ABD’nin Venezuela’ya Yönelik Uygulamaya Başladığı Finansal Yaptırımlar
25 Ağustos 2017 tarihinde ABD Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi (OFAC – Office of Foreign Assets Control) tarafından yapılan duyuruda, ABD’nin Venezuela’ya karşı uygulamaya başladığı finansal yaptırım programı açıklandı. Buna göre 13808 sayılı ABD Başkanlık Emri (Executive Order 13808) ile ABD kişileri (bireysel ve tüzel) tarafından veya ABD üzerinden aşağıdaki hususlara yönelik gerçekleştirilecek tüm işlemler yasaklandı:
1- Petroleos de Venezuela, S.A. isimli şirkete 90 günden uzun vadeli yeni finansman sağlanması (borç/kredi verilmesi, OFAC internet sitesinde yayımlanan 511 sayılı sıkça sorulan soruda borç/kredi tanımının içinde iskonto kredileri, banka kabulleri, aval/garantiler ve akreditiflerde sayılmaktadır),
2- Yukarıdaki şirket haricindeki diğer Venezuela Hükümeti kurumlarına 30 günden uzun vadeli yeni finansman (borç/kredi) sağlanması veya bu kurumların özkaynaklarına (hisse senetlerine, paylarına) yatırım yapılması,
3- Venezuela hükümetine bağlı kurumların (Venezuela Merkez Bankası dahil) Başkanlık Emri’nin yürürlüğe girdiği 25.08.2017 tarihinden önce ihraç ettiği bono / tahvillere yatırım yapılması,
4- Venezuela Hükümetinin doğrudan veya dolaylı olarak sahip olduğu veya kontrol ettiği kuruluşlar tarafından Venezuela Hükümetine yapılan kâr dağıtımı ve kâr payı ödemeleri,
5- ABD kişileri tarafından veya ABD içinde gerçekleştirilecek doğrudan veya dolaylı işlemlerle Venezuela hükümetinin ihraç ettiği menkul kıymetlerin satın alınması (yukarıdaki 1 ve 2 numaralı maddelerde izin verilen 90 ve 30 gün limitindeki işlemler hariç),
Kararda geçen “Venezuela Hükümeti” tanımı içinde Venezuela Hükümeti ve bu hükümete bağlı kurum ve kuruluşlarının (Venezuela Merkez Bankası ve Petroleos de Venezuela (PdVSA) isimli Venezuela milli petrol şirketi dahil) ve Venezuela tarafından sahip olunan, kontrol edilen veya bu hükümet adına hareket eden kurum ve kuruluşların girdiği açıklanmıştır.
Diğer taraftan, aynı gün yayımlanan 4 farklı Genel Lisans ile yukarıdaki yaptırımlara bazı istisnalar tanındı:
GENEL LİSANS 1: 1 numaralı Genel Lisans ile yukarıda (1), (2), (3) ve (5) inci maddelerde yaptırım kapsamına alınan işlemlerle ilgili 25 Ağustos 2015 tarihinden önce yapılan sözleşme ve anlaşmaların sonlandırılması için 24 Eylül 2017 tarihine kadar süre verildi.
GENEL LİSANS 2: 2 numaralı Genel Lisans ile (1), (2) ve (5) inci maddelerde yasaklanan işlemlerin CITGO Holding Inc. ve iştirakleri açısından yapılmasına izin verildi (Bu şirket Venezuela Devletine ait olan ve ABD’de faaliyet gösteren bir şirkettir).
GENEL LİSANS 3: 3 numaralı Genel Lisans ile
– Venezuela Hükümeti tarafından 25 Ağustos 2017 tarihinden önce ihraç edilen ve genel lisans ekinde sayılan bazı bono ve tahvillerin alım satımına ve,
– ABD’de faaliyet gösteren ve Venezuela Hükümeti tarafından sahip olunan veya kontrol edilen şirketlerin (CITGO Holding ve iştirakleri) 25 Ağustos 2017 tarihinden önce ihraç ettikleri bono ve tahvillerin alım satımına izin verildi.
GENEL LİSANS 4: 4 numaralı Genel Lisans ile ABD’den veya ABD kişileri tarafından Venezuela’ya doğrudan veya 3 üncü ülkeler üzerinden yapılacak tarım ürünleri, tıbbi ürünler, tıbbi araçlar ve bunların yedek parçalarının ihracında finansman sağlanmasına istisna tanındı. İstisna kapsamındaki tarım ürünü, tıbbi ürünler ve tıbbi araçların kapsamı 4 numaralı genel lisans ekinde tanımlanmaktadır.
ABD’nin Venezuela’ya yönelik yukarıdaki yaptırımları 25 Ağustos 2017 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdi. Bu yaptırımların ülkemizde faaliyet gösteren ve uluslararası ödemelere aracılık eden finansal kurumlar açısından önemi ise ABD kişileri dışında ABD üzerinden gerçekleşen işlemlerinde yaptırım kapsamında olmasından kaynaklanıyor.
Diğer bir ifadeyle, Türkiye’de faaliyet gösteren finansal kurumlar ortaklık yapısı açısından ABD’li kişilerce kontrol edilmediği sürece ABD kişisi tanımı içinde yer almasalar da, takası ABD üzerinden gerçekleşen USD cinsinden ödemelere aracılık ettikleri ve/veya ödeme yaptıkları veya takası veya saklaması ABD’de gerçekleşen menkul kıymet işlemleri gerçekleştirdikleri takdirde OFAC’ın yaptırım programlarını da dikkate almaları gerekiyor.
Bu çerçevede, yukarıda sayılan yaptırım kapsamındaki şirketler ve Venezuela Hükümeti’nin kendisi ve kontrolü altındaki kurum ve kuruluşlara istisna kapsamındaki işlemler hariç Türkiye’deki finansal kurumlarca da USD cinsinden yeni finansman sağlanmaması, bu kurumların mevcut USD cinsinden menkul kıymetlerinin satın alınmaması gerekiyor. Ayrıca, ülkemizdeki finansal kurumların müşterilerinin de aynı kapsamdaki işlemlerine aracılık etmemeleri OFAC’tan bir yaptırım almamak açısından önem arz ediyor.
Öte yandan, Venezuela yaptırım programı Ukrayna / Rusya yaptırımlarına benzer şekilde Venezuela vatandaşlarının ve Venezuela’da yerleşik özel şirketlerin işlemlerine bir kısıtlama getirmiyor. Yaptırımlar genel olarak Venezuela Hükümeti ve bu hükümete bağlı kurum ve kuruluşların yeni finansman sağlamasını kısıtlama amacı taşıyor.
Bu kapsamda, takası ve/veya saklaması ABD’de gerçekleşen/yapılan (USD üzerinden uluslar arası para transferleri, Hazine/trading işlemleri ve türev işlemler) işlemlerde, işlemin tarafının yaptırım kapsamındaki Venezuela kurumları ve yatırım ürünleri olmamasına özen gösterilmesi gerekiyor.
Detaylar için OFAC sitesinde konuya ilişkin yayımlanan sıkça sorulan sorular yol gösterici olacaktır.
Hamdi GİRGİN
“NOT: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir.”
EXECUTIVE ORDER (E.O.) OF AUGUST 24, 2017, “Imposing Additional Sanctions with Respect to the Situation in Venezuela”
1 NUMARALI GENEL LİSANS, General License 1, “Authorizing Certain Activities Necessary to Wind Down Existing Contract”
2 NUMARALI GENEL LİSANS, General License 2, “Authorizing Certain Transactions Involving CITGO Holding Inc.,”
3 NUMARALI GENEL LİSANS Genel Lisans, General License 3, “Authorizing Transactions Related to, Provision of Financing for, and Other Dealings in Certain Bonds”
3 NUMARALI GENEL LİSANS EKİ LİSTE
4 NUMARALI GENEL LİSANS, General License 4, “Authorizing New Debt Transactions Related to the Exportation or Reexportation of Agricultural Commodities, Medicine, Medical Devices, or Replacement Parts and Components