Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelikte Yapılan Değişiklikler
25 Ekim 2015 tarihinde burada yayımladığımız yazımızda BDDK tarafından Basel Düzenlemelerine Uyum kapsamında 23.10.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ve Tebliğ değişikliklerinden bahsetmiş ve bu değişiklikler hakkındaki detay analizlerimize önümüzdeki günlerde yer vereceğimizi belirtmiştik. Bu çerçevede, bu yazımızda 23.10.2015 tarihli Resmi Gazete‘de yayımlanan Yönetmelik ve Tebliğ değişiklikleri arasında yer alan “Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” (İç Sistemler Yönetmeliği) ile getirilen düzenlemelere bakıyor olacağız.
BDDK, 23.10.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımladığı Yönetmelik ve Tebliğlerden bazılarında 20.01.2016 tarihli ve 29599 sayılı Resmi Gazete‘de yayımladığı Yönetmelik ve Tebliğlerle tekrar değişiklik yaptı. Bu kapsamda, İç Sistemler Yönetmeliği’nde de ilave değişiklikler yapıldı. Bu değişikliklere de yazımızın içeriğinde yer veriyor olacağız.
Yönetmeliğin eski hali ile karşılaştırıldığında 23 Ekim 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve 31.03.2016 tarihinde yürürlüğe girecek Yönetmelik ile yapılan değişikliklerle;
1- Yönetmeliğin 3 üncü maddesine “Ana Sermaye Yeterliliği Oranı”, “Çekirdek Sermaye Yeterliliği Oranı”, “Döngüsel Sermaye Tamponu”, “İçsel Sermaye Gereksinimi”, “İçsel Sermaye Gereksinimi Oranı”, “İçsel Sermaye Tamponu”, “İçsel Sermaye Yeterliliği Oranı”, “İçsel Sermaye Yükümlülüğü”, “Sermaye Koruma Tamponu”, “Sermaye Planlama Tamponu”, “Yasal Sermaye Yeterliliği Standart Oranı” tanımları eklendi.
2- Banka Yönetim Kurullarının sorumlulukları arasına (md. 5),
a-) Banka’nın risk iştahını tanımlamak, iş kollarının, iç sistemler yöneticilerinin ve iç sistemler sorumlusunun biraraya gelmelerini ve fikir alışverişinde bulunmalarını sağlamak, banka ölçeğinde etkili bir risk yönetim bakış açısı geliştirebilmek için iş kolları arasındaki iletişim sorunlarının giderilmesi ve iş kollarının piyasadaki gelişmeler, riskler ve risk azaltım teknikleri konusunda bilgilendirilmesini sağlamak,
b-) Tüm iş kollarına ilişkin prosedürlerin, kontrollerin ve risk ölçüm sistemlerinin etkin bir şekilde çalışmasını sağlamak,
c-) Banka’nın gerçekleştirdiği sermaye piyasası işlemleri, bilanço dışı işlemler ve menkul kıymetleştirme gibi işlemleri anlayabilecek birikime sahip olmak,
d-) Yeni veya kompleks ürün ve işlemlere ait iş modelleri, değerleme ve risk yönetimi uygulamalarının temelinde yatan varsayımları anlamak ve buna ilave olarak söz konusu varsayımların geçerliliğini yitirmesi halinde maruz kalınacak risk tutarını değerlendirmek,
e-) Banka yönetiminin bankanın maruz bulunduğu muhtelif risklerin değerlendirilmesi için gerekli sistemi tesis etmesini, bankanın risklerini sermaye düzeyi ile ilişkilendirecek bir sistemi geliştirmesini ve içsel politikalara uyumun izlenebilmesi için gerekli yöntemi tesis etmesini sağlamak
hususları eklendi.
f) Bu maddede 20 Ocak 2016 tarihli Yönetmelik ile yapılan ve aynı tarihte yürürlüğe giren değişiklik ile de Yönetim Kurulu’nun sorumlulukları arasına İSEDES’in tesis edilmesi ve uygulanmasını temin etmek suretiyle maruz kalınan riskler için yeterli sermaye bulundurulmasını sağlamak eklendi (md.5).
3- Üst Düzey Yönetimin Görev ve Sorumlulukları arasına, görev alanlarıyla ilgili risk yönetimine uyumu gözetmek hususu eklendi (md. 8).
4- Yönetmeliğin 57 nci maddesindeki hükümlere paralel şekilde 21 inci maddesinde İSEDES (İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci)’in ilgili mevzuat ve banka içi düzenlemeler çerçevesindeki denetiminin, iç denetim biriminin yanısıra bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılabileceği belirtildi (md. 21).
5- Risk yönetim sisteminin tesisinde birinci yapısal blok risklerinin yanı sıra, ikinci yapısal blok risklerinden likidite, bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı, yoğunlaşma, menkul kıymetleştirme, ülke, transfer, itibar, artık, uyum ve strateji riskleri gibi risklerin de önemlilik seviyeleri dikkate alınarak göz önünde bulundurulacağı, ayrıca tek başına büyük önem arz etmemekle birlikte diğer risk türleri ile birleştiğinde önemli kayıplara sebep olabilecek risklerin de bu yükümlülüğe dâhil edileceği hüküm olundu (md.35).
6- Bankaların risk yönetim sürecinde periyodik olarak gözden geçirmesi gereken asgari hususlar aşağıdaki şekilde belirlendi (md. 35):
a-) Bankanın kendi ölçeği, risk profili, faaliyetlerinin, iş ve işlemlerinin hacmi, mahiyeti ve karmaşıklığı dikkate alındığında sermaye değerlendirme sürecinin uygunluğu,
b-) Büyük krediler ve risk yoğunlaşmalarının belirlenmesi,
c-) Bankanın risk değerlendirme sürecine girdi teşkil eden verilerin doğruluğu ve bütünlüğü,
ç-) Risk değerlendirme sürecinde kullanılan senaryoların uygunluğu ve geçerliliği,
d-) Stres testi ve sürece ilişkin varsayımlar
7- Bankaların her bir risk türüne özel politika ve uygulama usullerini yazılı olarak belirlemesi, düzenlemesi, etkinliğini ve kullanımını gözden geçirmesi zorunlu tutuldu (md. 36).
8- Risk limitlerinin belirlenmesinde bankanın finansal sistem içindeki büyüklüğünün göz önünde bulundurulması hususu Yönetmeliğe eklendi (md. 38).
9- Piyasa ve karşı taraf kredi riski ile bankanın toplam likidite riskine ilişkin yapılacak stres testlerinden elde edilen stres koşullarında ortaya çıkacak sermaye gereksinimi ve cari durum itibarıyla ihtiyaç duyulan içsel sermaye yeterliliği düzeyi arasındaki farkın, BDDK’ca belirlenecek düzeyin üzerine çıkması halinde sonuçların hesaplama tarihini takip eden iki iş günü içerisinde Denetim Komitesi tarafından BDDK’ya bildirilmesi yükümlülüğü kaldırıldı (md. 43). İç Sistemler Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesi 2 nci fıkrasına göre iç sistemler kapsamındaki birimler Yönetim Kurulu’na bağlı olarak kurulmak zorunda. Yönetim Kurulu bu kapsamdaki sorumluluklarını icrai görevi bulunmayan üyeleri arasından belirleyeceği bir veya birden fazla iç sistemler sorumlusuna, bu nitelikteki yönetim kurulu üyelerinden oluşan komitelere ya da denetim komitesine verilebiliyor. Bu çerçevede Risk Yönetim Bölümü’nün Denetim Komitesi’nin dışında Risk Komitesi gibi komitelere de bağlanması imkanı bulunuyor. Son yıllarda birçok bankada da Denetim Komitesi dışında ayrı bir Risk Komitesi’nin kurulmasına ve Risk Yönetimi faaliyetlerini icra eden birimin bu komiteye bağlı olarak görev yaptığı yapıların oluştuğunu görüyoruz. Halka açık bankalarda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’ndan kaynaklanan bu zorunluluk, halka açık olmayan bankalarda ise iyi uygulama örneği olarak tercih ediliyor. Ancak, Risk Yönetimi faaliyetlerinin Yönetim Kurulu bünyesindeki ayrı bir komite tarafından icra edildiği yapılarda bu çerçevedeki birçok sorumluluğun Yönetmelik’te Denetim Komitesi’ne adreslenmesi doğru bir uygulama gözükmüyor. Yönetmeliğin Risk Yönetimi açısından Denetim Komitesi’ne sorumluluk veren maddelerinin bu açıdan gözden geçirilerek, risk yönetimi faaliyetlerinin Denetim Komitesi dışındaki bir komite veya iç sistemler sorumlusunca icra edildiği bankalarda bu kapsamdaki bildirim ve benzeri sorumlulukların da ilgili komite veya iç sistemler sorumlusuna bırakılmasının doğru olacağını düşünüyoruz.
10- Risk raporlarının üst yönetimin önemli risklerin seviyesi ve gelişimi ile bunların sermaye ihtiyacı üzerindeki etkilerini, risk ölçüm ve değerlendirme sistemlerinde kullanılan varsayımların uygunluğunu, bankanın önemli tüm riskleri için bulundurması gereken sermaye düzeyinin yeterliliğini, yasal ve içsel sermaye hedef ve oranlarına uyumunu, geleceğe dönük sermaye ihtiyacını ve bu doğrultuda stratejik planda yapılması gereken değişiklikleri değerlendirmesine imkan veren tüm bilgileri içermesi gerektiği hususu Yönetmeliğe eklendi (md. 45).
11- Bankaların maruz kaldıkları ve kalabilecekleri riskleri karşılayacak düzeyde sermayeyi hem konsolide hem de konsolide olmayan bazda içsel olarak hesaplamaları gerektiği belirtildi (md. 46)
12- İçsel sermayenin hesaplanmasında göz önüne alınacak unsurlara risk yönetim süreçleri, iç sistemlerin yeterliliği faktörleri eklendi (md. 46).
13- Yönetmeliğin çeşitli maddelerinde İSEDES’in bankaların içsel sermaye yeterliliği ve yükümlülüğü ile ilgili bir süreç olduğunu vurgulayacak değişiklikler yapıldı (md. 47, 52).
14- İSEDES raporuna ilişkin banka teftiş kurulu veya bağımsız denetim şirketi tarafından yapılacak incelemenin validasyon sürecini de içereceği ifadesi validasyon sürecinin de denetleneceği şeklinde değiştirildi (md. 57).
15- İSEDES kapsamında banka tarafından kullanılan risk ölçüm metodolojisinin içsel validasyonunun, söz konusu metodolojiyi geliştiren veya icrai birimlerden bağımsız bir ekip tarafından yapılacağı hüküm olundu. Ekip doğrudan denetim komitesine raporlama yapmalıdır (md. 58).
