Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Tebliğin Yürürlük Tarihine Kısmi Erteleme
Bugün tarihli (29 Şubat 2020 tarihli ve 31054 sayılı) Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile yapılan değişikliklerle 10 Şubat 2020 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/4)” (Ticari Müşterilerden Alınacak Ücretler Tebliği / Tebliğ)’in para ve kıymetli maden transferlerine (EFT, havale, geç EFT) ilişkin 15 inci ve üye işyeri ücretleri (POS komisyon oranları) başlıklı 20 nci maddesi hariç diğer maddelerinin yürürlük tarihleri 1 Nisan 2020 tarihine ertelenirken, Tebliğ’in dayanak kısmına 5411 sayılı Bankacılık Kanunu eklendi.
Tebliğ’in dayanak maddesinde yapılan değişiklik 25 Şubat 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “7222 sayılı Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun“un 13 üncü maddesi ile Bankacılık Kanunu’nun 144 üncü maddesinde yapılan değişiklikle TCMB’ye bankaların her türlü işlemlerinden elde edecekleri ücret, masraf ve komisyonları belirleme yetkisinin verilmesi ile ilgili. Böylece Ticari Müşterilerden Alınacak Ücretler Tebliği’nin dayanak maddesinin Bankacılık Kanunu ile ilişkisi kurulmuş oldu.
Öte yandan, Tebliğ’in 1 ila 4, 15, 20 ve 22 nci maddelerinin yürürlük tarihlerinin ertelenmesi ise bankaların Tebliğe uyum konusunda yaşadıkları zorlukları çözmelerine oldukça yardımcı olacak.
10 Şubat 2020 tarihinde yayımlanan Tebliğ (Tebliğ hakkında 16 Şubat 2020 tarihli inceleme yazımıza buradan ulaşabilirsiniz), bankaların ticari müşterilerinden alacakları ücret ve komisyon kalemlerine önemli kısıtlamalar getirirken müşterilerin değişiklikler hakkında bilgilendirilmesi, sözleşmelerde değişiklikler ve ücretlere kısıtlama getirilmesi gibi sistemsel düzenlemeler yapılmasını gerektiren önemli düzenlemelerde içeriyordu. Tebliğ’in yayımından itibaren bankalara tanınan yaklaşık 19 günlük uyum süresinde bu değişiklik ve düzenlemelerin tümünün hayata geçirilmesi bankaları oldukça zorlamıştı. Bugünkü Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile yapılan düzenleme ile bankalara bazı maddeleri hariç Tebliğe uyum ile ilgili 1 aylık bir ek süre daha tanınmış oldu.
Tebliğ’in erteleme yapılmayan ve 1 Mart 2020 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmesi öngörülen 1 ila 4, 15, 20 ve 22 nci maddeleri ise Tebliğ’in amaç, kapsam, dayanak, tanımlar, para ve kıymetli maden transferleri, üye işyeri ücretleri ve intibak maddelerini içeriyor.
Buna göre Tebliğ’in EFT, havale ve kıymetli maden transferleri ile üye işyeri ücretlerine getirdiği kısıtlamalar Tebliğ’in yürürlük tarihinden önce kurulmuş sözleşmeler dahil olmak üzere 1 Mart 2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olacak, diğer maddelerine uyum için ise bankaların 1 Nisan 2020 tarihine kadar 1 aylık bir ek uyum süreleri daha bulunmuş olacak.
Tebliğ’in erteleme yapılmayan 15, 20 ve 22 inci maddelerini de aşağıda veriyoruz.
Saygılarımızla,
Para ve kıymetli maden transferleri
MADDE 15 – (1) EFT işlemlerinden alınabilecek ücret, işlem tutarının 1.000 TL ve altında olması halinde mobil bankacılık uygulamaları ve internet bankacılığı aracılığıyla yapılan işlemler ile düzenli ödemelerde 1 TL’yi, ATM’den yapılan işlemlerde 2 TL’yi, diğer kanallar ile yapılan işlemlerde ise 5 TL’yi geçemez. İşlem tutarının 1.000 TL ile 50.000 TL arasında olması halinde bu sınırlar sırasıyla 2 TL, 5 TL ve 10 TL olarak, işlem tutarının 50.000 TL üzerinde olması halinde bu sınırlar sırasıyla 25 TL, 50 TL ve 100 TL olarak uygulanır.
