Bankaların Yurt içinde İştirak Kurmaları veya İştirak Edinimlerinde BDDK’dan İzin Alınması Gerekmeyen Durumlara İlişkin Değişiklik
“Bankaların İzne Tabi İşlemleri ile Dolaylı Pay Sahipliğine İlişkin Yönetmelik” (“Yönetmelik”)’in 8 inci maddesinin yedinci fıkrasında, bankaların yurtiçinde ortaklık kurmaları veya kurulmuş ortaklıklara katılmalarının 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nda yer alan kurumsal yönetim ilkeleri ile koruyucu hükümlere uyulması kaydıyla Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK)’nun iznine tabi olduğu hususu hükme bağlanmıştır.
14.08.2018 tarihli ve 30509 sayılı Resmi Gazete’de BDDK tarafından yayımlanan “Bankaların İzne Tabi İşlemleri ile Dolaylı Pay Sahipliğine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile bankaların yurt içinde ortaklık kurmaları veya kurulmuş ortaklıklara katılmalarında BDDK’dan izin alınmasını düzenleyen söz konusu Yönetmelik maddesinde değişiklik yapıldı.
Yapılan değişiklikle, BDDK’dan izin alınmasını gerektirmeyen yurt içi ortaklık edinimlerine iki yeni istisna eklendi. Bunlar;
1- Kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile oluşturulan ve hizmetlerinden yararlanılabilmesi sermayesinde pay edinimi şartına bağlı tutulan ortaklıklar ile,
2- Risk yönetimi uygulamaları çerçevesinde birden fazla banka veya finansal kuruluş tarafından kurulan ortaklıklardaki pay edinimleri.
Buna göre yukarıdaki kapsama giren ortaklıklarda pay edinimlerinde 14.08.2018 tarihinden itibaren BDDK’dan izin alınması şartı kaldırılmış oldu. Ancak, söz konusu pay edinimlerinin BDDK izninden istisna edilmesi aşağıdaki şartların sağlanmasına bağlandı:
1- Pay edinimlerinin bankanın ortaklığı tek başına ya da birlikte kontrol etmesi sonucunu doğurmaması,
2- Bankanın ortaklıktaki toplam payının kendi özkaynağının binde 3’ünü geçmemesi,
3- Ortaklığın faaliyet alanını ayrıntılı olarak açıklayan bir raporla birlikte en az 30 gün önceden BDDK’ya bildirim yapılması.
Bu çerçevede, yukarıdaki şartların sağlanması ve BDDK bildiriminin yapılması kaydıyla, Kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile oluşturulan ve hizmetlerinden yararlanılabilmesi sermayesinde pay edinimi şartına bağlı tutulan ortaklıklar ile risk yönetimi uygulamaları çerçevesinde birden fazla banka veya finansal kuruluş tarafından kurulan ortaklıklardaki pay edinimlerinde BDDK’dan ayrıca bir izin alınması gerekmeyecek.
Öte yandan, Yönetmeliğe eklenen geçici madde ile yukarıdaki istisnanın Yönetmelik değişikliğinin yürürlüğe girdiği 14.08.2018 tarihinden önce Kanun Hükmünde Kararname (KHK) veya Bakanlar Kurulu Kararı ile oluşturulan ve hizmetlerinden yararlanılabilmesi sermayesinde pay edinimi şartına bağlı tutulan ortaklıklardaki pay edinimleri için de geriye yönelik olarak uygulanabilmesine imkan tanındı.
Yönetmelik değişikliği ve geçici maddede tarif edilen yurt içi ortaklıklar mevcut haliyle Kredi Garanti Fonu (KGF – 14 Temmuz 1993 tarih, 93/4496 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kuruluş organizasyonunu tamamlamış), Kredi Kayıt Bürosu (KKB), Bankalararası Kart Merkezi (BKM) gibi ortaklıkları kapsıyor.
Yönetmelik’te önceden beri var olan ve BDDK’dan izin alınmasını gerektirmeyen istisna kapsamındaki diğer yurt içi ortaklık edinimleri ise aşağıda yer alıyor:
1- Alım satım amaçlı yapılan hisse senedi yatırımları,
2- Alacakların tahsili amaçlı pay edinimleri,
3- Ortaklıkların sermaye artırımlarına katılımlar.
Yukarıdaki durumlar dışındaki yurt içi ortaklık pay edinimlerinde, ortaklık kurulmasının veya kurulmuş ortaklıklara katılınmasının gerekçelerini ayrıntılı bir şekilde açıklayan raporla birlikte BDDK’ya izin başvurusu yapılması gerekiyor.
Saygılarımızla,
Hamdi GİRGİN
“NOT: Bu çalışmada yer alan görüşler, yazarın kendi görüşleri olup, çalıştığı kurumun görüşlerini yansıtmamaktadır. Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yayımlanmış olup, herhangi bir hukuki görüş, yönlendirme ve tavsiye içermemektedir. Ayrıca, bilgiler yazının hazırlandığı tarihteki mevzuat göz önünde bulundurularak verilmiş olup, yazı içeriği aradan geçen zaman içerisinde mevzuat değişiklikleri ve ilgili kurumların konu hakkındaki görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabilir.”