16- İSEDES kapsamında risk yönetim ve kontrolündeki zafiyetten dolayı ilave edilecek içsel sermaye tamponunun sadece geçici bir tedbir niteliğinde olduğu, bu konuda alınması gereken nihai tedbirler arasında risk yönetiminin güçlendirilmesi, içsel limitlerin tüm karar alma mekanizmalarında etkin bir şekilde uygulanması, karşılık ve rezervlerin güçlendirilmesi ile iç kontrol faaliyetlerinin güçlendirilmesi vbg. faaliyetler olduğu sayıldı (md. 60).
17- Bankaların düzenleyecekleri stres testi raporlarının BDDK’ya gönderim süresi Ocak ayı sonu yerine Mart ayı sonu olarak belirlenmiştir. Ancak, düzenleme 31.03.2016 tarihinde yürürlüğe gireceği için 2015 yılına ait stres testi raporlarının Ocak 2016 ayı sonunda BDDK’ya gönderilmesi gerekmektedir (md. 63).
18- Yönetmeliğe yeni eklenen fıkralar ile İSEDES inceleme raporunun ve İçsel Model Validasyon raporlarının hazırlanışlarını takip eden ilk İSEDES raporuyla birlikte BDDK’ya gönderileceği hüküm olundu (md. 63)
Aynı Yönetmelik’te 20 Ocak 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve yayımı tarihinde yürürlüğe giren Yönetmelikle yapılan değişikliklerle ise;
19- Denetim Komitesi üyelerinin banka dışı ticari kuruluşlarda görev almasına ilişkin uygulanan yasakların bir yasayla veya yasanın verdiği yetkiyle ülke kalkınmasının veya belli bir sektörün veya alanın finansmanı amacıyla kurulmuş, mevduat ve katılım fonu kabul etmeyen bankaların denetim komitesi üyeleri hakkında uygulanmayacağı belirtildi (md.6). Yayımı tarihinde yürürlüğe giren bu değişiklik esasen 11.07.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan 28.06.2012 tarihli ve 28337 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik”in (Mülga Yönetmelik) aynı maddesinde bulunuyordu. Ancak, tahminen Mülga Yönetmelik’in yerine geçen 11.07.2014 tarihli İç Sistemler Yönetmeliği’nin yazımı sırasında Yönetmeliğe işlenmesi atlanmıştı. 20 Ocak 2016 tarihli Yönetmelik değişikliği ile bu maddenin geri geldiğini görüyoruz.
Saygılarımızla,
ProCompliance
BANKALARIN İÇ SİSTEMLERİ VE İÇSEL SERMAYE YETERLİLİĞİ DEĞERLENDİRME SÜRECİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK 23.10.2015 tarih ve 29511 sayılı Resmi Gazete 20.01.2016 tarih ve 29599 sayılı Resmi Gazete |
|
ESKİ DÜZENLEME | YENİ DÜZENLEME |
Tanımlar
MADDE 3 – … (1) Bu Yönetmelikte yer alan; a) Acil ve beklenmedik durum planı: Faaliyetlerde ani ve planlanmamış bir kesintiye, iş kaybına veya krize neden olması muhtemel bir durumda risklerin ve sorunların yönetilebilmesi amacıyla alınacak tedbirlerin ve gerçekleştirilecek öncelikli eylemlerin belirlendiği, iş sürekliliği planının bir parçası olan planı, b) Banka: Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankaları, c) Bilgi sistemleri süreklilik planı: Faaliyetlerin sürdürülmesini sağlayan bilgi sistemleri servislerinin, bir kesinti durumunda sürekliliğinin sağlanmasına yönelik hazırlanan ve iş sürekliliği planının bir parçası olan planı, ç) Birinci yapısal blok riskleri: 28/6/2012 tarihli ve 28337 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik uyarınca riske esas tutar hesaplanan riskleri, d) Birincil sistemler: Bankacılık faaliyetlerinin yürütülmesini ve Kanunda, Kanuna ilişkin alt düzenlemelerde ve ilgili diğer mevzuatta bankalar için tanımlanan tüm sorumlulukların yerine getirilmesi açısından gerekli olan bütün bilgilerin, elektronik ortamda güvenli ve istenildiği an erişime imkan sağlayacak şekilde kaydedilmesini ve kullanılmasını sağlayan altyapı, donanım, yazılım ve veriden oluşan sistemin tamamını, e) Felaket: Faaliyet veya sistemlerde uzun süreli kesintiye sebep olabilecek düzeyde insan, doğa veya diğer faktörlerden kaynaklanan olayı, f) İcrai görevi bulunmayan yönetim kurulu üyesi: Kendisine bağlı icrai mahiyette faaliyet gösteren bir birim bulunmayan yönetim kurulu üyesini, g) İcrai mahiyette faaliyet gösteren birim: Doğrudan gelir getirici faaliyetlerin icra edildiği birimi, ğ) İç sistemler: İç denetim, iç kontrol ve risk yönetim sistemlerini,
h) İçsel sermaye yeterliliği düzeyi: Bankanın İSEDES kapsamında yaptığı detaylı risk değerlendirmesi neticesinde içsel olarak belirlediği sermaye yeterliliği tutar veya oranını, ı) İkinci yapısal blok riskleri: Birinci yapısal blok risklerinin hiç kapsamadığı veya kısmen kapsadığı risk türlerini, i) İkincil sistemler: Birincil sistemler aracılığı ile yürütülen faaliyetlerde bir kesinti olması halinde, bu faaliyetlerin iş sürekliliği planında belirlenen kabul edilebilir kesinti süreleri içerisinde sürdürülür hale getirilmesini ve Kanunda, Kanuna ilişkin alt düzenlemelerde ve ilgili diğer mevzuatta bankalar için tanımlanan tüm sorumlulukların yerine getirilmesi açısından gerekli olan bütün bilgilere kesintisiz ve istenildiği an erişilmesini sağlayan birincil sistem yedeklerini, j) İSEDES: İçsel sermaye yeterliliği değerlendirme sürecini, k) İş etki analizi: İş süreçlerinin ve bir faaliyet kesintisinin iş süreçleri üzerinde yaratabileceği etkilerin analiz sürecini, l) İş sürekliliği planı: İş sürekliliği yönetiminin bir parçası olan ve bir kesinti durumunda bankanın öncelikleriyle uyumlu olarak faaliyetlerin sürdürülmesine ve mevzuata uyum sağlanmasına yönelik politika, standart ve prosedürlerden oluşan yazılı plan veya planlar bütününü, m) İş sürekliliği yönetimi: Felaket, kriz veya kesinti durumunda etkin önlem alınabilmesi; itibarın, marka değerinin, değer yaratan faaliyetlerin ve paydaşların çıkarlarının korunabilmesi amaçlarıyla belirlenen operasyonların sürekliliğinin temin edilmesi veya hedeflenen zaman diliminde kurtarılabilmesinin sağlanması ve kriz öncesi duruma dönülmesine yönelik, potansiyel risklerin belirlenmesini de içeren politika, standart ve prosedürleri içeren bütünsel yönetim sürecini, n) Kanun: 5411 sayılı Bankacılık Kanununu, o) Kesinti: Bir bankanın faaliyetlerinde veya bir sistemin fonksiyonlarında sürekliliğin, planlı geçişler haricinde mücbir sebeplerle sekteye uğramasını, ö) Karşı taraf kredi riski: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan karşı taraf kredi riskini, p) Kredi: Kanunun 48 inci maddesinde sayılan işlemleri, r) Kredi riski azaltımı: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan kredi riski azaltımını, s) Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu, ş) Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu, t) Metodoloji: Risk analiz ve ölçümünde kullanılan metot, kural, ilke, tanım, varsayım, girdi ve çıktıların anlamlı bir sıra ve bütünlük içerisinde bir sisteme dönüştürülerek risk yönetiminde kullanılmasını, u) Metot: Belirli bir sonuca ulaşmak için bir plan dahilinde ve bütünlük içerisinde kullanılan süreç, teknik ve yöntemleri, ü) Model: Riskin sayısallaştırılmasında kullanılan uzman görüşüne, ekonometri ve istatistiğe veya bunların bir bileşimine dayanan teknikleri, v) Operasyonel risk: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan operasyonel riski, y) Piyasa riski: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan piyasa riskini, z) Risk: Bir işleme ya da faaliyete ilişkin bir parasal kaybın ortaya çıkması veya bir giderin ya da zararın oluşması halinde ekonomik faydanın azalması ihtimalini, aa) Risk iştahı: Bankanın, risk kapasitesini göz önünde bulundurarak hedef ve stratejilerini gerçekleştirmek için toplu olarak ve önemli gördüğü her bir risk türü itibarıyla taşımak istediği risk düzeyini, bb) Risk kapasitesi: Yasal ve varsa bankaca belirlenmiş sınırların aşılmasına yol açmayan azami risk düzeyini, cc) Risk profili: Bankanın maruz kaldığı ya da kalmayı beklediği risk türlerini ve risk türü bazındaki risk düzeyini,
çç) Üst düzey yönetim: Banka genel müdür ve genel müdür yardımcıları, iç sistemler kapsamındaki birimlerin yöneticileri ile başka unvanlarla istihdam edilseler dahi, danışmanlık birimleri dışındaki birimlerin, yetki ve görevleri itibarıyla genel müdür yardımcısına denk veya daha üst konumlarda görev yapan yöneticileri, dd) Üst yönetim: Banka yönetim kurulu ile üst düzey yönetimi, ee) Validasyon: Metodoloji kapsamında kullanılan modellerin gerçekleşmeleri hangi oranda temsil ettiğinin kesinlik, doğruluk ve tutarlılık ölçüleri kullanılarak belirlenmesi ve metodolojinin diğer unsurlarının sağlamlığının değerlendirilmesini, ff) Yasal sermaye yeterliliği: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik ve alt düzenlemeleri kapsamında hesaplanan sermaye yeterliliğini,
ifade eder. |
Tanımlar
MADDE 3 – … (1) Bu Yönetmelikte yer alan; a) Acil ve beklenmedik durum planı: Faaliyetlerde ani ve planlanmamış bir kesintiye, iş kaybına veya krize neden olması muhtemel bir durumda risklerin ve sorunların yönetilebilmesi amacıyla alınacak tedbirlerin ve gerçekleştirilecek öncelikli eylemlerin belirlendiği, iş sürekliliği planının bir parçası olan planı, b) Ana sermaye yeterliliği oranı: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan ana sermaye yeterliliği oranını, c) Banka: Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankaları, ç) Bilgi sistemleri süreklilik planı: Faaliyetlerin sürdürülmesini sağlayan bilgi sistemleri servislerinin, bir kesinti durumunda sürekliliğinin sağlanmasına yönelik hazırlanan ve iş sürekliliği planının bir parçası olan planı, d) Birinci yapısal blok riskleri: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik uyarınca riske esas tutar hesaplanan riskleri,
