Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelik ve Stres Rehberi ile Yönetim Kurullarına Kapsamlı Sorumluluklar Getirildi

Bilindiği üzere, Bankaların İç Sistemler ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelik’in 43 üncü maddesi, bankaları stres testi programı kurmak ve işletmekle yükümlü, üst yönetimi ise stres testi programının bir bütün olarak tesisi ve yürütülmesinden sorumlu tutuyor. Aynı maddede stres programının içeriği, anılan program çerçevesinde yapılması gereken hususlar özet olarak yer alıyor. Stres testi programına ilişkin detay hususların, 24.07.2014 tarih ve 5964 sayılı Kurul Kararı ile yayımlanan “Bankaların Sermaye Ve Likidite Planlamasında Kullanacakları Stres Testlerine İlişkin Rehber Stres Testi Rehberi” ile belirlendiği görülüyor. Söz konusu rehberden yönetim kurullarına ağır sorumluluklar getirildiği, bankanın tüm stratejik kararlarında stres testi programı sonuçlarının dikkate alınması gerektiği anlaşılıyor. Rehber’in “Stres Testinin Banka Yönetiminde Kullanımı (Yönetim Boyutu)” başlıklı bölümünde aşağıda yer alan açıklama yer alıyor.

“İlke 1. Yönetim kurulu, stres testi programının tümüyle tesis edilmesi ve etkin bir şekilde yürütülmesinden sorumludur. Yönetim kurulu, stres olaylarının bankanın risk profili üzerindeki etkilerini değerlendirebilecek yeterlilikte olmalıdır.”

Bu açıklamadan yönetim kurullarının stres testi programlarının uygulanmasının her aşamasından sorumlu oldukları dolayısıyla da, İSEDES  raporları gibi stres testi raporlarının da yönetim kurullarınca onaylanması gerektiği gibi bir anlam çıkıyor. Dahası, yönetim kurullarının matematiksel, karmaşık hesaplamalar içeren stres testi hesaplamaları ve yansımalarını değerlendirebilecek yeterlilikte olması gerektiği gibi bir sonuç çıkıyor. Peki bankacılık sektöründe yönetim kurulları üyelerinin hepsi bu anılan yeterliliği sağlayabilecek niteliklere sahip midir? Yönetim kurulu üyeleri uzmanlık alanı olmayan söz konusu hususları içeren raporları anlamadan imzalama konusunda tereddüt etmeyecek midir?

Yine Rehberin “Stres Testinin Banka Yönetiminde Kullanımı (Yönetim Boyutu)” başlıklı bölümününün 12’inci maddesinde,

“Stres testlerinin uygulamasına yönelik belirli faaliyetler (risk belirleyenlerinin tanımlanması gibi, uygulama, yönetim vb. hususlar) üst düzey yönetime devredilebilir. Ancak yönetim kurulu (veya içerisinde teşekkül eden bir komite), -başta temel model varsayımları ve senaryo seçimleri ile stres testlerinin zayıf yönlerini tespit etmeye yönelik sorgulamalar olmak üzere- programa ilişkin müzakerelerin içerisinde aktif bir şekilde bulunmalıdır. Bu çerçevede yönetim kurulu stres testlerine ilişkin varsayımlar ile (örneğin stres olay veya koşulları sırasındaki korelasyonlarla ilgili olanlar), (risk yönetimi araçlarından birisi olarak) yönetim aksiyonlarının ve risk azaltıcı eylemlerin kredibilitesini stres testi sonuçlarına dayalı olarak sorgulamalı ve bunun neticesinde kendi içinde bir uzlaşıya varmalıdır.

açıklaması  bulunuyor. Bu açıklamadan yönetim kurulunun söz konusu  yükümlülüklerinin bir kısmını üst yönetime devredebileceği anlaşılmakla birlikte, yönetim kurulunun görev ve sorumluluklarının tamamının devredilemeyeceği görülmektedir.

Sonuç olarak yönetmelik ve rehberden stres testi raporlarının yönetim kurullarınca onaylanmasının zorunlu olduğu, yönetim kurullarına ağır denebilecek sorumluluklar getirildiği görülüyor.