Makalenin yazarı Hamdi Girgin 2001 – 2004 yılları arasında Bankalar Yeminli Murakıp Yardımcısı, 2004 yılından 2010 yılı sonuna kadar da Bankalar Yeminli Murakıbı olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nda görev yaptı. 2011 yılı başından bu yana özel bir bankada Mevzuat ve Uyum Müdürü olarak görev yapmaktadır. Bankacılık, AML ve sermaye piyasası mevzuatı başta olmak üzere banka ve finans kurumlarını ilgilendiren her türlü mevzuat üzerinde çalışmaktadır.
BANKALARIN İZNE TABİ İŞLEMLERİ İLE DOLAYLI PAY SAHİPLİĞİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
|
ESKİ DÜZENLEME |
YENİ DÜZENLEME |
|
Türkiye’de faaliyette bulunan bankaların yurt içinde şube açmaları, ortaklık kurmaları veya kurulmuş ortaklıklara katılmaları MADDE 8 – (1) Bankaların elektronik işlem cihazlarından ibaret birimleri ile bir takvim yılı içinde süresi altmış iş gününü geçmemek ve tahsilat ve ödeme işlemleri ile sınırlı olmak üzere, şubelerden birine bağlı olarak fuar, konferans, sergi gibi yerlerde ya da bir kuruluş bünyesinde açılacak vezne, irtibat ve şanj büroları hariç, mevduat veya katılım fonu kabulü veya diğer bankacılık işlemleri ile uğraşan her türlü sabit ya da seyyar büroları şube addedilir. (2) Kanunun koruyucu hükümleri uyarınca yürürlüğe konulan standart oranları gerçekleştiremeyen ya da yapılan denetimler sonucunda iç sistemlerinin şube açılmasına engel teşkil edecek düzeyde yetersiz olduğuna dair tespit bulunan ve bu tür yetersizliklerin giderilmesine ilişkin tedbirleri içeren plan sunmayan bankalar hiç bir şekil ve surette yeni şube açamazlar. (3) Kurul gerektiğinde bankaların şube açmaları için ilave şartlar arayabilir. (4) Bankaların açacakları şubeleri en az otuz iş günü önceden Kuruma bildirmeleri ve ikinci fıkraya ilişkin yapılan değerlendirme sonucunda herhangi bir olumsuz görüş bildirilmemesi kaydıyla şube açmaları serbesttir. Otuz iş günü süresinin uygulanmasında fiili açılış tarihi dikkate alınır. Açılacağı bildirilen ancak altı ay içinde açılmayan şubelerin bu süre sonunda yeniden açılmalarının gündeme gelmesi halinde Kuruma yeniden başvuruda bulunulur. Açılan şubelerin adresleri, açılış tarihini izleyen onbeş iş günü içinde Kuruma bildirilir. Yapılacak bildirimlere 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca finansal faaliyet izin belgesi harç yükümlülüğünün yerine getirildiğine dair belgenin eklenmesi zorunludur. Bankalar, şubenin büyüklüğü, işlem hacmi ve fiziki koşulları ile bulunduğu bölge, il özel güvenlik komisyonu kararı gibi hususları değerlendirerek şubelerinde gerekli güvenlik önlemlerini alırlar. Bu önlemlerin alınmasına ilişkin kararlarının yazılı ve gerekçeli olması zorunludur. (5) Bankaların bir ilde bulunan şubelerinin başka bir ile taşınması yeni şube açma esaslarına tabidir. Aynı il sınırları içerisinde şube nakilleri, şubelerin isminin değiştirilmesi, birleştirilmesi ya da kapatılması için önceden başvuruda bulunulması gerekmez. Ancak, şube nakline, isim değişikliğine, şube birleştirme ya da kapatmaya ilişkin olarak tesis edilen işlemlerin tamamlanmasından itibaren onbeş iş günü içinde Kuruma bilgi verilmesi şarttır. (6) Türkiye’de faaliyette bulunan bankaların serbest bölgelerde şube açmaları ile yurt dışında kurulu bankaların ilk şubeleri dışında Türkiye’de açacakları diğer şubeler yurt içinde şube açma esaslarına tabidir. (7) Bankaların yurtiçinde ortaklık kurmaları veya kurulmuş ortaklıklara katılmaları Kanunda yer alan kurumsal yönetim ilkeleri ile koruyucu hükümlere uyulması kaydıyla Kurulun iznine tabidir. İzin başvuruları ortaklık kurulmasının veya kurulmuş ortaklıklara katılınmasının gerekçelerini ayrıntılı bir şekilde açıklayan raporla birlikte Kuruma yapılır. Alım satım amaçlı yapılan hisse senedi yatırımları, alacakların tahsili amacıyla yapılan hisse edinimleri ve ortaklıkların sermaye artırımlarına katılımla ilgili olarak bu fıkra hükmü uygulanmaz.