e) Birincil sistemler: Bankacılık faaliyetlerinin yürütülmesini ve Kanunda, Kanuna ilişkin alt düzenlemelerde ve ilgili diğer mevzuatta bankalar için tanımlanan tüm sorumlulukların yerine getirilmesi açısından gerekli olan bütün bilgilerin, elektronik ortamda güvenli ve istenildiği an erişime imkan sağlayacak şekilde kaydedilmesini ve kullanılmasını sağlayan altyapı, donanım, yazılım ve veriden oluşan sistemin tamamını, f) Çekirdek sermaye yeterliliği oranı: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan çekirdek sermaye yeterliliği oranını, g) Döngüsel sermaye tamponu: 5/11/2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmelikte yer alan döngüsel sermaye tamponunu, ğ) Felaket: Faaliyet veya sistemlerde uzun süreli kesintiye sebep olabilecek düzeyde insan, doğa veya diğer faktörlerden kaynaklanan olayı, h) İcrai görevi bulunmayan yönetim kurulu üyesi: Kendisine bağlı icrai mahiyette faaliyet gösteren bir birim bulunmayan yönetim kurulu üyesini, ı) İcrai mahiyette faaliyet gösteren birim: Doğrudan gelir getirici faaliyetlerin icra edildiği birimi, i) İç sistemler: İç denetim, iç kontrol ve risk yönetim sistemlerini, j) İçsel sermaye gereksinimi: İçsel sermaye yükümlülüğüne, döngüsel sermaye tamponunun ve sermaye koruma tamponu ile sermaye planlama tamponundan büyük olanın eklenmesiyle elde edilen tutarı, k) İçsel sermaye gereksinimi oranı: Bankanın içsel sermaye gereksiniminin toplam risk ağırlıklı varlıklara bölünmesiyle elde edilecek oranı, l) İçsel sermaye tamponu: Bankanın içsel sermaye gereksinimi oranının asgari yasal sermaye yeterliliği standart oranını aşan kısmını, m) İçsel sermaye yeterliliği oranı: İçsel sermaye yükümlülüğünün toplam risk ağırlıklı varlıklara bölünmesiyle elde edilecek oranı, n) İçsel sermaye yükümlülüğü: Bankanın İSEDES kapsamında yaptığı detaylı risk değerlendirmesi neticesinde belirlediği birinci ve ikinci yapısal blok risklerine ilişkin korelasyon etkisi isteğe bağlı dikkate alınarak toplulaştırılmış sermaye yükümlülüğünü, o) İkinci yapısal blok riskleri: Birinci yapısal blok risklerinin hiç kapsamadığı veya kısmen kapsadığı risk türlerini, ö) İkincil sistemler: Birincil sistemler aracılığı ile yürütülen faaliyetlerde bir kesinti olması halinde, bu faaliyetlerin iş sürekliliği planında belirlenen kabul edilebilir kesinti süreleri içerisinde sürdürülür hale getirilmesini ve Kanunda, Kanuna ilişkin alt düzenlemelerde ve ilgili diğer mevzuatta bankalar için tanımlanan tüm sorumlulukların yerine getirilmesi açısından gerekli olan bütün bilgilere kesintisiz ve istenildiği an erişilmesini sağlayan birincil sistem yedeklerini, p) İSEDES: İçsel sermaye yeterliliği değerlendirme sürecini, r) İş etki analizi: İş süreçlerinin ve bir faaliyet kesintisinin iş süreçleri üzerinde yaratabileceği etkilerin analiz sürecini, s) İş sürekliliği planı: İş sürekliliği yönetiminin bir parçası olan ve bir kesinti durumunda bankanın öncelikleriyle uyumlu olarak faaliyetlerin sürdürülmesine ve mevzuata uyum sağlanmasına yönelik politika, standart ve prosedürlerden oluşan yazılı plan veya planlar bütününü, ş) İş sürekliliği yönetimi: Felaket, kriz veya kesinti durumunda etkin önlem alınabilmesi; itibarın, marka değerinin, değer yaratan faaliyetlerin ve paydaşların çıkarlarının korunabilmesi amaçlarıyla belirlenen operasyonların sürekliliğinin temin edilmesi veya hedeflenen zaman diliminde kurtarılabilmesinin sağlanması ve kriz öncesi duruma dönülmesine yönelik, potansiyel risklerin belirlenmesini de içeren politika, standart ve prosedürleri içeren bütünsel yönetim sürecini, t) Kanun: 5411 sayılı Bankacılık Kanununu, u) Kesinti: Bir bankanın faaliyetlerinde veya bir sistemin fonksiyonlarında sürekliliğin, planlı geçişler haricinde mücbir sebeplerle sekteye uğramasını, ü) Karşı taraf kredi riski: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan karşı taraf kredi riskini, v) Kredi: Kanunun 48 inci maddesinde sayılan işlemleri, y) Kredi riski azaltımı: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan kredi riski azaltımını, z) Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu, aa) Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu, bb) Metodoloji: Risk analiz ve ölçümünde kullanılan metot, kural, ilke, tanım, varsayım, girdi ve çıktıların anlamlı bir sıra ve bütünlük içerisinde bir sisteme dönüştürülerek risk yönetiminde kullanılmasını, cc) Metot: Belirli bir sonuca ulaşmak için bir plan dahilinde ve bütünlük içerisinde kullanılan süreç, teknik ve yöntemleri, çç) Model: Riskin sayısallaştırılmasında kullanılan uzman görüşüne, ekonometri ve istatistiğe veya bunların bir bileşimine dayanan teknikleri, dd) Operasyonel risk: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan operasyonel riski, ee) Piyasa riski: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan piyasa riskini, ff) Risk: Bir işleme ya da faaliyete ilişkin bir parasal kaybın ortaya çıkması veya bir giderin ya da zararın oluşması halinde ekonomik faydanın azalması ihtimalini, gg) Risk iştahı: Bankanın, risk kapasitesini göz önünde bulundurarak hedef ve stratejilerini gerçekleştirmek için toplu olarak ve önemli gördüğü her bir risk türü itibarıyla taşımak istediği risk düzeyini, ğğ) Risk kapasitesi: Yasal ve varsa bankaca belirlenmiş sınırların aşılmasına yol açmayan azami risk düzeyini, hh) Risk profili: Bankanın maruz kaldığı ya da kalmayı beklediği risk türlerini ve risk türü bazındaki risk düzeyini, ıı) Sermaye koruma tamponu: 5/11/2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan sermaye koruma tamponunu, ii) Sermaye planlama tamponu: Bankanın; stres testi ve senaryo analizleri, risk iştahı, sermaye planı, stratejik plan ve bütçesi, muhtelif risklere yönelik acil ve beklenmedik durumlara ilişkin eylem planları ve gerekli görülen diğer hususlar dikkate alınarak; gelecek üç yıllık zaman diliminde oluşabilecek muhtemel olumsuz durumlar ve kayıplar karşısında sermaye yeterliliğinin içsel sermaye yükümlülüğü ve yasal asgari sermaye tutarının altına inmesini engelleyecek tamponu, jj) Üst düzey yönetim: Banka genel müdür ve genel müdür yardımcıları, iç sistemler kapsamındaki birimlerin yöneticileri ile başka unvanlarla istihdam edilseler dahi, danışmanlık birimleri dışındaki birimlerin, yetki ve görevleri itibarıyla genel müdür yardımcısına denk veya daha üst konumlarda görev yapan yöneticileri, kk) Üst yönetim: Banka yönetim kurulu ile üst düzey yönetimi, ll) Validasyon: Metodoloji kapsamında kullanılan modellerin gerçekleşmeleri hangi oranda temsil ettiğini kesinlik, doğruluk ve tutarlılık ölçüleri kullanılarak belirlenmesi ve metodolojinin diğer unsurlarının sağlamlığının değerlendirilmesini, mm) Yasal sermaye yeterliliği standart oranı: Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ppp) bendinde tanımlanan sermaye yeterliliği standart oranını ifade eder. |
Yönetim Kurulunun Sorumlulukları
Madde 5- (1) İç sistemlerin bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde oluşturulması, etkin, yeterli ve uygun bir şekilde işletilmesi, muhasebe ve finansal raporlama sisteminden sağlanan bilgilerin doğruluğu, güvenilirliği ve muhafazası hususlarında her türlü tedbirin alınması, banka içindeki yetki ve sorumlulukların belirlenmesi nihai olarak yönetim kurulunun sorumluluğundadır. (2) Banka yönetim kurulu, birinci fıkra çerçevesinde; a) Bankanın organizasyon yapısını ve insan kaynakları politikasını oluşturmak, üst düzey yönetimin atanmasında aranılacak kriterleri belirlemek, b) İç sistemler sorumlusunun görev ve sorumluluklarını açık bir şekilde yazılı olarak belirlemek ve faaliyetlerini izlemek, c) İç sistemler kapsamındaki birimlerin faaliyetlerine ilişkin strateji ve politikalar ile uygulama usullerini yazılı olarak belirlemek, bunların etkin bir şekilde uygulanmasını ve idame ettirilmesini, birbirleri ile koordinasyonunu sağlamak, ç) İç sistemler kapsamındaki birimlerin ve yöneticilerinin görev, yetki ve sorumluluklarını açık ve görev çatışmaları olmayacak şekilde belirlemek ve bu birimlerde görevlendirilen personelin çalışma usul ve esaslarını onaylamak, gerekli kaynakların tahsisini sağlamak, d) İç sistemlere ilişkin uygulamalar ile ilgili olarak Kurumca ya da bağımsız denetçilerce tespit edilen veya banka denetim komitesince yönetim kurulu gündemine getirilen hata veya eksiklikleri zamanında dikkate alarak gidermek için gerekli önlemleri almak; tespit edilen eksiklik ve hataları değerlendirerek aynı veya benzer eksiklik ve hataların oluşabileceği alanlara ilişkin iç kontrol ve iç denetim faaliyetlerinin yönlendirilmesini sağlamak, e) İç sistemler kapsamındaki birimlerin yöneticilerinin seçimine ve görevden alınmasına karar vermek, f) İç sistemler kapsamındaki birimlerde görev yapan personelin mesleki yeterlilik ve gelişimlerini teminen ulusal ve uluslararası düzeyde konuları ile ilgili alanlarda sertifika edinmelerine yönelik eğitim programlarına katılımlarını sağlamak, g) Stratejik karar alma sürecini belirlemek, izlemek ve planlama politikalarının oluşturulmasını sağlamak, ğ) Bankanın maruz kaldığı riskler ve bu risklerin ölçüm yöntemleri ile yönetimi konusunda bilgi sahibi olmak, h) Bankanın genel olarak ve her bir risk türü itibarıyla risk yönetimine ilişkin politika ve stratejilerini, alabileceği risk seviyesini ve bunlara ilişkin uygulama usullerini yazılı olarak belirlemek, birimler ve yöneticileri ya da bu birimlerde çalışan personel itibarıyla azami risk limitleri tahsis etmek, ı) Bankanın gelir ve giderlerini önemli ölçüde etkileyecek risklerin alınmasına, izlenmesine, yönetilmesine ve raporlanmasına ilişkin politikaları ve bu politikalardaki değişiklikleri onaylamak ve bunların uygulanmasını gözetmek, i) Üst düzey yönetimin bankanın karşı karşıya olduğu önemli riskler konusunda kendisine zamanında ve güvenilir raporlamalar vermesini sağlamak j) Veri yönetimi politikalarını belirlemek, ilgili sistemlerin en etkili şekilde işleyişlerini temin etmeye yönelik kontrol süreçlerini oluşturmak ve uygulanmasını sağlamak, k) İç sistemlerin etkinliğini izlemek, l) Müşterilerin şikayetlerinin araştırılmasını ve sonucu hakkında ilgililere cevap verilmesini sağlayacak bir sistem geliştirilmesini ve bunların belirlenecek hususları ihtiva edecek şekilde kendisine düzenli raporlanmasını ve şikayet edilen hususlara ilişkin gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak
ile yetkili ve sorumludur. YÖNETMELİK’TE 20.01.2016 TARİHİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİK
(3) Yönetim kurulu, İSEDES’in tesis edilmesi ve uygulanmasını temin etmekle yükümlüdür.
