BDDK Tarafından Hazırlıkları Sürdürülen Düzenleme Çalışmaları (Haziran 2021)
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 2020 Yılı Faaliyet Raporu, 10 Haziran 2021 tarihinde internet sitesinde yayımlanmıştır. Bakıldığında 2020 yılı salgının ve iktisadi konjonktürün seyrinin yakından takip edildiği ve ekonomik ve finansal etkilerini azaltmaya yönelik tedbirlerin hayata geçirildiği bir yıl olmuştur. Salgının gölgesinde geçen 2020 yılındaki faaliyetlere raporda detaylı bir şekilde yer verilmiştir. BDDK’nın 2020 Yılı Faaliyet Raporu‘nun 36 ve 38 nci sayfalarında hali hazırda “Hazırlıkları Sürdürülen Düzenleme Çalışmaları” hakkında da bilgi verilmektedir. Bu kapsamda BDDK tarafından yayımlanması beklenen ve halen taslak halinde olan düzenlemeler hakkında bilgileri BDDK’nın 2020 Yılı Faaliyet Raporu’nda yer aldığı şekliyle aşağıda paylaşmaktayız:
“Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelik ile İSEDES Raporuna İlişkin Rehberde Değişiklik Çalışmaları: Bankaların maruz kaldıkları ve kalabilecekleri riskleri karşılayacak düzeyde sermaye yükümlülüğü hesaplamaları ve faaliyetlerini bu düzeylerin üzerinde bir sermayeyle idame ettirmelerinin sağlanmasına yönelik olarak içsel sermaye yeterliliği değerlendirme sürecine ve bunların işleyişine ilişkin usul ve esaslarda, uluslararası en iyi uygulamaları ve Türk Bankacılık Sektörünün özelliklerini dikkate almak suretiyle gerekli değişikliklerin yapılması amacıyla Yönetmelik ve Rehberde değişiklik çalışmaları yürütülmektedir.
Bankaların Bağımsız Denetimi Hakkında Tebliğ Taslağı: Tebliğ Taslağı, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 15, 33, 36 ncı maddeleri, 39 uncu maddesinin ikinci fıkrası ve 93 üncü maddesi ile 02.04.2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankaların Bağımsız Denetimi Hakkında Yönetmelik’in 24 üncü maddesi hükümlerine dayanılarak bankalarda yapılacak bağımsız denetim faaliyetine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır. Tebliğ Taslağı kapsamında denetim kuruluşunun belirlenmesi, ücretler, bağımsız denetim planı, yönetim beyanı, iç sistemler ve risklerin değerlendirilmesi, diğer yükümlülükler, bağımsız denetçi tarafından Kuruma ve bankalara yapılacak raporlama ve bildirimler, bağımsız denetçiler ile bankalar ve Kurum arasındaki iletişim ve iş birliği, bağımsız denetim kuruluşlarının bağımsızlık kriterleri ve bankaların sürekliliğinin değerlendirmesi konuları düzenlenmiştir.
Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Sağlayacağı Fonlara İlişkin Yönetmelik Taslağı: Kalkınma ve yatırım bankalarının sağlayabileceği fonların çeşitlendirilebilmesini teminen kredi müşterileri, ortaklıkları ve ortaklarından sağlayacakları fonlara ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla çalışmalar yürütülmektedir.
Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları ile Alacakların Varlık Yönetim Şirketlerine Satışı Hakkında Yönetmelik Taslağı: Yönetmelik Taslağı ile varlık yönetim şirketlerinin kuruluş ve faaliyetlerine ve bankalar ile diğer mali kurumların alacaklarının varlık yönetim şirketlerine satışına ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amaçlanmaktadır.”