|
Türkiye’de faaliyette bulunan bankaların yurt içinde şube açmaları, ortaklık kurmaları veya kurulmuş ortaklıklara katılmaları MADDE 8 – (1) Bankaların elektronik işlem cihazlarından ibaret birimleri ile bir takvim yılı içinde süresi altmış iş gününü geçmemek ve tahsilat ve ödeme işlemleri ile sınırlı olmak üzere, şubelerden birine bağlı olarak fuar, konferans, sergi gibi yerlerde ya da bir kuruluş bünyesinde açılacak vezne, irtibat ve şanj büroları hariç, mevduat veya katılım fonu kabulü veya diğer bankacılık işlemleri ile uğraşan her türlü sabit ya da seyyar büroları şube addedilir. (2) Kanunun koruyucu hükümleri uyarınca yürürlüğe konulan standart oranları gerçekleştiremeyen ya da yapılan denetimler sonucunda iç sistemlerinin şube açılmasına engel teşkil edecek düzeyde yetersiz olduğuna dair tespit bulunan ve bu tür yetersizliklerin giderilmesine ilişkin tedbirleri içeren plan sunmayan bankalar hiç bir şekil ve surette yeni şube açamazlar. (3) Kurul gerektiğinde bankaların şube açmaları için ilave şartlar arayabilir. (4) Bankaların açacakları şubeleri en az otuz iş günü önceden Kuruma bildirmeleri ve ikinci fıkraya ilişkin yapılan değerlendirme sonucunda herhangi bir olumsuz görüş bildirilmemesi kaydıyla şube açmaları serbesttir. Otuz iş günü süresinin uygulanmasında fiili açılış tarihi dikkate alınır. Açılacağı bildirilen ancak altı ay içinde açılmayan şubelerin bu süre sonunda yeniden açılmalarının gündeme gelmesi halinde Kuruma yeniden başvuruda bulunulur. Açılan şubelerin adresleri, açılış tarihini izleyen onbeş iş günü içinde Kuruma bildirilir. Yapılacak bildirimlere 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca finansal faaliyet izin belgesi harç yükümlülüğünün yerine getirildiğine dair belgenin eklenmesi zorunludur. Bankalar, şubenin büyüklüğü, işlem hacmi ve fiziki koşulları ile bulunduğu bölge, il özel güvenlik komisyonu kararı gibi hususları değerlendirerek şubelerinde gerekli güvenlik önlemlerini alırlar. Bu önlemlerin alınmasına ilişkin kararlarının yazılı ve gerekçeli olması zorunludur. (5) Bankaların bir ilde bulunan şubelerinin başka bir ile taşınması yeni şube açma esaslarına tabidir. Aynı il sınırları içerisinde şube nakilleri, şubelerin isminin değiştirilmesi, birleştirilmesi ya da kapatılması için önceden başvuruda bulunulması gerekmez. Ancak, şube nakline, isim değişikliğine, şube birleştirme ya da kapatmaya ilişkin olarak tesis edilen işlemlerin tamamlanmasından itibaren onbeş iş günü içinde Kuruma bilgi verilmesi şarttır. (6) Türkiye’de faaliyette bulunan bankaların serbest bölgelerde şube açmaları ile yurt dışında kurulu bankaların ilk şubeleri dışında Türkiye’de açacakları diğer şubeler yurt içinde şube açma esaslarına tabidir. (7) Bankaların yurtiçinde ortaklık kurmaları veya kurulmuş ortaklıklara katılmaları Kanunda yer alan kurumsal yönetim ilkeleri ile koruyucu hükümlere uyulması kaydıyla Kurulun iznine tabidir. İzin başvuruları ortaklık kurulmasının veya kurulmuş ortaklıklara katılınmasının gerekçelerini ayrıntılı bir şekilde açıklayan raporla birlikte Kuruma yapılır. Alım satım amaçlı yapılan hisse senedi yatırımlarında, alacakların tahsili amaçlı pay edinimlerinde, ortaklıkların sermaye artırımlarına katılımlarda ve bankanın ortaklığı tek başına ya da birlikte kontrol etmesi sonucunu doğurmaması, ortaklıktaki toplam payın kendi özkaynağının binde üçünü geçmemesi ve ortaklığın faaliyet alanını ayrıntılı olarak açıklayan bir raporla birlikte en az otuz gün önceden Kuruma bildirilmesi kaydıyla; kanun veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile oluşturulan ve hizmetlerinden yararlanılabilmesi sermayesinde pay edinimi şartına bağlı tutulan ortaklıklar ile risk yönetimi uygulamaları çerçevesinde birden fazla banka veya finansal kuruluş tarafından kurulan ortaklıklardaki pay edinimlerinde, bu fıkra hükümleri uygulanmaz. |
|
YÖNETMELİĞE YENİ EKLENEN GEÇİCİ MADDEDİR, YÖNETMELİĞİN ÖNCEKİ HALİNDE BULUNMAMAKTADIR |
İntibak GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin yedinci fıkrasının son cümlesi bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Kanun Hükmünde Kararname veya Bakanlar Kurulu Kararı ile oluşturulan ve hizmetlerinden yararlanılabilmesi sermayesinde pay edinimi şartına bağlı tutulan ortaklıklardaki pay edinimlerini de kapsar. |