|
Yönetim Kurulunun Sorumlulukları
Madde 5- (1) İç sistemlerin bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde oluşturulması, etkin, yeterli ve uygun bir şekilde işletilmesi, muhasebe ve finansal raporlama sisteminden sağlanan bilgilerin doğruluğu, güvenilirliği ve muhafazası hususlarında her türlü tedbirin alınması, banka içindeki yetki ve sorumlulukların belirlenmesi nihai olarak yönetim kurulunun sorumluluğundadır. (2) Banka yönetim kurulu, birinci fıkra çerçevesinde; a) Bankanın organizasyon yapısını ve insan kaynakları politikasını oluşturmak, üst düzey yönetimin atanmasında aranılacak kriterleri belirlemek, b) İç sistemler sorumlusunun görev ve sorumluluklarını açık bir şekilde yazılı olarak belirlemek ve faaliyetlerini izlemek, c) İç sistemler kapsamındaki birimlerin faaliyetlerine ilişkin strateji ve politikalar ile uygulama usullerini yazılı olarak belirlemek, bunların etkin bir şekilde uygulanmasını ve idame ettirilmesini, birbirleri ile koordinasyonunu sağlamak, ç) İç sistemler kapsamındaki birimlerin ve yöneticilerinin görev, yetki ve sorumluluklarını açık ve görev çatışmaları olmayacak şekilde belirlemek ve bu birimlerde görevlendirilen personelin çalışma usul ve esaslarını onaylamak, gerekli kaynakların tahsisini sağlamak, d) İç sistemlere ilişkin uygulamalar ile ilgili olarak Kurumca ya da bağımsız denetçilerce tespit edilen veya banka denetim komitesince yönetim kurulu gündemine getirilen hata veya eksiklikleri zamanında dikkate alarak gidermek için gerekli önlemleri almak; tespit edilen eksiklik ve hataları değerlendirerek aynı veya benzer eksiklik ve hataların oluşabileceği alanlara ilişkin iç kontrol ve iç denetim faaliyetlerinin yönlendirilmesini sağlamak, e) İç sistemler kapsamındaki birimlerin yöneticilerinin seçimine ve görevden alınmasına karar vermek, f) İç sistemler kapsamındaki birimlerde görev yapan personelin mesleki yeterlilik ve gelişimlerini teminen ulusal ve uluslararası düzeyde konuları ile ilgili alanlarda sertifika edinmelerine yönelik eğitim programlarına katılımlarını sağlamak, g) Stratejik karar alma sürecini belirlemek, izlemek ve planlama politikalarının oluşturulmasını sağlamak, ğ) Bankanın maruz kaldığı riskler ve bu risklerin ölçüm yöntemleri ile yönetimi konusunda bilgi sahibi olmak, h) Bankanın genel olarak ve her bir risk türü itibarıyla risk yönetimine ilişkin politika ve stratejilerini, alabileceği risk seviyesini ve bunlara ilişkin uygulama usullerini yazılı olarak belirlemek, birimler ve yöneticileri ya da bu birimlerde çalışan personel itibarıyla azami risk limitleri tahsis etmek, ı) Banka’nın risk iştahını tanımlamak, iş kollarının, iç sistemler yöneticilerinin ve iç sistemler sorumlusunun biraraya gelmelerini ve fikir alışverişinde bulunmalarını sağlamak, banka ölçeğinde etkili bir risk yönetim bakış açısı geliştirebilmek için iş kolları arasındaki iletişim sorunlarının giderilmesi ve iş kollarının piyasadaki gelişmeler, riskler ve risk azaltım teknikleri konusunda bilgilendirilmesini sağlamak, i) Bankanın gelir ve giderlerini önemli ölçüde etkileyecek risklerin alınmasına, izlenmesine, yönetilmesine ve raporlanmasına ilişkin politikaları ve bu politikalardaki değişiklikleri onaylamak ve bunların uygulanmasını gözetmek, j) Üst düzey yönetimin bankanın karşı karşıya olduğu önemli riskler konusunda kendisine zamanında ve güvenilir raporlamalar vermesini sağlamak, k) Veri yönetimi politikalarını belirlemek, ilgili sistemlerin en etkili şekilde işleyişlerini temin etmeye yönelik kontrol süreçlerini oluşturmak ve uygulanmasını sağlamak, l) İç sistemlerin etkinliğini izlemek, m) Müşterilerin şikayetlerinin araştırılmasını ve sonucu hakkında ilgililere cevap verilmesini sağlayacak bir sistem geliştirilmesini ve bunların belirlenecek hususları ihtiva edecek şekilde kendisine düzenli raporlanmasını ve şikayet edilen hususlara ilişkin gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak, n) Tüm iş kollarına ilişkin prosedürlerin, kontrollerin ve risk ölçüm sistemlerinin etkin bir şekilde çalışmasını sağlamak, o) Banka’nın gerçekleştirdiği sermaye piyasası işlemleri, bilanço dışı işlemler ve menkul kıymetleştirme gibi işlemleri anlayabilecek birikime sahip olmak, ö) Yeni veya kompleks ürün ve işlemlere ait iş modelleri, değerleme ve risk yönetimi uygulamalarının temelinde yatan varsayımları anlamak ve buna ilave olarak söz konusu varsayımların geçerliliğini yitirmesi halinde maruz kalınacak risk tutarını değerlendirmek, p) Banka yönetiminin bankanın maruz bulunduğu muhtelif risklerin değerlendirilmesi için gerekli sistemi tesis etmesini, bankanın risklerini sermaye düzeyi ile ilişkilendirecek bir sistemi geliştirmesini ve içsel politikalara uyumun izlenebilmesi için gerekli yöntemi tesis etmesini sağlamak ile yetkili ve sorumludur. YÖNETMELİK’TE 20.01.2016 TARİHİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİK
(3) Yönetim kurulu, İSEDES’in tesis edilmesi ve uygulanmasını temin etmek suretiyle maruz kalınan riskler için yeterli sermaye bulundurulmasını sağlamakla yükümlüdür. |
YÖNETMELİK’TE 20.01.2016 TARİHİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİK
Denetim komitesi üyelerinin nitelikleri MADDE 6 – (1) Yönetim kurulu denetim ve gözetim faaliyetlerinin yerine getirilmesinde kendisine yardımcı olmak üzere üyeleri arasından seçeceği icrai görevi bulunmayan asgari iki üyesini banka denetim komitesi üyeleri olarak görevlendirir. Bu üyelerin; a) Atamanın yapıldığı tarihten önceki son iki yıl da dahil olmak üzere; 1) Bankada icrai görevi bulunan yönetim kurulu üyelerinden olmaması, 2) İç sistemler ile mali kontrol ve muhasebe birimlerinde görev yapanlar hariç, bankanın ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklarının personeli olmaması, 3) Bankanın ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklarının bağımsız denetimini ya da derecelendirmesini veya değerlemesini yapan kuruluşların ya da bu kuruluşlar ile hukuki bağlantısı bulunan yurt dışındaki kuruluşların ortağı veya personeli olmaması veya bağımsız denetim, derecelendirme ya da değerleme sürecinde yer almaması, 4) Bankaya ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklarına danışmanlık veya destek hizmeti veren kuruluşların ortağı veya personeli olmaması veya bu hizmeti veren kişilerden olmaması, b) Bankada ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklarda nitelikli pay sahibi olmaması, c) Hakim ortağın, icrai görevi bulunan yönetim kurulu üyelerinin veya genel müdürün eşi veya ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan veya sıhrî hısımı olmaması, ç) Aralıklı veya sürekli olarak, dokuz yıldan fazla bir süreyle aynı bankanın denetim komitesinde görev yapmamış olması, d) Ana sözleşme hükmüne veya genel kurul kararına dayalı olarak tüm personele kârdan yapılan ödemeler hariç olmak üzere, bankadan ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklardan, bunların kârlılığına dayalı olarak herhangi bir ad altında ücret veya benzeri bir gelir sağlanmaması, e) En az lisans düzeyinde öğrenim görmüş olması ve bankacılık veya finans alanında en az on yıllık deneyime sahip olması, f) Eş ve/veya çocuklarının bankada ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklarında genel müdür, genel müdür yardımcısı veya dengi pozisyonda yönetici olmaması ve (1) ve (2) numaralı alt bendi hariç olmak üzere birinci fıkranın (a) bendi ile aynı fıkranın (b) bendinde aranan nitelik ve şartları haiz olması, g) Aşağıda belirtilen kuruluşlar dışında başka bir ticari kuruluşta görev almaması; 1) Yönetim kurulu üyeliği görevi ile sınırlı olmak üzere konsolide denetime tabi ortaklıklar, 2) Bankada doğrudan ya da dolaylı pay sahibi olan yurt içinde ya da yurt dışında kurulu tüzel kişiliğe sahip ortaklıklar, 3) Bankanın gerçek kişi ortaklarının ya da (2) numaralı alt bentte belirtilen ortaklarının birlikte veya tek başlarına, doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettikleri ya da sınırsız sorumlulukla katıldıkları yurt içinde ya da yurt dışında kurulu kredi kuruluşları ile finansal kuruluşlar, şarttır. Bu fıkranın (a) bendinin (2) numaralı alt bendi, denetim komitesi üyesinin aynı zamanda iç sistemler ile mali kontrol ve muhasebe birimlerinde görev yapabileceği anlamına gelmez. (2) Denetim komitesi üyelerinin seçiminde aranan nitelikler üyelerin söz konusu görevleri süresince aranır. Atanacak denetim komitesi üyelerinden en az bir tanesinin, hukuk, iktisat, maliye, bankacılık, işletme, kamu yönetimi ve dengi dallarda en az lisans düzeyinde; mühendislik alanında lisans düzeyinde öğrenim görmüş ise belirtilen alanlarda lisansüstü düzeyde öğrenim görmüş ve komite üyelerinden en az birinin yurt içinde yerleşik olması zorunludur. |
YÖNETMELİK’TE 20.01.2016 TARİHİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİK
Denetim komitesi üyelerinin nitelikleri MADDE 6 – (1) Yönetim kurulu denetim ve gözetim faaliyetlerinin yerine getirilmesinde kendisine yardımcı olmak üzere üyeleri arasından seçeceği icrai görevi bulunmayan asgari iki üyesini banka denetim komitesi üyeleri olarak görevlendirir. Bu üyelerin; a) Atamanın yapıldığı tarihten önceki son iki yıl da dahil olmak üzere; 1) Bankada icrai görevi bulunan yönetim kurulu üyelerinden olmaması, 2) İç sistemler ile mali kontrol ve muhasebe birimlerinde görev yapanlar hariç, bankanın ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklarının personeli olmaması, 3) Bankanın ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklarının bağımsız denetimini ya da derecelendirmesini veya değerlemesini yapan kuruluşların ya da bu kuruluşlar ile hukuki bağlantısı bulunan yurt dışındaki kuruluşların ortağı veya personeli olmaması veya bağımsız denetim, derecelendirme ya da değerleme sürecinde yer almaması, 4) Bankaya ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklarına danışmanlık veya destek hizmeti veren kuruluşların ortağı veya personeli olmaması veya bu hizmeti veren kişilerden olmaması, b) Bankada ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklarda nitelikli pay sahibi olmaması, c) Hakim ortağın, icrai görevi bulunan yönetim kurulu üyelerinin veya genel müdürün eşi veya ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan veya sıhrî hısımı olmaması, ç) Aralıklı veya sürekli olarak, dokuz yıldan fazla bir süreyle aynı bankanın denetim komitesinde görev yapmamış olması, d) Ana sözleşme hükmüne veya genel kurul kararına dayalı olarak tüm personele kârdan yapılan ödemeler hariç olmak üzere, bankadan ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklardan, bunların kârlılığına dayalı olarak herhangi bir ad altında ücret veya benzeri bir gelir sağlanmaması, e) En az lisans düzeyinde öğrenim görmüş olması ve bankacılık veya finans alanında en az on yıllık deneyime sahip olması, f) Eş ve/veya çocuklarının bankada ve/veya konsolidasyona tabi ortaklıklarında genel müdür, genel müdür yardımcısı veya dengi pozisyonda yönetici olmaması ve (1) ve (2) numaralı alt bendi hariç olmak üzere birinci fıkranın (a) bendi ile aynı fıkranın (b) bendinde aranan nitelik ve şartları haiz olması, g) Aşağıda belirtilen kuruluşlar dışında başka bir ticari kuruluşta görev almaması; 1) Yönetim kurulu üyeliği görevi ile sınırlı olmak üzere konsolide denetime tabi ortaklıklar, 2) Bankada doğrudan ya da dolaylı pay sahibi olan yurt içinde ya da yurt dışında kurulu tüzel kişiliğe sahip ortaklıklar, 3) Bankanın gerçek kişi ortaklarının ya da (2) numaralı alt bentte belirtilen ortaklarının birlikte veya tek başlarına, doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ettikleri ya da sınırsız sorumlulukla katıldıkları yurt içinde ya da yurt dışında kurulu kredi kuruluşları ile finansal kuruluşlar, şarttır. Bu fıkranın (a) bendinin (2) numaralı alt bendi, denetim komitesi üyesinin aynı zamanda iç sistemler ile mali kontrol ve muhasebe birimlerinde görev yapabileceği anlamına gelmez. Bu fıkranın (g) bendindeki görev alma yasağı, bir yasayla veya yasanın verdiği yetkiyle ülke kalkınmasının veya belli bir sektörün veya alanın finansmanı amacıyla kurulmuş, mevduat ve katılım fonu kabul etmeyen bankaların denetim komitesi üyeleri hakkında uygulanmaz. |
Üst düzey yönetimin görev ve sorumlulukları
MADDE-8 (1) Üst düzey yönetim; a) Görev ve sorumlulukları kapsamındaki işlerin gereklerine göre yerine getirilmesi, etkinliğinin sağlanması ve geliştirilmesi için ihtiyaç duyulan uygulamalar konusunda öneriler geliştirmek, b) Sorumlu oldukları birimlerde görev yapan banka personelini koordine etmek, yeterliliklerini gözeterek görev dağılımı yapmak ve görev ve sorumluluklarını etkin olarak yerine getirip getirmediklerini izlemek, c) Sorumlu oldukları birimlerde ortaya çıkan eksiklik veya hataları çözümlemek ve bunları ya da alınması gerekli görülen tedbirleri ilgili iç sistemler sorumlusuna raporlamak, ç) Beklenmedik durumların ortaya çıkması halinde kendilerine tanınan yetki çerçevesinde inisiyatif kullanmak, d) Bankanın karşı karşıya olduğu önemli riskler konusunda yönetim kuruluna zamanında ve güvenilir raporlama yapmak, e) Yönetim kurulunca verilen diğer görevleri yerine getirmek ile görevli ve sorumludur. |
Üst düzey yönetimin görev ve sorumlulukları
MADDE-8 (1) Üst düzey yönetim; a) Görev ve sorumlulukları kapsamındaki işlerin gereklerine göre yerine getirilmesi, etkinliğinin sağlanması ve geliştirilmesi için ihtiyaç duyulan uygulamalar konusunda öneriler geliştirmek, b) Sorumlu oldukları birimlerde görev yapan banka personelini koordine etmek, yeterliliklerini gözeterek görev dağılımı yapmak ve görev ve sorumluluklarını etkin olarak yerine getirip getirmediklerini izlemek, c) Sorumlu oldukları birimlerde ortaya çıkan eksiklik veya hataları çözümlemek ve bunları ya da alınması gerekli görülen tedbirleri ilgili iç sistemler sorumlusuna raporlamak, ç) Beklenmedik durumların ortaya çıkması halinde kendilerine tanınan yetki çerçevesinde inisiyatif kullanmak, d) Bankanın karşı karşıya olduğu önemli riskler konusunda yönetim kuruluna zamanında ve güvenilir raporlama yapmak ve görev alanlarıyla ilgili risk yönetimine uyumu gözetmek, e) Yönetim kurulunca verilen diğer görevleri yerine getirmek ile görevli ve sorumludur. |
İç denetim sisteminin amacı ve kapsamı
MADDE-21… (6) İSEDES, iç denetim sistemi kapsamında ilgili mevzuat ve banka içi düzenlemeler çerçevesinde denetlenir. |
İç denetim sisteminin amacı ve kapsamı
MADDE-21… (6) İSEDES, iç denetim sistemi kapsamında ilgili mevzuat ve banka içi düzenlemeler çerçevesinde iç denetim birimi veya bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenir. |
Risk yönetiminin amacı ve risk yönetim sisteminin tesisi
MADDE-35.. (4) Bankalar, bu Kısımda belirtilen ilke ve esasları da dikkate alarak; önemli riskler için etkin ve riski doğuran faaliyetlerin yoğunluk ve karmaşıklık düzeyine uygun olarak risk yönetim sistemini tesis etmek ve bunları uygulamakla yükümlüdürler.
(5) Bankalar, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Tarafından Yapılacak Denetime İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 7/A maddesi çerçevesinde, risk yönetimiyle ilgili iyi uygulamaları ortaya koymak üzere Kurul tarafından yayımlanan rehberleri dikkate alır. Bankalar, risklerini bu Yönetmelik hükümleri ile birlikte ölçülülük ilkesi çerçevesinde söz konusu rehberlerde belirtilen ilkeler ve bu ilkelerin açıklamaları doğrultusunda yönetir. Rehberi yayımlanmayan risk türleri için ise bu Yönetmelik hükümlerine uygun bir risk yönetim sistemi tesis edilir ve uygulanır.
|
Risk yönetiminin amacı ve risk yönetim sisteminin tesisi
MADDE-35.. (4) Bankalar, bu kısımda belirtilen ilke ve esasları da dikkate alarak; önemli riskler için etkin ve risk doğuran faaliyetlerin yoğunluk ve karmaşıklık düzeyine uygun olarak risk yönetim sistemini tesis etmek ve bunları uygulamakla yükümlüdür. Bu kapsamda, birinci yapısal blok risklerinin yanı sıra, ikinci yapısal blok risklerinden likidite, bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı, yoğunlaşma, menkul kıymetleştirme, ülke, transfer, itibar, artık, uyum ve strateji riskleri gibi riskler de önemlilik seviyeleri dikkate alınarak göz önünde bulundurulur. Ayrıca tek başına büyük önem arz etmemekle birlikte diğer risk türleri ile birleştiğinde önemli kayıplara sebep olabilecek riskler de bu yükümlülüğe dâhildir. (5) Bankalar, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Tarafından Yapılacak Denetime İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 7/A maddesi çerçevesinde, risk yönetimiyle ilgili iyi uygulamaları ortaya koymak üzere Kurul tarafından yayımlanan rehberleri dikkate alır. Bankalar, risklerini bu Yönetmelik hükümleri ile birlikte ölçülülük ilkesi çerçevesinde söz konusu rehberlerde belirtilen ilkeler ve bu ilkelerin açıklamaları doğrultusunda yönetir. Rehberi yayımlanmayan risk türleri için ise bu Yönetmelik hükümlerine uygun bir risk yönetim sistemi tesis edilir ve uygulanır. (6) Banka, risk yönetim sürecinin bütünlük, doğruluk ve uygunluğunun sağlanması adına söz konusu süreçleri periyodik olarak gözden geçirir. Gözden geçirilmesi gereken alanlar asgari olarak aşağıdaki hususları kapsar: a) Bankanın kendi ölçeği, risk profili, faaliyetlerinin, iş ve işlemlerinin hacmi, mahiyeti ve karmaşıklığı dikkate alındığında sermaye değerlendirme sürecinin uygunluğu, b) Büyük krediler ve risk yoğunlaşmalarının belirlenmesi, c) Bankanın risk değerlendirme sürecine girdi teşkil eden verilerin doğruluğu ve bütünlüğü, ç) Risk değerlendirme sürecinde kullanılan senaryoların uygunluğu ve geçerliliği, d) Stres testi ve sürece ilişkin varsayımlar.
