ilişkin verilerin bankalar tarafından belirli dönemlerde belirli kanallarla kamu ile paylaşılmasına yönelik standart Basel Bankacılık Denetim Komitesi tarafından kabul edilerek yayımlanmıştır. Standart ile uluslararası ölçekte karşılaştırılabilir ve tutarlı bilginin kamu ile paylaşılması hedeflenmekte olup, net istikrarlı fonlama oranına ilişkin açıklama ve dipnotların likidite karşılama oranına ilişkin açıklama ve dipnotlar ile birlikte aynı dönemlerde kamu ile paylaşılabilmesini sağlayacak şekilde bu konunun düzenlendiği maddede düzenleme değişikliği çalışmaları yürütülmektedir.
Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Sağlayacağı Fonlara İlişkin Yönetmelik Taslağı: Kalkınma ve yatırım bankalarının sağlayabileceği fonların çeşitlendirilebilmesini teminen kredi müşterileri, ortaklıkları ve ortaklarından sağlayacakları fonlara ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla çalışmalar yürütülmektedir.
Bankaların Kurumsal Yönetim İlkelerine İlişkin Yönetmelik ile Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelik ve İSEDES Raporuna İlişkin Rehberde Değişiklik Çalışmaları: 2007 yılında başlayan küresel finansal krizden çıkarılan dersler çerçevesinde uluslararası standartlar belirleyen kuruluşlarca daha önce yayınlamış oldukları kurumsal yönetim ilkelerinde, bankaların kurumsal yönetimlerinin geliştirilmesine ve otoritelerin de bu alanı daha sıkı bir şekilde denetlemelerine yönelik olarak değişiklikler yapılmış, son olarak bankaların özellikle risk yönetimi başta olmak üzere uyum riski kontrolleri ve iç denetim sistemlerine ilişkin alanda daha kapsamlı yönetim ilkeleri geliştirilmiştir. Yaşanan bu gelişmelere uyum sağlanması, uluslararası alanda tecrübe edilmiş sorunlar karşısında geliştirilen yeni yönetim ilkelerinin kapsaması ve bu alanda mevcut uygulamada yaşanan sorunların giderilmesi amacıyla Bankaların Kurumsal Yönetim İlkelerine İlişkin Yönetmelik ile Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelik revizyona tabi tutulmaktadır. Ayrıca, bankaların içsel sermaye değerlendirme sürecine ilişkin hükümlerin ayrı bir yönetmelik ile düzenlenmesi planlandığından Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmeliğin biri bankaların iç sistemlerine (iç denetim, iç kontrol ve risk yönetim sistemleri) diğeri de içsel sermaye değerlendirme süreci olmak üzere 2 ayrı yönetmeliğe dönüştürülmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. “İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci”ne ilişkin çalışmalar çerçevesinde bankaların maruz kaldıkları ve kalabilecekleri riskleri karşılayacak düzeyde içsel sermaye yükümlülüğü hesaplamalarına ve faaliyetlerini bu düzeyin üzerinde bir sermayeyle idame ettirmelerinin sağlanmasına yönelik olarak içsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci ve bunların işleyişine ilişkin usul ve esaslarda, uluslararası en iyi uygulamalar ve Türk Bankacılık Sektörünün özelliklerini dikkate almak suretiyle Yönetmelik ve Rehberde gerekli değişiklikler yapılmaktadır.”
2022 yılında dünyadaki güncel gelişmelere bağlı olarak sürdürülebilir finansa yönelik çalışmalar da hızını koruyacaktır. Nitekim Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ve “55’e Uyum Paketi” çerçevesinde sınırda karbon düzenleme mekanizmasının mali yükümlülükler doğurmaya başlayacağı ve ülkemiz ekonomik ve finansal sistemi için önemli bir geçiş tarihi olan 2026 yılından önce bankacılık sektörünün gerekli adaptasyonu sağlaması kritik öncelikler arasında görülmektedir. Bu bakımdan Sürdürülebilir Bankacılık Stratejik Planı’nın amaçları çerçevesinde özellikle iklim değişikliğine dayalı finansal risklerin analizi için gerekli nitelik ve kapsamda veri altyapısının oluşturulması ve bankacılığın iklim riski yönetim kapasitesinin artırılmasına yönelik çalışmalar gerek BDDK gerekse bankalar açısından 2022 yılı faaliyetleri arasında önemli bir gündem maddesi olarak yerini alacak diyebiliriz.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
Makalenin yazarı Vahdet Deniz AKÇAOĞLU, 2007 – 2009 yılları arasında özel bir bankanın İç Kontrol Merkezi Başkanlığı’nda Denetçi olarak, 2009 yılından 2018 yılına kadar aynı bankanın Uyum Başkanlığı’nda Ürün ve Hizmetler Uyum Kontrol Yöneticisi olarak görev yaptı. 2019 yılından itibaren de İç Kontrol ve Uyum Başkanlığı’nda Etik ve Mevzuat Takip Yöneticisi olarak görev yapmaktadır. Bankacılık ve sermaye piyasası mevzuatı ile kurumsal yönetim, etik, iç sistemler konuları başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.
BDDK Yıllık Faaliyet Raporu 2021:
Loading...
Reload document 
Open in new tab 