2021 yılı BDDK düzenleme çalışmaları arasında, salgının ekonomi ve finans sektörü üzerindeki etkilerinin yakından takibi ve azaltılması da önemli bir gündem maddesi olarak tazeliğini koruyacaktır. Nitekim salgının etkisinin azalmasıyla ülkemizdeki normalleşme programına paralel olarak ilgili düzenleme ve uygulamaların yeniden gözden geçirilmesi gerekebilecektir. Ayrıca 2021 yılı içerisinde aşağıda yer verilen düzenlemelerinde BDDK tarafından yayımlanmasının yüksek bir ihtimal olduğunu belirtebiliriz:
- Finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri tarafından yeni müşteri kazanımında ve müşteri kimliğinin doğrulanmasında kullanılabilecek uzaktan kimlik tespiti yöntemlerini belirlemek üzere “Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketlerince Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik”in yayımlanması,
- Sır kapsamında yer alan verilere sahip olacak kuruluşların bankalarla aynı seviyede bilgi teknolojilerini kullanabilmesi ve yönetmesi beklendiğinden ötürü Bilgi Alışverişi, Takas ve Mahsuplaşma Kuruluşlarında Bilgi Sistemleri Yönetiminde Esas Alınacak İlkeler ile İş Süreçleri ve Bilgi Sistemlerinin Denetimine İlişkin Tebliğin yerini almak üzere “Bilgi Alışverişi Kuruluşlarında ve Risk Merkezinde Bilgi Sistemleri Yönetiminde Esas Alınacak İlkeler Tebliği”nin yayımlanması,
- Bankaların performansa dayalı ödemeleri ile stratejik hedefleri arasında bağ kurulması, stratejik hedeflerin tüm personele indirgenmesi ve sektör genelinde iyi ücretlendirme uygulamalarına etkinlik kazandırılması amacıyla “Bankalarda İyi Ücretlendirme Uygulamalarına İlişkin Rehber”in revize edilerek “Bankalarda Performans Yönetimi ve İyi Ücretlendirme Uygulamalarına İlişkin Rehber“ adıyla yayımlanması,
- Döviz işlemlerinin takasından kaynaklanan risklerin yönetimine ilişkin bankalardan beklenen iyi uygulamaları açıklamak amacıyla döviz takas riskinin yönetimine ilişkin rehberin yayımlanması,
- Bankaların kredi yaşam döngüsünün daha etkin bir şekilde yönetilmesi ve izlenmesini sağlamak amacıyla kredi tahsis ve izleme süreçlerine ilişkin rehber yayımlanması.
2021 yılında dünyadaki güncel gelişmelere bağlı olarak sürdürülebilir finansa yönelik çalışmaların da hız kazanacağı söylenebilecektir. Tüm iş ve yatırım kararlarında ekonomik ve finansal kriterlerin yanı sıra çevresel, sosyal ve yönetimsel etki, risk ve fırsatların da dikkate alınması suretiyle toplumun ve gelecek kuşakların faydasının gözetilmesi olarak nitelendirilebilecek olan “sürdürülebilirlik” hızla küresel gündemin merkezine yerleşmektedir. Özellikle iklim değişikliğinin tek tek finansal kuruluşlar için yarattığı risklerin yanı sıra bir bütün olarak finansal sistemin istikrarı üzerinde sahip olabileceği potansiyel etkiler nedeniyle Finansal İstikrar Kurulu (FSB) ve Basel Bankacılık Denetim Komitesi gibi pek çok uluslararası kuruluşun ve platformun bu risklerin tanımlanmasına, takibine ve yönetilmesine yönelik devam eden yoğun çalışmaları bulunmaktadır. Öte taraftan sürdürülebilir finansın geliştirilmesi ulusal düzeyde de önemli bir yer tutmaktadır. Ülkemizdeki güncel gelişmelere bakacak olursak; 02.10.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Sermaye Piyasası Kurulu’nun II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (II-17.1.a) ile uygulanması gönüllülük esasına dayalı olan Sürdürülebilirlik İlkeleri Uyum Çerçevesi hayata geçirilmiştir. Devletin 12.03.2021 tarihinde duyurulan Ekonomi Reformları Eylem Planları kapsamında ülkemizde yeşil finansmanın gelişimini sağlayacak ekosistemin güçlendirilmesi ve uluslararası yeşil finansmandan ülkemizin alacağı payın artırılması bir eylem olarak belirlenmiştir. Türkiye Bankalar Birliği 23.03.2021 tarihli duyurusu ile 2014 yılında hazırlanan “Bankacılık Sektörü için Sürdürülebilirlik Kılavuzu”nun güncellendiğine ilişkin kamuoyunu bilgilendirmiştir. Sürdürülebilir finansın geliştirilmesine yönelik BDDK’nın 26 Mayıs 2021 tarihli kamuoyuyla paylaşılan sunumunda ise yol haritası olarak;
- Kurumsal kapasitenin ve farkındalığın artırılması,
- Uluslararası işbirliğinin güçlendirilmesi (Finansal Sistemi Yeşillendirme Ağı Üyeliği / Network for Greening Financial System – NGFS)
- Sektörle iletişim kanalları oluşturulması
- Bankalar için ESG (environmental, social & governance) Kılavuzu yayımlanması
- “Ulusal Yeşil Taksonomi” çalışmasına aktif katılım sağlanması
- Denetim ve gözetim kapasitesinin geliştirilmesi
- Finansal ürün ve hizmetlere yönelik çevre etiketi uygulamasının desteklenmesi
yer almaktadır. Bu gelişmeler ışığında sürdürülebilir finansın geliştirilmesi; BDDK’nın 2021 yılı faaliyetleri arasında önemli bir gündem maddesi olarak yerini alacak diyebiliriz.
Saygılarımızla,
Vahdet Deniz AKÇAOĞLU
“UYARI: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
BDDK Yıllık Faaliyet Raporu 2020: