Banka ve Aracı Kurumların Yaptıkları Tezgahüstü Türev İşlem Çeşitlerinin İnternet Sitelerinde Yayımlanmasına İlişkin Genelge Yayımlandı
SPK tarafından 14.01.2016 tarihli ve 29593 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ ile “Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (III-37.1)”de (Yatırım Hizmetleri Tebliği) yapılan değişiklikle işlem aracılığı veya portföy aracılığı faaliyeti kapsamında tezgahüstü türev araç işlemleri gerçekleştirecek yatırım kuruluşlarının işlem yapacakları türev araç türlerine ve türev araç türlerine konu dayanak varlıklara ilişkin TSPB tarafından belirlenecek esaslar çerçevesinde bir liste oluşturması, bu listeyi internet sitelerinde yayımlamaları ve TSPB’ye göndermeleri zorunlu tutulmuştu. Yatırım Hizmetleri Tebliği’nin 25/A maddesinde yapılan bu düzenleme ile listede yapılacak her türlü değişikliğin de internet sitesinde ilan edilmesi ve ilanı takip eden 5 iş günü içinde yatırım kuruluşları tarafından TSPB’ye bildirilmesi zorunlu tutulmuştu.
Tebliğ’de TSPB’nin belirlemesi öngörülen liste ve bildirim usulleri, TSPB’nin 22.04.2016 tarihli ve 28 No’lu “Tezgahüstü Türev İşlem Türleri ve İşlemlere Konu Dayanak Varlıkların İlanı ile Tezgahüstü Türev İşlemlerde Kullanılan İşlem Paltformu, Program, Modül ve Eklentilerin Birliğe Bildirimine İlişkin Esaslar Hakkında Genelge”si ile belirlendi.
Genelge’ye göre;
1- İşlem aracılığı veya portföy aracılığı faaliyeti kapsamında tezgahüstü türev araç işlemleri gerçekleştiren yatırım kuruluşlarının (aracı kurumlar ve bankalar), işlem yapacakları türev araç türlerini ve türev araç türlerine konu dayanak varlıkları Genelge’de belirlenen esaslar kapsamında “Tezgahüstü Türev İşlem Türleri ve Dayanak Varlıklar” başlıklı bir liste ile internet sitelerinin türev araç işlemleri ile ilgili sayfalarında ilan etmeleri gerekiyor.
2- Yayınlanacak “Tezgahüstü Türev İşlem Türleri ve Dayanak Varlıklar Listesi”nin işlem yapılacak tüm ürünleri kapsaması gerekiyor. Liste’de asgari olarak Genelge ekinde (Ek-1) belirtilen işlem türleri ve dayanak varlıkların, işleme konu olması halinde yer alması zorunlu. III-39.1 sayılı Yatırım Kuruluşları Tebliği’nin 29 uncu maddesi uyarınca müşteri tanımına, yatırım hizmet ve faaliyetleri ile yan hizmetler kapsamında yatırım kuruluşları tarafından hizmet sunulan tüm gerçek ve tüzel kişiler girdiği için listede aracı kurum ve bankaların gerçek ve tüzel kişi müşterileriyle yaptıkları işlemlerin yanı sıra diğer aracı kurum ve bankalarla yaptıkları işlem çeşitlerinin de yer alması gerektiği görüşündeyiz.
3- Yatırım kuruluşları tarafından internet sitelerinde ilan edilen liste ile bu listede meydana gelen her türlü değişikliğin internet sitesinde ilanını takip eden 5 iş günü içerisinde ayrıca TSPB’ye bildirilmesi gerekiyor.
4- İlan edilen listeye ilişkin bildirimler, Birliğin Üye Yönetim Sistemi (ÜYS)’nde yer alan “Tezgahüstü Türev İşlem Türleri ve Dayanak Varlıklar Bildirimi” ekranı üzerinden elektronik imzalı olarak yapılacak.
Genelge ayrıca, aracı kurumların tezgahüstü türev işlemlerde kullandıkları platformlar, program, modül ve eklentilerin aracı kurumlar tarafından birliğe bildirilmesi usullerini de düzenliyor. Bu çerçevede de;
1- Aracı kurumların, portföy aracılığı veya işlem aracılığı faaliyeti kapsamında tezgahüstü türev işlemlerde kullandıkları elektronik işlem platformları, bu platformda kullanılan her türlü program, modül ve eklentiyi, bunların çalışma ve kullanım esasları ve amaçları ile bunlara ilave olarak yeni platform, program, modül ve eklenti kullanımı ve bunların değiştirilmesi hususlarını kullanmaya başladıktan itibaren 10 gün içerisinde TSPB’ye bildirmeleri gerekiyor.
2- Aracı kurumların yapacakları bu bildirimlerin, ÜYS’de “Tezgahüstü Türev İşlemler Platform, Program, Modül ve Eklenti Bildirimi” ekranı üzerinden elektronik imzalı olarak yapılması, platform, program, modül ve eklentilerin çalışma ve kullanım esasları ile amaçlarına ilişkin detaylı açıklamaların, bildirim yapılan ekran üzerinden ek doküman olarak gönderilmesi öngörülüyor.
3- Genelge uyarınca aracı kurumların TSPB’ye bildirdikleri dışında platform, program, modül ve eklenti kullanılmamaları gerekiyor.
Bildirim yükümlülüklerinin Tebliğ’de belirlenen ve yukarıda belirtilen süreler dâhilinde yerine getirilmesi gerekiyor. Genelge’de bildirimlerin ÜYS üzerinden bildirimlere konu alanlara veri girişi yapılarak ve talep edilmesi halinde ek dosyalar eklenerek gerçekleştirileceği, ÜYS haricinde herhangi bir kaynaktan (yazılı, posta, faks, e-posta, telefon) bildirim kabul edilmeyeceği belirtiliyor.
Genelge, 22.04.2016 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu çerçevede, TSPB’ye yapılacak bildirimlerin 29 Nisan 2016 tarihine kadar gerçekleştirilmesinde fayda bulunuyor.
Saygılarımızla,
Ek 1: Tezgahüstü Türev İşlem Türleri ve Dayanak Varlıklar Listesi
İŞLEM TÜRÜ | # | İŞLEME KONU DAYANAK VARLIK |
SWAP | 1 | Para Swabı (EURO/USD, Sterlin/USD, İsviçre Frankı/USD, Japon Yeni/USD, TL/EURO, TL/USD, TL/Sterlin, Diğer) |
2 | Çapraz Para Swabı – (Cross Currency Swap) – düz / vanilla (EURO/USD, Sterlin/USD, İsviçre Frankı/USD, Japon Yeni/USD, TL/EURO, TL/USD, TL/Sterlin, Diğer) | |
3 | Çapraz Para Swabı – Katılımlı Kredi Koruması – yapılandırılmış (EURO/USD, Sterlin/USD, İsviçre Frankı/USD, Japon Yeni/USD, TL/EURO, TL/USD, TL/Sterlin, Diğer) | |
4 | Çapraz Para Swabı – Esnek Kredi Koruması – yapılandırılmış (EURO/USD, Sterlin/USD, İsviçre Frankı/USD, Japon Yeni/USD, TL/EURO, TL/USD, TL/Sterlin, Diğer) | |
5 | Çapraz Para Swabı – Cross Currency Swap with Cap | |
6 | Çapraz Para Swabı – European Knock Out Cross Currency Swap | |
7 | Altın Swabı (ONS / gr.) | |
8 | Menkul Kıymet Swabı | |
9 | Faiz Swabı (IRS) | |
10 | Faiz Swabı – Basis Swap | |
11 | Faiz Swabı – Forward Rate Agreement | |
12 | Faiz Swabı – Step up Swap | |
13 | Faiz Swabı – Flexi Period Swap | |
14 | Faiz Swabı – Flexi Notional Swap | |
15 | Faiz Swabı – Forward Starting Swap | |
16 | Kredi Temerrüt Swabı (CDS – Credit Default Swap) | |
17 | Toplam Getiri Swabı (Total Return Swap) | |
18 | CMS – (Constant Maturity Swap – Sabit Vade Swabı) | |
19 | CMCDS (CDS Indexed Constant Maturity Swap – Kredi Temerrüt Swabına Endeksli Menkul Kıymet) | |
20 | Gösterge Tahvile Endeksli Swap | |
21 | Kıymetli Maden Swabı (Altın, Platinyum, Gümüş, Paladyum, Diğer) | |
22 | Endeks Swabı (BIST-100, BIST-30, Dow Jones, Mini Dow Jones, S&P 500, E-mini S&P 500, Diğer) | |
23 | Emtia Swabı (Petrol, Bakır, Buğday, Pamuk, Mısır, Diğer) | |
24 | Commodity Asian Swap (Petrol, Bakır, Buğday, Pamuk, Mısır, Diğer) | |
25 | Currency Asian Swap (EURO/USD, Sterlin/USD, İsviçre Frankı/USD, Japon Yeni/USD, TL/EURO, TL/USD, TL/Sterlin, Diğer) | |
26 | Pay Senedi Swabı (Equity Swap) | |
27 | Diğer Swaplar (Menkul Kıymet, Finansal Gösterge, Endeks, Diğer) | |
FORWARD | 1 | Forward – Vadeli Döviz (EURO/USD, Sterlin/USD, İsviçre Frankı/USD, Japon Yeni/USD, TL/EURO, TL/USD, TL/Sterlin, Diğer) |
2 | Kıymetli Maden Forward (Altın, Platinyum, Gümüş, Paladyum, Diğer) | |
3 | Commodity Forward (Petrol, Bakır, Buğday, Pamuk, Mısır, Diğer) | |
4 | Vadeli Faiz İşlemi (Forward Rate Agreement) | |
5 | Diğer Vadeli İşlemler (Menkul Kıymet, Finansal Gösterge, Endeks, Diğer) | |
OPSİYON | 1 | Para Alım – Satım Opsiyonu (EURO/USD, Sterlin/USD, İsviçre Frankı/USD, Japon Yeni/USD, TL/EURO, TL/USD, TL/Sterlin, Diğer) |
2 | Faiz Alım – Satım Opsiyonu (EURO/USD, Sterlin/USD, İsviçre Frankı/USD, Japon Yeni/USD, TL/EURO, TL/USD, TL/Sterlin, Diğer) | |
3 | Yapılandırılmış Mevduat DCD (Dual Currency Deposit) (EURO/USD, Sterlin/USD, İsviçre Frankı/USD, Japon Yeni/USD, TL/EURO, TL/USD, TL/Sterlin, Diğer) | |
4 | Yapılandırılmış Mevduat DCR (Dual Currency Repo) (EURO/USD, Sterlin/USD, İsviçre Frankı/USD, Japon Yeni/USD, TL/EURO, TL/USD, TL/Sterlin, Diğer) | |
5 | Diğer Yapılandırılmış Mevduat (Structured Deposits) | |
6 | Yapılandırılmış Kredi (Structured Loans) | |
7 | FX Range Accrual | |
8 | Interest Range Accrual | |
9 | Commodity Range Accrual | |
10 | Düz Avrupa Tipi Opsiyon | |
11 | Düz Amerikan Tipi Opsiyon | |
12 | Bariyerli Opsiyon | |
13 | Flexi Par Forward | |
14 | Swaption (Swap Opsiyonu) | |
15 | Dijital Opsiyonlar | |
16 | Binary Opsiyonlar | |
17 | Tavan Faiz Opsiyonu (Cap) | |
18 | Taban Faiz Opsiyonu (Floor) | |
19 | TARN/TARF İşlemler | |
20 | Tahvil – Bono Opsiyonu | |
21 | Pay Senedi Opsiyonu | |
22 | Futures Opsiyonu | |
23 | Menkul Değer Alım – Satım Opsiyonu | |
24 | Kıymetli Maden Alım – Satım Opsiyonu (Altın, Platinyum, Gümüş, Paladyum, Diğer) | |
25 | Emtia Alım – Satım Opsiyonu (Petrol, Bakır, Buğday, Pamuk, Mısır, Diğer) | |
26 | Endeks Alım – Satım Opsiyonu (BIST-100, BIST-30, Dow Jones, Mini Dow Jones, S&P 500, E-mini S&P 500, Diğer) | |
27 | Varant | |
28 | Diğer Alım – Satım Opsiyonu | |
29 | Diğer Opsiyonlar (Menkul Kıymet, Finansal Gösterge, Endeks, Diğer) | |
DİĞER TÜREV | 1 | CLN (Credit Link Note) |
2 | Diğer Türev Alım – Satım | |
3 | Diğer işlemler |