(2) Merkez Bankası Ödeme Sistemlerinin resmi kapanış saatinden en erken 90 dakika önce olmak kaydıyla, banka ile ticari müşteri arasındaki sözleşmede geç işlemler olarak belirlenen EFT işlemlerinde, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen azami ücretler yüzde elli artırımlı olarak uygulanır.
(3) Havale işlemlerinde uygulanacak azami ücretler, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen ayrımlara tabi olarak ilgili ücretlerin yarısı oranında uygulanır.
(4) Kıymetli maden transfer işlemlerinden alınacak ücret, transfer sistemini işleten kuruluş tarafından işlem başına belirlenen transfer ücretinin yüzde on beş fazlasını aşamaz.
(5) Para transferi ve kıymetli maden transferi işlemlerinde, müşterinin hatası nedeniyle para iadesi gereken durumlarda, üçüncü kişilere ödenen tutarlar dışında müşteriden herhangi bir ücret alınamaz
Üye işyeri ücretleri
MADDE 20 – (1) Taksitsiz mal ve hizmet alımlarında, işlem tutarının üye işyerinin serbest kullanımına ertesi gün aktarılması halinde, uygulanacak üye işyeri ücreti aylık referans oranın 0,45 puan artırılmış halini geçemez. Azami üye işyeri ücreti, referans oranın ilan tarihini takip eden ayın ilk gününden itibaren güncellenerek uygulanır.
(2) Yurt dışında ihraç edilmiş kartların kullanıldığı işlemlerde, işlem tutarının üye işyerinin serbest kullanımına ertesi gün aktarılması halinde, uygulanacak azami üye işyeri ücreti yüzde 1,60’ı geçemez.
(3) Taksitli mal ve hizmet alımlarında azami üye işyeri ücreti, taksitsiz işlemlerde geçerli olan azami üye işyeri ücretine her bir taksit için bu ücretin en fazla yüzde ellisi ilave edilerek uygulanır.
(4) Bankalar ile üye işyerleri arasında yapılan özel anlaşmalar çerçevesinde tarım sektörü gibi hedeflenmiş müşteri kitlesi için tasarlanmış kartları kabul etmek suretiyle ödeme sürelerinin ertelendiği kart uygulamalarında, kart hamilinin ödemelerinin faizsiz ötelendiği süreler ay olarak belirlenir ve üye işyerinden talep edilebilecek azami üye işyeri ücreti hesabında çarpan olarak dikkate alınır. Azami üye işyeri ücreti, ay sayısı ile taksitsiz işlemler için geçerli olan azami ücret çarpılarak hesaplanır.
(5) İşlem tutarının üye işyerinin serbest kullanımına ertesi gün aktarılmaması halinde, söz konusu azami üye işyeri ücreti, işlem tarihinin ertesi günü ile işlem tutarının üye işyerinin serbest kullanımına geçmesi arasında kalan gün sayısı dikkate alınarak düşürülür. Taksitsiz işlemlerde işlem tutarının üye işyeri serbest kullanımına geçeceği süre işlem tarihinin ertesi gününden itibaren kırk günü aşamaz.
(6) İşlem tutarının, taraflarca belirlenen tarihten önce üye işyerinin talebi doğrultusunda serbest kullanımına aktarılması halinde, üye işyerinden alınabilecek azami bloke çözüm ücreti, anlaşmaya göre blokede tesis edilmesi gereken kalan gün sayısının azami bloke gün sayısına oranı ile azami üye işyeri ücretinin çarpılması sonucunda hesaplanan oranı aşamaz.
(7) Üye işyerinin onayı ile kart sahibine aktarılmak üzere alınan ücretler haricinde üye işyerinden, üye işyeri ücreti dışında mal ve hizmet tutarı üzerinden başkaca bir ücret alınamaz.
İntibak
MADDE 22 – (1) Tebliğ hükümleri, Tebliğ yürürlük tarihinden önce kurulmuş sözleşmelere Tebliğin yürürlük tarihinden sonra gerçekleştirilecek işlemler bakımından da uygulanır.”
“UYARI: Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