|
Risk yönetimi politikaları ve uygulama usulleri
MADDE 36 – (1) Risk yönetimi politika ve uygulama usullerinin belirlenmesinde asgari olarak aşağıdaki hususlar dikkate alınır; a) Bankanın faaliyetlerine ilişkin stratejiler, politikalar ve uygulama usulleri, b) Bankanın faaliyetlerinin hacmine, niteliğine ve karmaşıklığına uygunluk, c) Bankanın risk stratejisi ve alabileceği risk düzeyi, ç) Bankanın risk izleme ve yönetme kapasitesi, d) Bankanın geçmiş deneyimi ve performansı, e) Faaliyetleri yürüten birimlerin yöneticilerinin alanları ile ilgili konulardaki uzmanlık düzeyleri, f) Kanunda ve ilgili diğer mevzuatta öngörülen yükümlülükler. (2) Risk yönetimi politika ve uygulama usullerinin değişen koşullara uyum sağlaması zorunludur. Yönetim kurulu veya ilgili iç sistemler sorumlusu bunların yeterliliğini düzenli olarak değerlendirir ve gerekli değişiklikleri yapar. (3) Risk yönetimi politika ve uygulama usulleri; riskten korunma, sigorta veya kredi türevleri gibi risk azaltım tekniklerinin kullanımını da kapsamalıdır.
|
Risk yönetimi politikaları ve uygulama usulleri
MADDE 36 – (1) Risk yönetimi politika ve uygulama usullerinin belirlenmesinde asgari olarak aşağıdaki hususlar dikkate alınır; a) a) Bankanın iş kollarına ait strateji, politika ve uygulama usulleri, b) Bankanın faaliyetlerinin hacmine, niteliğine ve karmaşıklığına uygunluk, c) Bankanın risk stratejisi ve alabileceği risk düzeyi, ç) Bankanın risk izleme ve yönetme kapasitesi, d) Bankanın geçmiş deneyimi ve performansı, e) Faaliyetleri yürüten birimlerin yöneticilerinin alanları ile ilgili konulardaki uzmanlık düzeyleri, f) Kanunda ve ilgili diğer mevzuatta öngörülen yükümlülükler. (2) Risk yönetimi politika ve uygulama usullerinin değişen koşullara uyum sağlaması zorunludur. Yönetim kurulu veya ilgili iç sistemler sorumlusu bunların yeterliliğini düzenli olarak değerlendirir ve gerekli değişiklikleri yapar. (3) Risk yönetimi politika ve uygulama usulleri; riskten korunma, sigorta veya kredi türevleri gibi risk azaltım tekniklerinin kullanımını da kapsamalıdır. (4) Banka her bir risk türüne özel politika ve uygulama usullerini yazılı olarak belirler, düzenler, etkinliğini ve kullanımını gözden geçirir.
|
Risk yönetimi faaliyetleri
MADDE 37- (1) Risk yönetimi faaliyetleri, risk yönetimi birimi ve personeli tarafından yürütülür. (2) Risk yönetimi faaliyetleri, konsolide ve konsolide olmayan bazda maruz kalınan riskler ile bankanın dahil olduğu risk grubu ile gerçekleştirilen işlemlerden kaynaklanan risklerin; a) Tanımlanması, b) Ölçümü, c) İzlenmesi, ç) Kontrolü ve raporlanması, faaliyetlerinden oluşur. |
Risk yönetimi faaliyetleri
MADDE 37- (1) Risk yönetimi faaliyetleri, risk yönetimi birimi ve personeli tarafından yürütülür. (2) Risk yönetimi faaliyetleri, konsolide ve konsolide olmayan bazda maruz kalınan riskler ile bankanın dahil olduğu risk grubu ile gerçekleştirilen işlemlerden kaynaklanan risklerin; a) Zamanında ve kapsamlı olarak Tanımlanması, b) Ölçümü, c) İzlenmesi, ç) Kontrolü ve raporlanması, faaliyetlerinden oluşur.
|
Risk limitleri
MADDE 38 – (1) Risk limitleri, risk iştahıyla bağlantılı bir şekilde, kayıp tutarı ve tahsis edilen sermaye tutarıyla açık bir şekilde ilişkilendirilerek belirlenir. Bu kapsamda, yönetim Kurulunca onaylanan risk iştahı; risk türleri, birimler, iş kolları ve ürünler ile gerekli görülen diğer seviyelere bölüştürülür ve tahsis edilir. Ayrıca başta kredi tahsis ve hazine işlemleri olmak üzere ihtiyaç duyulan alanlarda risk limitlerine bağlı personel, alt birim veya birim başına işlem limitleri tesis edilmesi sağlanır. (2) Banka tarafından risk limitlerinin önerilmesi, değerlendirilmesi, onaylanması, banka içerisinde duyurulması, izlenmesi ve denetlenmesi süreçlerine ilişkin uygulama esasları belirlenir ve belirlenen esaslar yönetim kurulunca onaylanır. Banka risk profilinin, risk limitleri dışına çıkmaması ve gerçekleşen değerlerin banka üst yönetimi tarafından izlenmesine dair gözetim sorumluluğu yönetim kuruluna aittir. (3) Risk limitleri; risk iştahı yapısının bir parçası olarak solo ve konsolide bazda belirlenir. Risk limitleri güncel gelişlemeler çerçevesinde düzenli olarak gözden geçirilir ve piyasa koşullarında ve banka stratejisindeki değişmelere göre uyarlanır.
|
Risk limitleri
MADDE 38 – (1) Risk limitleri, risk iştahıyla bağlantılı bir şekilde, kayıp tutarı ve tahsis edilen sermaye tutarıyla açık bir şekilde ilişkilendirilerek belirlenir. Bu kapsamda, yönetim Kurulunca onaylanan risk iştahı; risk türleri, birimler, iş kolları ve ürünler ile gerekli görülen diğer seviyelere bölüştürülür ve tahsis edilir. Ayrıca başta kredi tahsis ve hazine işlemleri olmak üzere ihtiyaç duyulan alanlarda risk limitlerine bağlı personel, alt birim veya birim başına işlem limitleri tesis edilmesi sağlanır. (2) Banka tarafından risk limitlerinin önerilmesi, değerlendirilmesi, onaylanması, banka içerisinde duyurulması, izlenmesi ve denetlenmesi süreçlerine ilişkin uygulama esasları belirlenir ve belirlenen esaslar yönetim kurulunca onaylanır. Banka risk profilinin, risk limitleri dışına çıkmaması ve gerçekleşen değerlerin banka üst yönetimi tarafından izlenmesine dair gözetim sorumluluğu yönetim kuruluna aittir. (3) Risk limitleri; risk iştahı yapısının bir parçası olarak konsolide ve konsolide olmayan bazda bankanın finansal sistem içindeki büyüklüğü göz önünde bulundurularak belirlenir. Risk limitleri güncel gelişlemeler çerçevesinde düzenli olarak gözden geçirilir ve piyasa koşullarında ve banka stratejisindeki değişmelere göre uyarlanır. |
Stres testi programı
MADDE 43 – (1) Banka, bankaya özgü olumsuz gelişmelerden kaynaklanabilecek veya stres altında ekonomik ve finansal ortamda ortaya çıkabilecek önemli risklerin ve kırılganlıkların ölçülmesi amacıyla bir stres testi programı kurmak ve işletmekle yükümlüdür. Üst yönetim, stres testi programının bir bütün olarak tesisi ve yürütülmesinden sorumludur. (2) Stres testi programı, tarihsel veriye dayalı istatistikî risk ve kayıp tahminlerini içeren sayısal analize dayalı diğer risk yönetim metotlarını ve nitel uygulamaları tamamlayıcı nitelikte olmalıdır. (3) Stres testi programı; açıkça tanımlanmış amaçları, bankanın faaliyetleri ve bu faaliyetlerden kaynaklanan riskleriyle uyumlu iyi tasarlanmış senaryoları, varsayımları, güçlü bir metodolojiyi, alınan kararları destekleyecek raporlamaları, stres testi süreçlerinin devamlı ve etkin bir şekilde gözden geçirilmesini ve stres testi sonuçlarına dayalı yönetim aksiyonlarını içerir. (4) Stres testi programı; bankanın her bir önemli risk türüne ilaveten bunların bir arada dikkate alındığı bankanın bütününe yönelik stres testlerinin de yapılmasını gerektirir. (5) Piyasa ve karşı taraf kredi riski ile bankanın toplam likidite riskine ilişkin yapılacak stres testleri eş zamanlı olarak ayda bir veya daha sık periyotlarla tekrarlanır ve sonuçları üst yönetimce yakından takip edilir. Söz konusu stres testlerinden elde edilen stres koşullarında ortaya çıkacak sermaye gereksinimi ve cari durum itibarıyla ihtiyaç duyulan içsel sermaye yeterliliği düzeyi arasındaki farkın, Kurulca belirlenecek düzeyin üzerine çıkması halinde sonuçların hesaplama tarihini takip eden iki iş günü içerisinde Kuruma bildirilmesi gerekir. Bildirim yükümlülüğü denetim komitesine aittir. (6) Bankanın bütününe yönelik stres testleri asgari yılda bir kez ve her halükarda yıl sonları itibarıyla yapılır. Bankalar, yıl sonları itibarıyla önemli risk türleri bazında stres testi yapmak zorundadır. |
Stres testi programı
MADDE 43 – (1) Banka, bankaya özgü olumsuz gelişmelerden kaynaklanabilecek veya stres altında ekonomik ve finansal ortamda ortaya çıkabilecek önemli risklerin ve kırılganlıkların ölçülmesi amacıyla bir stres testi programı kurmak ve işletmekle yükümlüdür. Üst yönetim, stres testi programının bir bütün olarak tesisi ve yürütülmesinden sorumludur. (2) Stres testi programı, tarihsel veriye dayalı istatistikî risk ve kayıp tahminlerini içeren sayısal analize dayalı diğer risk yönetim metotlarını ve nitel uygulamaları tamamlayıcı nitelikte olmalıdır. (3) Stres testi programı; açıkça tanımlanmış amaçları, bankanın faaliyetleri ve bu faaliyetlerden kaynaklanan riskleriyle uyumlu iyi tasarlanmış senaryoları, varsayımları, güçlü bir metodolojiyi, alınan kararları destekleyecek raporlamaları, stres testi süreçlerinin devamlı ve etkin bir şekilde gözden geçirilmesini ve stres testi sonuçlarına dayalı yönetim aksiyonlarını içerir. (4) Stres testi programı; bankanın her bir önemli risk türüne ilaveten bunların bir arada dikkate alındığı bankanın bütününe yönelik stres testlerinin de yapılmasını gerektirir. (5) Piyasa ve karşı taraf kredi riski ile bankanın toplam likidite riskine ilişkin yapılacak stres testleri eş zamanlı olarak ayda bir veya daha sık periyotlarla tekrarlanır ve sonuçları üst yönetimce yakından takip edilir.
(6) Bankanın bütününe yönelik tümel stres testleri asgari yılda bir kez ve her halükarda yıl sonları itibarıyla yapılır. Bankalar, yıl sonları itibarıyla önemli risk türleri bazında tikel stres testi yapmak zorundadır. |
Risklerin banka içinde raporlanması
MADDE 45 – (1) Bankalar, iyi uygulama rehberlerinde ayrıca düzenlenmiş olmadıkça, önemlilik arz eden risklerin yönetiminde, stratejilerin belirlenmesinde ve kararların alınmasında kullanılmak üzere riskler için kapsamlı raporlama sistemleri tesis ederler. Bankalar bu kapsamda periyodik olan ve olmayan raporlar hazırlarlar. (2) Hazırlanan raporlar ilgisine göre asgari olarak;
a) Risk tutarı ve kayıp olasılıklarının gelişimini, b) İlgili risk türüne ve bankanın bütününe yönelik stres testi ve senaryo analizi sonuçlarını, c) Risk limitlerinde bir aşım meydana gelip gelmediğini, ç) Riski değerlendirme sürecinin temelini oluşturan varsayımlar ve parametreler ile kullanılan modellere ilişkin kısıtlar ve bunlardaki değişiklikleri, d) Risk azaltım teknikleri ve risk transfer stratejilerini, e) Ürün analizlerini, f) Risk değerlendirmeleri çerçevesinde yapılması gerekli görülen stratejik plan değişiklik önerilerini, içerir. |
Risklerin banka içinde raporlanması
MADDE 45 – (1) Bankalar, iyi uygulama rehberlerinde ayrıca düzenlenmiş olmadıkça, önemlilik arz eden risklerin yönetiminde, stratejilerin belirlenmesinde ve kararların alınmasında kullanılmak üzere riskler için kapsamlı raporlama sistemleri tesis ederler. Bankalar bu kapsamda periyodik olan ve olmayan raporlar hazırlarlar. (2) Hazırlanan raporlar üst yönetimin önemli risklerin seviyesi ve gelişimi ile bunların sermaye ihtiyacı üzerindeki etkilerini, risk ölçüm ve değerlendirme sistemlerinde kullanılan varsayımların uygunluğunu, bankanın önemli tüm riskler için bulundurması gereken sermaye düzeyinin yeterliliğini, yasal ve içsel sermaye hedef ve oranlarına uyumunu, geleceğe dönük sermaye ihtiyacını ve bu doğrultuda stratejik planda yapılması gereken değişiklikleri değerlendirmesine imkan veren tüm bilgileri içerir. Raporlar ilgisine göre asgari olarak; a) Risk tutarı ve kayıp olasılıklarının gelişimini, b) İlgili risk türüne ve bankanın bütününe yönelik stres testi ve senaryo analizi sonuçlarını, c) Risk limitlerinde bir aşım meydana gelip gelmediğini, ç) Riski değerlendirme sürecinin temelini oluşturan varsayımlar ve parametreler ile kullanılan modellere ilişkin kısıtlar ve bunlardaki değişiklikleri, d) Risk azaltım teknikleri ve risk transfer stratejilerini, e) Ürün analizlerini, f) Risk değerlendirmeleri çerçevesinde yapılması gerekli görülen stratejik plan değişiklik önerilerini içerir. |
İçsel sermaye gereksinimi ve İSEDES
Madde-46.. (1)Bankalar maruz kaldıkları ve kalabilecekleri riskleri karşılayacak düzeyde sermayeyi içsel olarak hesaplamak ve faaliyetlerini bu düzeyin üzerinde bir sermayeyle idame ettirmek zorundadırlar. (2) İSEDES, üst yönetim tarafından; a) Risklerin doğru ve yeterli düzeyde tanımlanması, ölçülmesi, toplulaştırılması ve izlenmesine, b) Bankanın risk profili, stratejileri ve faaliyet planına göre belirlenecek yeterli içsel sermayenin hesaplanması ve buna sahip olunmasına, c) Güçlü risk yönetim sistemlerinin tesis edilmesi, kullanılması ve bunların sürekli geliştirilmesine imkan veren süreç veya süreçler bütünüdür. Banka, İSEDES’i kendi bünyesinde tesis etmek, uygulamak ve geliştirmekle yükümlüdür.
|
İçsel sermaye gereksinimi ve İSEDES
Madde-46.. (1) Bankalar maruz kaldıkları ve kalabilecekleri riskleri karşılayacak düzeyde sermayeyi konsolide ve konsolide olmayan bazda içsel olarak hesaplamak ve faaliyetlerini konsolide ve konsolide olmayan bazda bu düzeylerin üzerinde bir sermayeyle idame ettirmek zorundadır. (2) İSEDES, üst yönetim tarafından (a) Risklerin doğru ve kapsamlı bir şekilde tanımlanması, ölçülmesi, toplulaştırılması, izlenmesi ve raporlanmasına, b) Bankanın risk profili, risk yönetim süreçleri, iç sistemlerin yeterliliği, stratejileri ve faaliyet planına göre belirlenecek yeterli içsel sermayenin hesaplanması ve buna sahip olunmasına c) Güçlü risk yönetim sistemlerinin tesis edilmesi, kullanılması ve bunların sürekli geliştirilmesine imkan veren süreç veya süreçler bütünüdür. Banka, İSEDES’i kendi bünyesinde tesis etmek, uygulamak ve geliştirmekle yükümlüdür. |
İSEDES’in temel unsurları
Madde-47 (1) İSEDES’in temel unsurları aşağıda, unsurların açıklaması bu bölümün izleyen maddelerinde verilmiştir. a) Banka, risk profiline karşılık gelen içsel sermaye yeterlilik düzeyini değerlendirmek ve ölçmek üzere bir süreç tesis eder. … h) İSEDES, makul ve karar alma aşamasında kullanılabilir sonuçlar üretmelidir. İSEDES kapsamında bankanın sermaye yeterliliğinin değerlendirilmesi ve sermaye gereksiniminin tutar ve/veya rasyo olarak hesaplanması gerekir. |
İSEDES’in temel unsurları
Madde-47 (1) İSEDES’in temel unsurları aşağıda, unsurların açıklaması bu bölümün izleyen maddelerinde verilmiştir. a) Banka, risk profiline karşılık gelen içsel sermaye yükümlülüğünü ve gereksinimini değerlendirmek ve ölçmek üzere bir süreç tesis eder. … h) İSEDES, makul ve karar alma aşamasında kullanılabilir sonuçlar üretmelidir. İSEDES kapsamında bankanın içsel sermaye yeterliliğinin değerlendirilmesi ve içsel sermaye gereksiniminin tutar ve oran olarak hesaplanması gerekir.
|
Riske dayalılık
Madde-52 (1) İSEDES riske dayalı olarak tesis edilir. Bu süreçte banka, sermaye yeterliliğini değerlendirirken öncelikle risk profilini ve faaliyet gösterdiği çevreye ait koşulları ortaya koymalı ve sonrasında bu unsurları dikkate alarak sermaye gereksinimi seviyesini belirlemelidir. (2) Banka, sermaye gereksinim seviyesini belirlerken derecelendirme kuruluşlarının bankaya vereceği nota ilişkin beklenti ve hedeflerini, piyasadaki itibarını, stratejik hedeflerini, yasal değişiklikleri ve gerekli gördüğü diğer faktörleri de dikkate alır. |
Riske dayalılık
Madde-52 1) İSEDES riske dayalı olarak tesis edilir. Bu süreçte banka, içsel sermaye yeterliliğini değerlendirirken öncelikle risk profilini ve faaliyet gösterdiği çevreye ait koşulları ortaya koymalı ve sonrasında bu unsurları dikkate alarak içsel sermaye gereksinimi seviyesini belirlemelidir. (2) Banka, içsel sermaye gereksinim seviyesini belirlerken derecelendirme kuruluşlarının bankaya vereceği nota ilişkin beklenti ve hedeflerini, piyasadaki itibarını, stratejik hedeflerini, yasal değişiklikleri ve gerekli gördüğü diğer faktörleri de dikkate alır |
İSEDES’in geleceğe yönelik olması
Madde-54… (3) Banka, sermaye planında büyüme hedefini ve bu hedefe ulaşmak için öngördüğü sermaye düzeyinin belirlenmesi sürecini, bu süreç kapsamında tesis edilen sorumluluklarla birlikte açık ve anlaşılır bir şekilde izah etmelidir. Sermaye planı, bankanın asgari üç yıllık bir öngörü süresinde sermaye yeterlilik rasyosuna ve özkaynaklarla ilgili diğer sınırlamalara uyumunun beklenen seyrini göstermeli, bununla birlikte planda hedeflerden sapmalara yol açabilecek muhtemel olumsuzluklar veya beklenmedik olaylara da yer verilerek bunlara yönelik alınacak aksiyonları gösteren bir acil ve beklenmedik durum planı da oluşturulmalıdır. |
İSEDES’in geleceğe yönelik olması
Madde-54.. (3) Banka, sermaye planında büyüme hedefini ve bu hedefe ulaşmak için öngördüğü sermaye düzeyinin belirlenmesi sürecini, bu süreç kapsamında tesis edilen sorumluluklarla birlikte açık ve anlaşılır bir şekilde izah etmelidir. Sermaye planı, bankanın asgari üç yıllık bir öngörü süresinde sermaye yeterlilik oranlarına ve özkaynaklarla ilgili diğer sınırlamalara uyumunun beklenen seyrini göstermeli, bununla birlikte planda hedeflerden sapmalara yol açabilecek muhtemel olumsuzluklar veya beklenmedik olaylara da yer verilerek bunlara yönelik alınacak aksiyonları gösteren bir acil ve beklenmedik durum planı da oluşturulmalıdır |
Veri, sistem ve süreçlere ilişkin inceleme
Madde-57.. (3) İnceleme, 58 inci madde çerçevesinde yapılacak validasyon sürecini de içerir. |
Veri, sistem ve süreçlere ilişkin inceleme
Madde-57.. (3) İnceleme kapsamında, 58 inci madde çerçevesinde yapılacak validasyon süreci de denetlenir. |
İçsel modelin validasyonu
MADDE 58.. (1) İSEDES kapsamında banka tarafından kullanılan ekonomik ve/veya yasal sermaye yeterliliğine ilişkin modele dayalı risk ölçüm metodolojisinin içsel validasyonu, söz konusu metodolojiyi geliştiren veya uygulayan birimlerden bağımsız bir ekip tarafından yapılır. Ekip doğrudan denetim komitesine raporlama yapar. |
İçsel modelin validasyonu
MADDE 58.. (1) İSEDES kapsamında banka tarafından kullanılan ekonomik ve/veya yasal sermaye yeterliliğine ilişkin modele dayalı risk ölçüm metodolojisinin içsel validasyonu, söz konusu metodolojiyi geliştiren veya icrai birimlerden bağımsız bir ekip tarafından yapılır. Ekip doğrudan denetim komitesine raporlama yapar. |
Sermaye planlama tamponu
MADDE 59 (1) Banka; stres testi ve senaryo analizlerini, risk iştahını, sermaye planını, stratejik plan ve bütçesini, muhtelif risklere ilişkin acil ve beklenmedik durumlara ilişkin eylem planlarını ve gerekli gördüğü diğer hususları dikkate alarak; gelecek üç yıllık zaman diliminde meydana gelebilecek muhtemel olumsuz durumlar ve kayıplar karşısında sermaye yeterliliğinin içsel ve yasal asgari sermaye yeterliliği düzeyinin altına inmesini engelleyecek bir sermaye planlama tamponunu hesaplamak ve tahsis etmekle yükümlüdür. (2) Sermaye planlamasında kullanılacak bütüncül stres testi ve senaryo analizlerinde, bankanın baz, olumsuz durum ve aşırı olumsuz durum adıyla asgari üç senaryo oluşturması gerekir. Ayrıca Kurum tarafından da bir bankaya özgü veya tüm bankalara uygulanacak yeknesak bir senaryo veya senaryo dizisi belirlenebilir. Böyle bir durumda sermaye planlama tamponu, Kurum ve banka tarafından belirlenen tüm senaryolar dikkate alınarak tespit edilir. |
Sermaye planlama tamponu
MADDE 59 (1) Banka, sermaye planlama tamponunu hesaplamak ve tahsis etmekle yükümlüdür.
(2) Sermaye planlamasında kullanılacak bankanın bütününe yönelik tümel stres testi ve senaryo analizlerinde, bankanın baz, olumsuz ve aşırı olumsuz olmak üzere asgari üç senaryo oluşturması gerekir. Ayrıca Kurum tarafından da bir bankaya özgü veya tüm bankalara uygulanacak yeknesak bir senaryo veya senaryo dizisi belirlenebilir. Böyle bir durumda sermaye planlama tamponu, Kurum ve banka tarafından belirlenen tüm senaryolar dikkate alınarak tespit edilir.
|
İçsel sermaye tamponu ve içsel sermaye gereksinimi düzeyi
MADDE-60 (1) İçsel asgari sermaye yeterliliği düzeyine 5/11/2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmelikte ifade edilen döngüsel sermaye tamponu ve aynı yönetmelikte ifade edilen sermaye koruma tamponu ile sermaye planlama tamponundan büyük olanın eklenmesiyle birlikte içsel sermaye gereksinimi düzeyi elde edilir. Bankanın içsel sermaye gereksiniminin asgari yasal sermaye yeterliliği düzeyini aşan kısmına içsel sermaye tamponu adı verilir. İçsel sermaye tamponu, çekirdek sermaye olarak tutulur. (2) İSEDES Raporu kapsamında banka tarafından yapılan değerlendirmeler ile hesaplanan içsel sermaye gereksinimi düzeyi Kurum tarafından yapılan denetimlerde değerlendirilir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda bankanın hesapladığı içsel sermaye gereksinimi düzeyi kabul edilir veya eksik ve/veya yanlış bulunması halinde düzeltilmek suretiyle yeni bir içsel sermaye gereksinimi düzeyi belirlenir. Kurum, İSEDES Raporuna ilişkin değerlendirmesini içeren bir bildirimde bulunmadığı sürece bankanın içsel olarak belirlediği sermaye gereksinim düzeyi geçerliliğini korur. (3) İSEDES kapsamında bankanın her bir risk türüne ilişkin risk yönetim ve kontrol kabiliyetinde tespit edilecek zafiyetin giderilmesine yönelik gerekli eylemlerde bulunması ve tedbirleri alması esastır. Bankaya risk yönetim ve kontrolündeki zafiyetten dolayı ilave edilecek içsel sermaye tamponu, söz konusu eylem ve tedbirlerin etkinlik kazanmasına kadar geçecek süre zarfında uygulanacak geçici bir tedbir niteliğindedir. Dolayısıyla sermaye tamponu, söz konusu tedbir ve eylemlerin bir ikamesi değildir. (4) Kurum, denetim ve gözetim faaliyetleri kapsamında bankanın, risk profiline karşılık gelen içsel sermaye gereksinimi düzeyini sağlayamaması ihtimalini tespit etmesi durumunda, gerekli gördüğü iyileştirici tedbirleri alır. (5) Mevcut sermaye yeterlilik düzeyinin içsel sermaye gereksiniminin altında kalması durumunda, banka ivedilikle içsel sermaye gereksinimi düzeyinin üzerine çıkılmasını sağlayacak bir aksiyon planını Kuruma sunar. Söz konusu plan, Kurum tarafından uygun görülmesini müteakip uygulamaya konulur. Planda öngörülen süre sonunda yeni bir İSEDES Raporu düzenlenerek aksiyon planının sonuçları Kuruma iletilir. (6) Bankanın mevcut sermaye yeterlilik düzeyinin içsel sermaye gereksiniminin altında kaldığı süre zarfında Kurumca gerekli görülecek diğer tedbirlerin alınmasının yanısıra Kurumca izin verilmediği müddetçe ortaklara, yönetim kurulu üyelerine veya personele herhangi bir isim altında kâr payı dağıtılamaz. |
İçsel sermaye tamponu ve içsel sermaye gereksinimi düzeyi
MADDE-60 (1) Bankanın içsel sermaye gereksiniminin asgari yasal sermaye tutarını aşan kısmı çekirdek sermaye olarak tutulur. (2) İSEDES Raporu kapsamında banka tarafından yapılan analizler ile hesaplanan içsel sermaye gereksinimi oranı Kurum tarafından yapılan denetimlerde değerlendirilir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda bankanın hesapladığı içsel sermaye gereksinimi oranı kabul edilir veya eksik ve/veya yanlış bulunması halinde düzeltilmek suretiyle yeni bir içsel sermaye gereksinimi oranı belirlenir. Kurum, İSEDES Raporuna ilişkin değerlendirmesini içeren bir bildirimde bulunmadığı sürece bankanın belirlediği içsel sermaye gereksinimi oranı geçerliliğini korur. (3) İSEDES kapsamında bankanın her bir risk türüne ilişkin risk yönetim ve kontrol kabiliyetinde tespit edilecek zafiyetin giderilmesine yönelik gerekli eylemlerde bulunması ve tedbirleri alması esastır. Risk yönetim ve kontrolündeki zafiyetten dolayı ilave edilecek içsel sermaye tamponu, söz konusu eylem ve tedbirlerin etkinlik kazanmasına kadar geçecek süre zarfında uygulanacak geçici bir tedbir niteliğindedir. Risk yönetiminin güçlendirilmesi, içsel limitlerin tüm karar alma mekanizmalarında etkin bir şekilde uygulanması, karşılık ve rezervlerin güçlendirilmesi ile iç kontrol faaliyetlerinin güçlendirilmesi vb. faaliyetler bu tedbir ve eylemler arasında sayılabilir. (4) Kurum, denetim ve gözetim faaliyetleri kapsamında bankanın, risk profiline karşılık gelen içsel sermaye gereksinimi oranını sağlayamaması veya her bir önemli risk türü için yeterli sermaye bulundurmaması ihtimalini tespit etmesi durumunda sermaye arttırımı da dahil gerekli gördüğü iyileştirici tedbirleri alır. (5) Mevcut sermaye yeterlilik oranının içsel sermaye gereksinimi oranının altında kalması durumunda, banka ivedilikle içsel sermaye gereksinimi oranının üzerine çıkılmasını sağlayacak bir aksiyon planını Kuruma sunar. Söz konusu plan, Kurum tarafından uygun görülmesini müteakip uygulamaya konulur. Planda öngörülen süre sonunda yeni bir İSEDES Raporu düzenlenerek aksiyon planının sonuçları Kuruma iletilir. (6) Bankanın mevcut sermaye yeterlilik oranının içsel sermaye gereksinimi oranının altında kaldığı süre zarfında Kurumca gerekli görülecek diğer tedbirlerin alınmasının yanısıra Kurumca izin verilmediği müddetçe ortaklara, yönetim kurulu üyelerine veya personele herhangi bir isim altında kâr payı dağıtılamaz. (7) Tümel stres testlerinin yapılacağı üç yıl için ayrı ayrı çekirdek sermaye yeterliliği oranı, ana sermaye yeterliliği oranı ve kaldıraç oranı hesaplanır. Stres koşulları altında hesaplanan bu oranların yasal sınırlamaların altına düşmemesi esastır. |
Bildirim yükümlülüğü
MADDE 63.. (7) Bankalar, 43 üncü maddenin altıncı fıkrasının ikinci cümlesi kapsamında yıl sonları itibarıyla düzenleyecekleri bankanın önemli riskleriyle ilgili stres testi uygulama sonuçlarına ilişkin raporları takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar toplu olarak Kuruma gönderir. Kurum ihtiyaç duyması halinde raporun düzenlenme ve bildirim sıklığı ile kapsamını banka bazında değiştirebilir |
Bildirim yükümlülüğü
MADDE 63… (7) Bankalar, 43 üncü maddenin altıncı fıkrası kapsamında yıl sonları itibarıyla düzenleyecekleri bankanın tikel ve tümel stres testi uygulama sonuçlarına ilişkin Stres Testi Raporunu takip eden yılın Mart ayı sonuna kadar Kuruma gönderir. Kurum ihtiyaç duyması halinde raporun düzenlenme ve bildirim sıklığı ile kapsamını banka bazında değiştirebilir. (8) Bankalar 57 nci maddenin birinci fıkrası kapsamında hazırlanan inceleme raporunu, raporun hazırlanmasını takip eden ilk İSEDES Raporuyla birlikte Kuruma gönderir. (9) 58 inci madde kapsamında hazırlanan içsel model validasyon raporu, hazırlanışını takip eden ilk İSEDES raporuyla birlikte Kuruma iletilir. |
2 Cevaplar
[…] 3- Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetm…, […]
[…] […]